Ισαάκιος Β΄Άγγελος

Image

Βυζαντινός αυτοκράτορας από το 1185 μέχρι το 1195, ιδρυτής της δυναστείας των Αγγέλων που προήλθε από τη γνωστή Βυζαντινή οικογένεια των Αγγέλων. Ανήλθε στον θρόνο της αυτοκρατορίας το 1185, μετά την πτώση του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Κομνηνού. Αμέσως μετά την αναρρίχηση του στον θρόνο, ο Ισαάκιος Β΄ Άγγελος πέτυχε να κερδίσει τη συμπάθεια του λαού, αποζημιώνοντας ή/ και ανακαλώντας από την εξορία όσους είχε κυνηγήσει ο προκάτοχός του Κομνηνός. Κατόρθωσε να βελτιώσει τη μαχητική ικανότητα του στρατού του, ο οποίος κι αγωνίστηκε με επιτυχία (μ' επι κεφαλής τον στρατηγό Αλέξιο Βρανά) κατά των Νορμανδών, που εκδιώχθηκαν από τη Βόρεια Ελλάδα κι εγκατέλειψαν έτσι τα σχέδιά τους να κτυπήσουν και την ίδια την Κωνσταντινούπολη. Στη συνέχεια ο Ισαάκιος αντιμετώπισε με σχετική επιτυχία τον τουρκικό κίνδυνο στη Μικρά Ασία, κι έκλεισε ειρήνη με τον Κιλίτζ -Αρσλάν, σουλτάνο του Ικονίου. Για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας νυμφεύθηκε την (πολύ μικρή ακόμη) Μαργαρίτα, κόρη του Βελά Γ΄ , βασιλιά της Ουγγαρίας. Ωστόσο η αύξηση των φόρων που επέβαλε, ξεσήκωσε μακροχρόνια αντίδραση εναντίον του, που ενισχύθηκε και από δυο εξεγέρσεις (του στρατηγού Βρανά και του Θεόδωρου Μαγκαφά) καθώς και από εξωτερικές επεμβάσεις. Εξ ανάγκης, ο Ισαάκιος εγκατέλειψε την περιοχή μεταξύ Αίμου και Δούναβη, όπου αμέσως ιδρύθηκε το δεύτερο Βουλγαρικό κράτος (1188) με πρωτεύουσα το Τύρνοβο.

 

Μετά τον τερματισμό της τρίτης Σταυροφορίας, που είχε ως αποτέλεσμα τον οριστικό χαμό της Κύπρου για τους Βυζαντινούς αφού το νησί, που ήταν ήδη αποσχισμένο από την αυτοκρατορία, κατελήφθη από τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο και κατέληξε στους Λουζινιανούς (1192), ο Ισαάκιος Β΄ Άγγελος εξεστράτευσε κατά των Σέρβων και των Βλαχοβουλγάρων αλλά νικήθηκε. Στη συνέχεια ο αυτοκράτορας αδιαφόρησε για τις υποθέσεις του κράτους και περνούσε τον καιρό του σε πολυέξοδες διασκεδάσεις, μέχρι το 1195. Τότε ανετράπη από τον αδελφό του Αλέξιο που τον τύφλωσε και τον έριξε στη φυλακή.

 

Σχέσεις   του   προς την  Κύπρο: Όταν ο Ισαάκιος Β΄ Άγγελος ανήλθε στον θρόνο το 1185, η Κύπρος ήταν ήδη αποσχισμένη από την αυτοκρατορία, μετά την αυτονομιστική ενέργεια του κυβερνήτη του νησιού Ισαακίου Κομνηνού*, γόνου της επίσης γνωστής οικογένειας των Κομνηνών αυτοκρατόρων του Βυζαντίου. Εκμεταλλευόμενος τις δυσχέρειες που αντιμετώπιζε η αυτοκρατορία, ο Ισαάκιος Κομνηνός, ανεψιός του αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνού, αυτοανακηρύχθηκε το 1184 ανεξάρτητος ηγεμόνας της Κύπρου. Ο αυτοκράτορας της τότε περιόδου Ανδρόνικος Κομνηνός, θεώρησε ως υπευθύνους για την αποσχιστική πράξη στην Κύπρο, ανώτατους αξιωματούχους της αυτοκρατορίας (όπως ο Ανδρόνικος Δούκας και ο Κωνσταντίνος Μακροδούκας), αλλά δεν πρόλαβε να ενεργήσει κατά του ιδίου του αποστάτη στην Κύπρο, επειδή στο μεταξύ επήλθε η πτώση του, το 1185.

