Ιούλιος
Ονομασία μηνός του αυτοκρατορικού ημερολογίου που εισήχθη και ίσχυσε στην Πάφο και σ' άλλα μέρη της Κύπρου κατά τη Ρωμαϊκή εποχή. Αρχικά το ημερολόγιο εφαρμόστηκε το 15 π.Χ., αλλά τροποποιήθηκε το 2 π.Χ. Στο ημερολόγιο που ίσχυσε από το 15 μέχρι το 2 π.Χ. απαντάται μήνας με την ονομασία Ιουλαίος, από το όνομα της Ιουλίας, κόρης του αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου. Επειδή όμως η Ιουλία έπεσε σε δυσμένεια κι εξορίστηκε από τον πατέρα της, κι επειδή και μερικά άλλα μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας (από τα ονόματα των οποίων είχαν ονομασθεί οι μήνες του ημερολογίου) είχαν πεθάνει, οι Πάφιοι αναθεώρησαν το ημερολόγιό τους το 2 π.Χ.
Βλέπε λήμμα: Αυτοκρατορικό ημερολόγιο
Στο αναθεωρημένο ημερολόγιο απαντάται μήνας με την ονομασία Ιούλιος. Υπολογίζεται ότι είχε 31 ημέρες κι άρχιζε από τις 24 του σημερινού μήνα Δεκεμβρίου. Η ονομασία του μηνός αυτού δεν προερχόταν πλέον από το όνομα της Ιουλίας αλλά από τον Ίουλο, μυθικό πρόσωπο, γιο του Αινεία. Από τον Ίουλο, εξάλλου, εθεωρείτο ότι κατάγονταν και τα μέλη των Ιουλίων της Ρώμης, δηλαδή το γένος του Ιουλίου Καίσαρος και του Οκταβιανού Αυγούστου. Επειδή δε ο Αινείας (ήρωας του Τρωικού πολέμου και οικιστής της Ρώμης) εθεωρείτο σύμφωνα προς τη μυθολογική παράδοση, ότι ήταν γιος της Αφροδίτης (και ενός θνητού, του βοσκού Αγχίση), το γένος των Ιουλίων της Ρώμης θεωρούσε ότι καταγόταν από την ίδια την Αφροδίτη. Κατ' άλλη μυθολογική παράδοση, ο Ίουλος ήταν γιος του Αινεία και της Αφροδίτης, που ταυτίζεται προς τον Ασκάνιο. Γι' αυτό, εξάλλου, στο αρχαίο αυτοκρατορικό ημερολόγιο της Πάφου πρώτος μήνας ήταν ο Αφροδίσιος, αφού η Αφροδίτη ήταν η Venus Genitrix, ή Αφροδίτη Γεννήτρια του γένους των Ιουλίων. Ο Ίουλος εθεωρείτο όχι μόνο γενάρχης της Ιουλίας γενιάς (Iulia gens) αλλά και ιδρυτής της πόλης Άλβα Λόγκα, στη θέση της οποίας ιδρύθηκε αργότερα η Ρώμη.
Ο σημερινός μήνας Ιούλιος δεν έχει άμεση αλλά έμμεση σχέση με τον μήνα του αρχαίου παφιακού αυτοκρατορικού ημερολογίου. Ο σημερινός Ιούλιος, ο έβδομος μήνας του Ιουλιανού ημερολογίου, ονομάστηκε έτσι από τον Μάρκο Αντώνιο ο οποίος ήθελε μ' αυτό τον τρόπο να τιμήσει τον Ιούλιο Καίσαρα.
Ο Ιούλιος ονομάζεται στην Κύπρο και Δευτερογιούνης (= δεύτερος Ιούνης), ενώ ο Ιούνιος ονομάζεται Πρωτογιούνης (= πρώτος Ιούνης).
Βλέπε λήμμα: Ιούλης
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια