Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Σημαντικός Βυζαντινός αυτοκράτορας από το 610 μέχρι το θάνατο του στις 11 Φεβρουαρίου 641, γιος του Ηρακλείου του Καππαδόκη, ο οποίος είχε διακριθεί κατά τους πολέμους εναντίον των Περσών και είχε τιμηθεί με το αξίωμα του εξάρχου της Αφρικής. Η εκθρόνιση του αυτοκράτορα Μαυρικίου από τον Φωκά το 602 προκάλεσε την αντίδραση του εξάρχου Ηρακλείου, ο οποίος δεν αναγνώρισε τον Φωκά, αποσχίστηκε από την Αυτοκρατορία και για μερικά χρόνια, μέχρι το 610, κυβέρνησε αυτόνομα την Βόρειο Αφρική. Το 610 (3 Οκτωβρίου) ο γιος του Ηράκλειος έφθασε με στόλο στην Κωνσταντινούπολη, νίκησε το στόλο του Φωκά, ενώ παράλληλα εκδηλώθηκε και κίνημα μέσα στην πόλη. Ο Φωκάς εκθρονίστηκε και στις 5 Οκτωβρίου του 610 ο γιος Ηράκλειος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας.

Ο Ηράκλειος ανήλθε στο θρόνο σε μία περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για την Αυτοκρατορία, που αντιμετώπιζε όχι μόνο εσωτερικές κρίσεις και θρησκευτικές έριδες αλλά και εξωτερικούς κινδύνους, με ισχυρότερο και πλέον επίφοβο αντίπαλο τους Πέρσες. Ο Ηράκλειος πρότεινε τη σύναψη ειρήνης με τους Πέρσες (το 612), αλλά η πρόταση απερρίφθη. Οι Πέρσες κατέλαβαν, μεταξύ άλλων, τα Ιεροσόλυμα απ’ όπου και πήραν το πολυτιμότερο χριστιανικό κειμήλιο, τον Τίμιο Σταυρό (614). Εισέβαλαν στη Μικρά Ασία (615), απειλώντας ακόμη και την ίδια την Κωνσταντινούπολη, ενώ κατέλαβαν και την Αίγυπτο (619). Ο Ηράκλειος δεν είχε άλλη επιλογή παρά μόνο τον μέχρις εσχάτων αγώνα. Ο πατριάρχης Σέργιος διέθεσε ό,τι πολύτιμο είχαν οι ναοί για ενίσχυση του αγώνα, που πήρε τη μορφή πραγματικής σταυροφορίας. Ύστερα από δοξολογία στο ναό της Αγίας Σοφίας την επομένη του Πάσχα (5 Απριλίου) του 622, ο Ηράκλειος ετέθη επικεφαλής του στρατού του και βάδισε κατά των Περσών. Οι θριαμβευτικές στη συνέχεια νίκες του κατά των Περσών στους Αγίους Τόπους και στην Ασία, η επανάκτηση των χαμένων εδαφών, η επανάκτηση αυτού τούτου του Τιμίου Σταυρού, υπήρξαν πραγματικοί άθλοι. Στη συνέχεια, η διοικητική και στρατιωτική αναδιοργάνωση της Αυτοκρατορίας, η ανάκτηση της δύναμης και της ισχύος της, η αντιμετώπιση εσωτερικών προβλημάτων, όλα αυτά ανέδειξαν τον Ηράκλειο σε υπόδειγμα μεγάλου βασιλιά και σπουδαίου στρατιωτικού.

Ενώ ο Ηράκλειος αγωνιζόταν στην Ανατολή κατά των Περσών, η ίδια η Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε από τους Αβάρους, συμμάχους των Περσών, και απειλήθηκε άμεσα (626). Αναδείχθηκε τότε σε ηρωική μορφή της αντίστασης ο πατριάρχης Σέργιος. Η απόκρουση των Αβάρων και η σωτηρία της πρωτεύουσας απεδόθη στην ίδια την Παναγία, που χαρακτηρίστηκε Υπέρμαχος Στρατηγός. Τότε ήταν που εψάλη για πρώτη φορά ο «Ακάθιστος Ύμνος».