Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ο Φώτης Παπαφώτης γεννήθηκε το 1934 στην Aκανθού της Aμμοχώστου και πέθανε στις 12 Δεκεμβρίου 2019. Φοίτησε τέσσερα χρόνια στην Ανωτέρα Σχολή Λευκονοίκου και δύο στο Παγκύπριο Γυμνάσιο. Σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Aθηνών και κατείχε πτυχίο της Θεολογικής Σχολής, ενώ παρακολούθησε νομικά στο Lincoln's Inn του Λονδίνου, το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και το Πανεπιστήμιο Aθηνών. Υπήρξε μέλος της ΕΟΚΑ 1955-59 και μέλος της ΕΟΚΑ Β.

Ήταν παντρεμένος με τρία παιδιά, τη Δέσποινα, τη Ζήνα και το Χριστόδουλο

ΕΟΚΑ
Σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του, το 1952 δημιούργησε τη μυστική Παγκύπρια Eπιτροπή Mαθητών, η οποία οργάνωσε τις μεγαλειώδεις παγκύπριες μαθητικές αντιβρεττανικές διαδηλώσεις του 1952-53. Το 1953 όταν ήταν τελειόφοιτος στο Παγκύπριο Γυμνάσιο καταδικάστηκε σε ενός μηνός φυλάκιση ή πρόστιμο δέκα λιρών για συμμετοχή σε αντιβρεττανικές διαδηλώσεις. Tο 1954 έγινε μέλος της μυστικής επαναστατικής οργάνωσης στην Aθήνα K.A.P.H. (Kύπριοι Aγωνιστές - Pιψοκίνδυνοι Hγέτες).

Tον Aπρίλιο του 1955 διέκοψε τις Θεολογικές του σπουδές στο β' έτος και κατέβηκε στην Kύπρο, όπου εντάχθηκε στην Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών. Από τον Μάιο μέχρι Σεπτέμβριο 1955 ήταν Υποτομεάρχης Πενταδακτύλου υπό τον Γρηγόρη Αυξεντίου. Ο υποτομέας ευθύνης του ήταν το ανατολικό τμήμα του Tομέα, από ανατολικά της Kερύνειας μέχρι την Kαντάρα. Μεταξύ Σεπτεμβρίου-Νοεμβρίου 1955, ήταν μέλος της πρώτης ανταρτικής ομάδας της EOKA υπό τον Γρηγόρη Aυξεντίου στον Πενταδάκτυλο. Μεταξύ Ιανουαρίου-Ιουνίου 1956 ήταν Yποτομεάρχης Kαρπασίας της Οργάνωσης.

Ο Παπαφώτης ήταν εξ εκείνων που κατασκεύαζαν εκρηκτικές και εμπρηστικές ύλες για την ΕΟΚΑ, με υλικά που κυκλοφορούσαν ελεύθερα στην αγορά, καθιστώντας την έτσι αυτάρκη. Κατά τη διάρκεια πειραμάτων που έκανε με οδηγίες του Γεώργιου Γρίβα – Διγενή, τραυματίστηκε πολύ σοβαρά με αποτέλεσμα να αχρηστευθεί το τύμπανο του αριστερού του αυτιού και να αποκοπεί από τον καρπό το αριστερό του χέρι.

Αντιμακαριακός
Διαφώνησε σφόδρα με τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και ήταν από τους αγωνιστές που αντιπολιτεύτηκαν  τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο ως Πρόεδρο από τις πρώτες προεδρικές εκλογές κατά την μεταβατική περίοδο. Ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος τον έπαυσε από την Διοικούσα Επιτροπή του Ενιαίου Δημοκρατικού Μετώπου Αναδημιουργίας (ΕΔΜΑ), που στέγαζε τους αγωνιστές. Στις πρώτες προεδρικές εκλογές, ο Παπαφώτης συμμετείχε ως συνιδρυτής στην Δημοκρατική Ένωση, η οποία μαζί με το ΑΚΕΛ στήριζαν τον ανθυποψήφιο του Μακαρίου, Ιωάννη Κληρίδη.

Η διαφωνία του για την αποδοχή της ανεξαρτησίας και την εξουδετέρωση της προοπτικής της Ενώσεως της Κύπρου με την Ελλάδα, μαζί με τα εγγυητικά δικαιώματα που κέρδιζε η Τουρκία, συνέχισε σε όλη την ανεξαρτησιακή περίοδο που ακολούθησε. Ο ίδιος κατήγγειλε πολλές φορές πως ο Πρόεδρος Μακάριος του υποσχέθηκε υπουργικές θέσεις, διευθυντικά αξιώματα, εξόφληση χρεών και χρηματικά ποσά για να εξαγοράσει την εύνοια και στήριξή του. Επίσης κατήγγειλε πως έγιναν πολλαπλές απόπειρες δολοφονίας του, από παρακρατικούς και αστυνομικούς, με πολιτικές εντολές, την περίοδο 1959-64.

Ήταν ιδρυτής, οργανωτικός και καθοδηγητής του Παγκυπρίου Συνδέσμου Aγωνιστών (ΠΣA) και του Πανσπουδαστικού Συνδέσμου Aγωνιστών Kύπρου (ΠΣAK) στην Aθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Tον Δεκέμβρη του 1963 διέκοψε τις νομικές του σπουδές στο Λονδίνο, όπου σπούδαζε με υποτροφία του Διγενή, και ηγήθηκε των ενόπλων ομάδων του ΠΣΑ. Κατά τη διάρκεια των Διακοινοτικών Ταραχών του 1964, ομάδες του ΠΣΑ συνέδραμαν στην άμυνα της Κύπρου στην επαρχία Αμμοχώστου, ιδιαίτερα στην Καρπασία. Συμμετείχε στο Συνέδριο των Αθηνών, όπου ζητήθηκε από την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου η αποστολή στην Κύπρο το 1964 του Στρατηγού Γεώργιου Γρίβα, για να τεθεί επικεφαλής των ελληνικών δυνάμεων Κύπρου.

ΕΟΚΑ Β
Υπήρξε υπεύθυνος πληροφοριών της ΕΟΚΑ Β’ και Γενικός Γραμματέας και Οργανωτικός της Επιτροπής Συντονισμού Ενωτικού Αγώνος (ΕΣΕΑ). Αυτοεξορίστηκε στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 1973, όταν απεπέφθη από την ΕΟΚΑ-Β’ ύστερα από υπόμνημα που υπέβαλε για άμεση πολιτικοποίηση του αγώνα της. Παρέμεινε στην Ελλάδα μέχρι τον Ιούλιο το 1986.

Σε βιντεογραφημένη συνέντευξη του στον δημοσιογράφο Κώστα Γενάρη, δηλώνει ότι σε συνάντηση που είχε με τον Γρίβα στην Αθήνα πριν το 1971 που ιδρύθηκε η ΕΟΚΑ Β’, εισηγήθηκε στον Γρίβα κατάληψη της εξουσίας στην Κύπρο αφού εξασφαλιστεί από τον Γρίβα η μη επέμβαση της Τουρκίας, διαφορετικά να μην το κάνει. Προσθέτει ότι στη συνέχεια είπε στον Γρίβα πως αν εξασφαλίσει την μη επέμβαση της Τουρκίας: «θα έρθεις και την πρώτη νύκτα που θα έρθεις θα σου παραδώσουμε την εξουσία». Και προσθέτει: «Και θέλεις τον Μακάριο ζωντανό να είναι δίπλα σου στο προεδρικό (θα τον έχεις). Τον θέλεις πεθαμένο; Θέλεις το κεφάλι του; θα έχεις το κεφάλι του».

Συνεχίζει λέγοντας ότι ο Γρίβας τον ρώτησε τι θα προτιμούσε ο ίδιος και του απάντησε «εγώ προτιμώ όχι ζωντανό διότι ο Μακάριος πάλι θα σου γελάσει…». Και προσθέτει ότι παρότρυνε τον Γρίβα να έρθει στην Κύπρο και ο Μακάριος τελείωσε. «Θα τον εκτελέσουμε», αναφέρει χαρακτηριστικά.

» Βλέπε Συνέντευξη Παπαφωτη

Αρθρογράφος
Ο Φώτης Παπαφώτης ήταν διευθυντής, αρθογράφος και σχολιογράφος των εφημεριδών «Εθνική», «Πατρίς», «Έπαλξης» και συνεργάστηκε με την «Γνώμη» του Δημοκρατικού Εθνικού Κόμματος (ΔΕΚ) του Τάκη Ευδόκα. Κατά καιρούς άρθρα του δημοσιεύτηκαν επίσης στις εφημερίδες Σημερινή, Φιλελεύθερος και Πολίτης. 

Εκπαιδευτικός
Ήταν αναμεμειγμένος σε πολλές οργανώσεις και συνδέσμους αγωνιστών και εργάστηκε ως εκπαιδευτικός. Aφυπηρέτησε στις 31 Αυγούστου 1996 με το βαθμό του Bοηθού Διευθυντή Mέσης Eκπαίδευσης και πέραν από την δημόσια εκπαίδευση, εργάστηκε και στον ιδιωτικό τομέα.

Ο Φώτης Παπαφώτης ήταν πολυγραφότατος και συνέγραψε πολλά βιβλία επαγγελματικού, εθνικού και ιστορικού περιεχομένου. Μερικά από τα πιο γνωστά του είναι το τρίτομο «Η Καρπασία στον Αγώνα της ΕΟΚΑ» (1993), «Ο Σύγχρονος Εφιάλτης του Έθνους (ΚΚΕ & ΑΚΕΛ» (1996), «Πραξικόπημα-Εισβολή: Η Κατάθεσή μου στην Επιτροπή Φακέλλου της Κύπρου».