Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Γενάρχης της Οικογένειας είναι ο  Παναγής Σύκας από το χωριό Λάνια της επαρχίας Λεμεσού. Λόγω φτώχειας, περί τα τέλη της τουρκοκρατίας (1878) στην Κύπρο, εγκατέλειψε τη γενέτειρά του Λάνια και εγκαταστάθηκε στη Λεμεσό όπου καθιερώθηκε ως Παναγής Λανίτης λόγω της καταγωγής του. Παντρεύτηκε την Αγγέλικα Κύζα, κόρη παλιάς οικογένειας της Λεμεσού, με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά. Τρεις κόρες (Ελέγκω, Αντιγόνη και Κλειώ) και δύο γιους, τους Νικόλα Π. Λανίτη και Κώστα Π. Λανίτη (πατέρας του Ευαγόρα Κ. Λανίτη).

 Ο Παναγής Σύκας -Λανίτης  και ο αδερφός του ήταν γεωργοί και συνάμα έμποροι. Κατέβαιναν κάθε τόσο από τη Λάνια για να πουλήσουν  την παραγωγή της αλλά και των συγχωριανών τους. Στη συνέχεια άρχισαν να αγοράζουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις, όπως ήταν το αγρόκτημα στο Φασούρι, αλλά και τα χωράφια στην Αλέκτορα, στο Λάκκο του Φράγκου και στα Κούκλια, όπου αργότερα αναπτύχθηκε το Aphrodite Hills. Ο Παναγής Σύκας βέβαια είχε και άλλες ενασχολήσεις, Κάποτε είχε είχε φτιάξει και εταιρεία για κατασκευή μπογιάς, την Κυπριακή Εταιρεία Χρωμάτων. Επίσης κληροδότησε στον όμιλο και εταιρεία κατασκευής μπαταριών. 

 

Οι Κώστας και Νικόλας

Τα παιδιά του Παναγή, Κώστας και Νικόλας, συνέχισαν αργότερα τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του πατέρα τους.

Ο Παναγής Λανίτης μορφώνει τα παιδιά του όσο μπορούσε καλύτερα. Το 1880 αποφοιτούν από το Ελληνικό Σχολαρχείο. Στη συνέχεια τους στέλνει στη Βηρυτό «προς εκμάθησιν ξένων γλωσσών και εμπορικής κατάρτισης».

Με την επιστροφή τους στην Κύπρο δραστηριοποιούνται στο εμπόριο με αρχικό κεφάλαιο 2 χιλ. Ναπολεόνια έκαστος που τους παραχωρεί ο πατέρας τους.

 

Ο Νικόλας δραστηριοποιείται αρχικά στο κατάστημα του πατέρα του στη Λεμεσό, ενώ στέλνει τον Κώστα Π. Λανίτη σε νεαρή ηλικία στη Σύμη και κατόπιν στη Χίο για να πουλά κυπριακά κρασιά στον τουρκικό στρατό. Δυο πλοία όμως με τα οποία μετέφερε εμπορεύματα ο Κώστας Π. Λανίτη ναυαγούν. Ο Κώστας αναγκάζεται να κλείσει την επιχείρησή του και να επιστρέψει στην Κύπρο.

Ο Παναγής Λανίτης πεθαίνει νέος το 1905 και πλέον αναλαμβάνουν τα παιδιά του, Κώστας και Νικόλας.

 

Η εταιρία  Ν.Π Λανίτη και Σία

Τα δύο αδέλφια, σύμφωνα με μια ιστορική ομιλία του Ευαγόρα Λανίτη τον Ιούνιο του 1989, για τα 110 χρόνια του Ομίλου, πρώτα φροντίζουν να παντρέψουν τις τρεις αδελφές τους. Και όπως αργότερα διηγούνται, έφθασαν στο σημείο να μην έχουν ούτε λεφτά για ψωμί.

Ο Νικόλας είχε μια ομολογία του Credit Foncien την οποία έβαλε υποθήκη στην Οθωμανική Τράπεζα και πήρε 12 λίρες. Με τα χρήματα αυτά ως κεφάλαιο, ιδρύουν το 1896 τον συνεταιρισμό Ν. Π. Λανίτης και Σία.

Ο Νικόλας και ο Κώστας ήταν δύο εντελώς διαφορετικοί χαρακτήρες, όμως αυτό δεν τους εμπόδισε να συνεργαστούν αγαστά για περισσότερο από μισό αιώνα.

Ο Ν. Π. Λανίτης ήταν το εμπορικό δαιμόνιο, διορατικός και δημιουργικός και Κ. Π. Λανίτης το οργανωτικό μυαλό που υλοποιούσε τα σχέδια. Ο ένας συμπλήρωνε τον άλλο.

 

Ο Χρυσός κανόνας

Τον Όμιλο Λανίτη χαρακτήριζε πάντα μια αφοσίωση σε αρχές και αξίες. Καθόλου τυχαία που ο Ευαγόρας Κ. Λανίτης, στην ομιλία το 1989, μεταξύ άλλων, επέλεξε να δώσει έμφαση σε μια σχετική παράγραφο του ιδρυτικού εγγράφου της Ν.Π. Λανίτης και Σία: «Εάν τις των συνεταίρων κατά την διάρκειαν της Εταιρείας χαρτοπεκτή συστηματικώς και πράττη τούτο παρά τας επανειλημμένας παρατηρήσεις και συστάσεις ή και επιδείξη διαγωγήν ανήθικον δύναται να αποπεμφθή της Εταιρείας λαμβάνων εν τοιαύτη περιπτώσει ό,τι αναλογεί αυτώ εκ της Εταιρείας».

 

«Αυτός ο όρος», σημείωσε ο Ευαγόρας Κ. Λανίτης, «εξακολουθεί να είναι για μας ο χρυσούς κανών. Η απαγόρευση του χαρτοπαιγνίου και της ανηθίκου διαγωγής, που σημαίνει εντιμότητα κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις, πιστεύω ότι ήτο το κλειδί της επιτυχίας του Συγκροτήματος μας κατά τα 110 χρόνια ζωής του».

 

Οι πρώτες δεκαετίες

Η έναρξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας των αδελφών Λανίτη συμπίπτει με την οικονομική ανάπτυξη που γνώρισε η Κύπρος τις πρώτες δεκαετίες της Αγγλοκρατίας.

 

Τα δυο αδέλφια συνεχίζουν το εμπόριο πάνω στις γραμμές του πατέρα τους και σύντομα αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει ανάγκη για έναν οργανισμό στον οποίο να κατατίθενται αποταμιεύσεις από τον κόσμο.

 

Το 1901, μαζί με άλλους Λεμεσιανούς ίδρυσαν το Λαϊκό Ταμιευτήριο Λεμεσού (το οποίο αργότερα μετεξελίχθηκε στη Λαϊκή Τράπεζα).

 

Επένδυση κερδών

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου η Ν.Π. Λανίτης και Σία εμπορεύεται σχεδόν όλα τα τότε γνωστά προϊόντα της Κύπρου, κρασιά, σταφίδες, χαρούπια, αμύγδαλα κλπ. Όπως σημειώνει ο Ευαγόρας Κ. Λανίτης, «κερδίζουν συγκριτικά διά την εποχή αρκετά χρήματα τα οποία επενδύουν εις την εργασία τους». Με αυτό τον τρόπο κατάφεραν να αντέξουν την οικονομική κρίση που ακολούθησε μετά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο.

 

Η επένδυση των κερδών ως προτεραιότητα είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της επιτυχημένης πορείας του Ομίλου.

 

Το παλιοχώραφο στην Αμαθούντα

Η επιχειρηματική διορατικότητα διέκρινε πάντοτε τον Όμιλο Λανίτης. Το 1927 τα αδέλφια Νικόλας και Κώστας ιδρύουν με την Ελληνική Εταιρεία Οίνων και μερικούς άλλους την Κυπριακή Εταιρεία Οίνων (ΚΕΟ), με μερίδιο 45%. Αποχωρούν από την ΚΕΟ το 1950.

 

Το 1933, ο Κώστας και ο Νικόλας Λανίτης αγόρασαν γεωργική γη στα χωριά Αλέκτορα και Κούκλια της Πάφου, μέρος της οποίας αποτελεί σήμερα το Aphrodite Hills Golf Resort.

 

Ένα άλλο σχετικό παράδειγμα αποτελεί η αγορά της γης, στην οποίαν κτίστηκε αργότερα το ξενοδοχείο Amathus στη Λεμεσό. Για την αγορά της γης δαπανήθηκε την τότε εποχή ένα ποσό της τάξης των 22 χιλ. κυπριακών λιρών που εθεωρείτο πολύ υψηλό. Πολλοί τότε έλεγαν, αναφέρει ο Ευαγόρας Κ. Λανίτης, «ποιος τρελός έδωσε ένα τόσο μεγάλο ποσό για να αγοράσει το παλιοχώραφο;»

 

 

Περίοδος 1936 -1945

Το 1936 με πρωτοβουλία του Νικόλα Π. Λανίτη αρχίζει η δημιουργία του Αγροκτήματος Λανίτης, τη σημερινή Lanitis Farm Ltd.

 

Σήμερα στη συγκεκριμένη γη βρίσκονται και οι εγκαταστάσεις του Fasouri Watermania Waterpark.

Το 1943 ιδρύθηκε η Ναυτιλιακή Εταιρεία Αμαθούς Λτδ, η οποία σήμερα ονομάζεται Amathus Public Ltd και δραστηριοποιείται στον τομέα του τουρισμού, των ταξιδιών και των μεταφορών.

 

Το 1945 ιδρύθηκε η κατασκευαστική εταιρεία Cybarco Contracting και αργότερα η Cybarco Development. Μια εταιρεία που σήμερα κατατάσσεται ανάμεσα στις κορυφαίες ανάπτυξης πολυτελών ακινήτων στην Κύπρο.

 

Παράλληλα με τις επιχειρηματικές τους δράσεις οι Λανιταίοι ενδιαφέρθηκαν και για την εκπαίδευση.  Έτσι, γύρω στο 1945 αποφασίστηκε το Ελληνικό Γυμνάσιο Λεμεσού να μεταφερθεί σε νέο χώρο και επιβλητικό κτήριο, που κτίστηκε με δωρεά του  Νικολάου Π. Λανίτη, ο οποίος αγαπούσε ιδιαίτερα την πόλη του και ήθελε να προσφέρει σ΄ αυτή. Πήρε το όνομα Λανίτειο Γυμνάσιο.

 

Ο Ευαγόρας Λανίτης

 Μετά τις πρώτες δεκαετίες ζωής του Ομίλου Λανίτη και με την πάροδο των χρόνων, ακολούθησαν δραστηριότητες οι οποίες ανάπτυξαν και διεύρυναν με εντυπωσιακό τρόπο τον Όμιλο. Με την επιστροφή του Ευαγόρα Κ Λανίτη στην Κύπρο, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του περί τα τέλη της δεκαετίας του 1940, τα πράγματα μπαίνουν σε άλλη βάση. Υπό τη δυναμική διεύθυνση του Ευαγόρα Κ. Λανίτη, ακολουθεί μια τεράστια ανάπτυξη. Ο Όμιλος θέτει τις βάσεις και αρχίζει να επεκτείνεται σε σχεδόν όλους τους τομείς της οικονομίας.

 

Το 1952 ιδρύεται η Lanitis N & E Estates Ltd η οποία μετονομάστηκε στη συνέχεια σε Lanitis E.C. Holdings Ltd. και είναι η εταιρεία επενδύσεων χαρτοφυλακίου και μητρική εταιρεία του Ομίλου.

 

To 1973 εγκαινιάζεται το ξενοδοχείο Amathus στη Λεμεσό και λίγα χρόνια αργότερα ακολουθεί ένα δεύτερο ξενοδοχείο στην Πάφο.

 

Το 1990 ιδρύθηκε η Lanitis Development Ltd η οποία δημιούργησε και ανάπτυξε το Aphrodite Hills.

Κατά τη διάρκεια της πιο πάνω περιόδου ο Όμιλος επενδύει είτε πλειοψηφικά είτε μειοψηφικά σε πολλές άλλες εταιρείες και έργα.

 

Δραστηριοποιείται επίσης στο χώρο των ΜΜΕ ιδρύοντας τον πρώτο ιδιωτικό ραδιοφωνικό σταθμό, το Ράδιο Σούπερ.

 

Σύγχρονη εποχή

Μετά τον θάνατο του Ευαγόρα Λανίτη το 1992, αναλαμβάνουν τα παιδιά του, Πλάτωνας, Κώστας και Μάριος Λανίτης και Ισαβέλλα Ηλιάδου, υπό την προεδρία Πλάτωνα Ε. Λανίτη.

 

Το 1998 ιδρύεται η Heaven’s Garden Waterpark Ltd (ιδιοκτήτρια του Fasouri Watermania Waterpark), και το 2000 η Lanitis Aristophanous.

 

Το 2002 εγκαινιάστηκε το Aphrodite Hills και ιδρύθηκε η Carob Mill Restaurants και ακολούθησε το 2005 η Amathus Aegeas.

 

Το 2011 δημιουργήθηκε η Lanitis Energy (με θυγατρικές τις Lanitis Electrics, Conercon και Lanitis Gas) που δραστηριοποιείται κυρίως στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

 

Το 2014 γίνονται τα εγκαίνια της Μαρίνας Λεμεσού, ένα κορυφαίο έργο υποδομής στην Κύπρο. Ο Όμιλος συμμετέχει στο μετοχικό της κεφάλαιο και στην κατασκευαστική κοινοπραξία του έργου μέσω της Cybarco, έχοντας και την αποκλειστική ευθύνη των πωλήσεων ακινήτων.

 

Το 2015 η Amathus Public συμμετέχει στην Olympic Lagoon Resort η οποία είναι η ιδιοκτήτρια του ξενοδοχείου Olympic Lagoon στην Πάφο.

 

Το 2017 ολοκληρώνεται από τη Cybarco το The Oval και το 2018 ξεκινούν οι εργασίες ανέγερσης του Trilogy.

 

Το 2020 ξεκίνησαν οι κατασκευαστικές εργασίες του Limassol Greens Golf Resort.