 

Ο νέος αυτοκράτορας Ισαάκιος Β΄ Άγγελος επιχείρησε αμέσως να ανακτήσει ξανά την Κύπρο και να τιμωρήσει τον αποστάτη Ισαάκιο Κομνηνό. Έτσι, ετοίμασε δύναμη από στρατό και στόλο 70 πλοίων, που την έστειλε κατά του Κομνηνού στην Κύπρο, το 1186. Συναρχηγοί στην αποστολή αυτή ήσαν ο Ιωάννης Κοντοστέφανος και ο Αλέξιος Κομνηνός. Ο Αλέξιος αυτός ήταν γιος του σεβαστοκράτορα Ανδρόνικου Κομνηνού, αδελφού του αυτοκράτορα Μανουήλ Α' Κομνηνού. Ο Κοντοστέφανος συγγένευε επίσης με την οικογένεια των Κομνηνών, γιατί η μητέρα του ήταν αδελφή του αυτοκράτορα Μανουήλ Α' Κομνηνού. Δηλαδή ο αυτοκράτορας Ισσάκιος Β' ' Αγγελος έστειλε κατά του Ισαακίου Κομνηνού στην Κύπρο, δυο συγγενείς του.

 

Όμως στο μεταξύ ο Ισαάκιος Κομνηνός ζήτησε βοήθεια από τον βασιλιά της Σικελίας Γουλιέλμο Β', που ήταν επίσης συγγενής του εξ αγχιστείας (ο Ισαάκιος είχε νυμφευθεί την αδελφή του Γουλιέλμου). Ο Γουλιέλμος της Σικελίας ανταποκρίθηκε πράγματι στην αίτηση του Ισαακίου και του έστειλε στην Κύπρο ναυτική βοήθεια, με επικεφαλής τον Σικελό ναύαρχο Μεγαρείτη ή Μαργαριτώνη που εθεωρείτο, όπως γράφει ο Νικήτας Χωνιάτης, ὁ τῶν τότε κατά θάλατταν πειρατῶν κράτιστος. Κι ο ναύαρχος αυτός ήταν εξ αγχιστείας συγγενής του Ισαακίου Κομνηνού, γιατί είχε νυμφευθεί μια δεύτερη αδελφή του βασιλιά Γουλιέλμου Β' της Σικελίας. Ήταν, δηλαδή, σύγαμβρος με τον Ισαάκιο Κομνηνό.

 

Ενισχυμένος και με τη βοήθεια από τη Σικελία, ο Ισαάκιος Κομνηνός κατόρθωσε να αντιμετωπίσει με επιτυχία και να κατανικήσει το εκστρατευτικό σώμα που εστάλη εναντίον του από την Κωνσταντινούπολη.

 

Η οριστική όμως για την αυτοκρατορία απώλεια της Κύπρου, συνέβη πάλι επί ημερών του Ισαακίου Β' Αγγέλου, και λίγο αργότερα, το 1191. Τον χρόνο αυτό, κι ενώ βρισκόταν σ' εξέλιξη η τρίτη Σταυροφορία με τη συμμετοχή των τριών ισχυρότερων ηγεμόνων της Δύσης (του αυτοκράτορα της Γερμανίας Φρειδερίκου Α' Βαρβαρόσσα, του βασιλιά της Αγγλίας Ριχάρδου Λεοντόκαρδου και του βασιλιά της Γαλλίας Φιλίππου - Αυγούστου), ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος πέρασε από την Κύπρο, νίκησε και συνέλαβε τον Ισαάκιο Κομνηνό και λεηλάτησε το νησί. Στη συνέχεια ο Ριχάρδος πούλησε την Κύπρο στους Ναΐτες ιππότες και, λίγο αργότερα, στον Γουίδο (Γκυ) Λουζινιανό. Έτσι, η Κύπρος πέρασε οριστικά στους Φράγκους και οργανώθηκε στη συνέχεια σε βασίλειο. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ισαάκιος Β' Άγγελος δεν μπόρεσε να αντιδράσει στις εξελίξεις αυτές.