Ίβυκος
Λυρικός ποιητής της Αρχαιότητας. Καταγόταν από την πόλη Ρήγιον, ελληνική αποικία της Κάτω Ιταλίας. Ο Ίβυκος, που έζησε τα τελευταία χρόνια του 6ου αιώνα π.Χ., πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στην αυλή του τυράννου της Σάμου Πολυκράτη. Τα ποιήματά του ανήκουν στο «χορικό» είδος. Στην Αρχαιότητα επαινούνταν πολύ, ελάχιστα όμως αποσπάσματά τους σώθηκαν.
Τα σωζόμενα αποσπάσματα του έργου του εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1833 και ύστερα το 1882 στη Λειψία. Ακέραιοι βρίσκονται σήμερα μόλις 40 στίχοι του. Από τα ποιήματά του σημαντικότερα θεωρούνται τα ερωτικά, για την πρωτοτυπία και το θερμό τους συναίσθημα. Το είδος του θρησκευτικού ύμνου, που ο Στησίχορος τον είχε μετασχηματίσει σε ηρωικό, διαφοροποιήθηκε εκ νέου από τον Ίβυκο προς το καλύτερο, ώστε από αυτόν να γεννηθεί το εγκώμιο, δηλαδή ένας ύμνος καθαρά ανθρωποκεντρικός. Τα ποιήματά του πλησιάζουν περισσότερο στην τεχνοτροπία της λεσβιακής-αιολικής σχολής, χωρίς να απέχουν και από τη δωρική. Ο Ίβυκος μπορεί να χαρακτηρισθεί έτσι ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα δύο ποιητικά ρεύματα, καθώς μιμήθηκε τόσο τον Στησίχορο όσο και τη Σαπφώ. Η διάλεκτός του περιέχει ανάμικτα γλωσσικά στοιχεία και τύπους, πολλούς τεχνητούς.
Ως λυρικός ποιητής, ο Ίβυκος κατατάχθηκε από τους Αλεξανδρινούς γραμματικούς πέμπτος ή έκτος στον «Κανόνα» των εννέα λυρικών («μελικών και χορικών») ποιητών, αμέσως μετά τη Σαπφώ και τον Στησίχορο. Η ποίησή του διακρινόταν για τη μεγάλη περιγραφική της δύναμη και την έντεχνη κατασκευή των στροφών.
Αναφέρεται ότι ο Ίβυκος εφεύρε το μουσικό όργανο σαμβύκη, όπως και το «ιβύκινο» (το δεύτερο αναφέρεται μόνο από το Λεξικό της Σούδας).
Στον αρχαίο κόσμο ήταν πολύ γνωστή η παράδοση για τον θάνατό του: Ο ποιητής σε κάποιο ταξίδι του έπεσε, κοντά στην Κόρινθο, στα χέρια ληστών που τον πλήγωσαν θανάσιμα. Την ώρα που ξεψυχούσε είδε γερανούς να πετούν στον ουρανό και φώναξε: «Γερανοί, εσείς να καταγγείλετε και να τιμωρήσετε τους ληστές». Λίγο καιρό αργότερα ένας από τους ληστές βρισκόταν στο θέατρο της Κορίνθου. Βλέποντας ένα κοπάδι γερανών να περνά, στράφηκε σε έναν από τους συντρόφους του και του είπε: «Κοίτα, οι γερανοί του Ιβύκου!». Κάποιοι Κορίνθιοι που κάθονταν κοντά, άκουσαν τη φράση και την ανακοίνωσαν στους άρχοντες της πόλης. Έτσι οι ληστές συνελήφθησαν και τιμωρήθηκαν.
Σε μερικά από τα διασωθέντα αποσπάσματα των ποιημάτων του Ιβύκου γίνεται αναφορά στην Κύπριν Αφροδίτην.
Βλέπε λήμμα: Αφροδίτη θεά
Σε ένα από αυτά την ονομάζει «χρυσόμαλλη», ενώ σε άλλο λέει ότι η Κύπρις μαζί με την Πειθώ ανέθρεψε τον ωραίο Ευρύαλο. Αλλού παρουσιάζει τον Έρωτα να τρομοκρατεί τους ανθρώπους και να τους ρίχνει στα απέραντα δίχτυα της Κύπριδος. Σε άλλο, τέλος, απόσπασμα εμφανίζεται ο ίδιος ο Έρως να είναι μαύρος από τις σκληρές μανίες στις οποίες τον ρίχνει η Κύπρις.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια