Ισιάκ πασάς Ishak pasha
Οθωμανός κυβερνήτης της Κύπρου επί ημερών του σουλτάνου Αβδούλ Μετζίτ, και συγκεκριμένα κατά το 1858 και 1859. Ήταν διάδοχος του κυβερνήτη Κανί πασά (Kani pasha) που αναχώρησε από την Κύπρο τον Μάρτιο του 1858 για να υπηρετήσει στη συνέχεια ως κυβερνήτης της Βοσνίας.
Ο κυβερνήτης Ισιάκ πασάς είναι γνωστός στις πηγές και με το όνομα Ισιάκ Χακί Χαφίζ (Ishak Haki Hafiz). Έφθασε στην Κύπρο για να αναλάβει τα καθήκοντά του εντελώς μεθυσμένος, το βράδυ της 26ης Μαρτίου του 1858, αλλά δεν είναι γνωστό μέχρι πότε ακριβώς υπηρέτησε, πιθανότατα μέχρι τον Νοέμβριο του 1859. Αντικαταστάτης του στη διοίκηση της Κύπρου αναφέρεται ο Μεχμέτ Χαϊρουλλάχ πασάς (Mehmet Khairullah pasha), που σίγουρα βρισκόταν στην Κύπρο λίγο πριν από τις 18 Αυγούστου του 1860.
Ο Ισιάκ πασάς, κατά τον Γάλλο πρόξενο Darrasse, δεν ήταν μόνο κατά την άφιξή του στην Κύπρο μεθυσμένος «μέχρι τυφλώσεως», αλλά σε παρόμοια κατάσταση βρισκόταν καθημερινά. Εξάλλου αναφέρεται ότι τελικά πέθανε από το ποτό. Μιλούσε μόνο την τουρκική γλώσσα, κι ελάχιστα την αραβική. Κατά τον Λαφφών εξάλλου, ο Ισιάκ πασάς ήταν καλός άνθρωπος, δυστυχώς όμως χωρίς καμιά εγγύηση ότι θα ήταν και καλός κυβερνήτης...
Πλημμύρες
Και πραγματικά, υπήρξαν χαρακτηριστικές περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν έδειξε απολύτως καμιά διοικητική ικανότητα, ενώ θα έπρεπε να είχε τουλάχιστον προσπαθήσει. Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση συνέβη τον Νοέμβριο του 1859, όταν πλημμύρισε ο ποταμός Πηδιάς με αποτέλεσμα να προξενηθούν καταστροφές στη Λευκωσία και να πνιγούν 16 άτομα. Ο Ισιάκ πασάς παρακολουθούσε το θέαμα απαθής από το σεράγιο, καπνίζοντας, επειδή δεν μπορούσε, λέει, να βρει νομική βάση για να επέμβει στο όλο τραγικό ζήτημα!
Φόροι
Κατά τη διάρκεια της κυβερνητείας του έγινε προσπάθεια αυξήσεως των φόρων, μάλιστα εισπράξεως φόρων αναδρομικά για τα προηγούμενα 15 χρόνια. Επί των ημερών του συνεχίσθηκε επίσης η ταλαιπωρία όλων των κατοίκων του χωριού Γιόλου της Πάφου. Οι Γιολίτες, που είχαν κατηγορηθεί πιο πριν για τον φόνο ενός μαύρου στο χωριό τους, που είχε αποδειχθεί ότι ήταν καθαρή αυτοκτονία, είχαν δικαστεί στη Λευκωσία κι είχαν αθωωθεί αφού πλήρωσαν 10.000 γρόσια! Τρία χρόνια αργότερα, επί ημερών του Ισιάκ πασά, τους ξανάφεραν στη Λευκωσία για νέα δίκη και τους ζήτησαν να πληρώσουν 100.000 γρόσια, ποσό που τότε αντιπροσώπευε μεγαλύτερη αξία από την ίδια τη Γιόλου και τα γειτονικά της χωριά. Οι Γιολίτες αποτάθηκαν στις 20 Οκτωβρίου 1859 στον Γάλλο πρόξενο, κι αυτός αμέσως διαμαρτυρήθηκε στον Ισιάκ πασά που όμως θεώρησε ότι ο πρόξενος επενέβη στα εσωτερικά της Κύπρου. Δεν γνωρίζουμε ποιο ποσό πλήρωσαν τελικά οι Γιολίτες που, οπωσδήποτε, ήταν αδύνατο να συγκεντρώσουν 100.000 γρόσια.
Σύμφωνα προς τις αναφορές των ξένων προξένων, παρά το ότι ο Ισιάκ πασάς ήταν πάντοτε μεθυσμένος, εντούτοις ασκούσε ο ίδιος κάθε έλεγχο, δεν ανεχόταν καμιά κριτική και επιβαλλόταν πλήρως στους κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Κατά το διάστημα που ο Ισιάκ πασάς υπηρέτησε στην Κύπρο, αρχιεπίσκοπος ήταν ο Μακάριος Α' (1854 - 1865).
Πηγή:
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια