Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ποιητής, ζωγράφος και πολιτευτής. Γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1846 και πέθανε εκεί το 1916. Ήταν γιος του υποπροξένου των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κύπρο Ιωάννου Ιασονίδη.

Γενικά υπήρξε  γόνος μεγάλων κυπριακών οικογενειών: Ο παππούς του, Ονούφριος Ιασονίδης ή Γιασίνογλου καρατομήθηκε στις τουρκικές σφαγές του Ιουλίου του 1821, ενώ η μητέρα του Ελένη ανήκε στην οικογένεια των Θησέων, στενών συγγενών του εθνομάρτυρα Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και αγωνιστών της ελληνικής επανάστασης. Ο πατέρας του Ιωάννης, εύπορος έμπορος της Λεμεσού άφησε μεγάλη περιουσία στον Ονούφριο, οπότε είχε ελευθερία κινήσεων να κάνει πράγματα που ήθελε και αγαπούσε. 

Σπούδασε φιλολογία στην Αθήνα και στο Παρίσι και νομικά και πολιτικές επιστήμες στην Οξφόρδη. Κατά το διάστημα της παραμονής του στην Αγγλία, ήταν ο σύνδεσμος μεταξύ των Κυπρίων πολιτικών και του κόμματος των Φιλελευθέρων του Γλάδστωνος, τότε ευρισκόμενου στην αντιπολίτευση, επηρέασε μάλιστα τον Κάρολο Ντιλκ να εκφωνήσει θερμό λόγο υπέρ των Κυπρίων στο κοινοβούλιο.

Μετά την επιστροφή του στην Κύπρο, ο Ιασονίδης αναμείχθηκε στα πολιτικά πράγματα και στις  1884 διορίστηκε μεταφραστής στην ελληνική γλώσσα, στο Νομοθετικό Συμβούλιο, είδηση την οποία δημοσίευσε η εφημερίδα Η εφημερίς της Κύπρου στις 5 Φεβρουαρίου 1884. Ο διορισμός του αυτός ερμηνεύθηκε ως αντεθνική ενέργεια από τους κύκλους των Κυπρίων εθνικιστών, και ο Ιασονίδης συγκρούστηκε με δυο απ' αυτούς, τον Αρ. Παλαιολόγο τον εκδότη της εφημερίδας Αλήθεια και τον φιλόλογο και μεγάλο δάσκαλο  Α. Θεμιστοκλέους. Η σύγκρουση, κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου στη Λεμεσό ξεκίνησε ως ιδεολογική. Η αντιπαράθεση του Ιασονίδη που ήταν ακραία Φιλελευθερος, με τους άλλους δυο συντηρητικούς και προσηλωμένους στα Εθνικά Θέματα, δεν άργησε να φτάσει στα άκρα. Με τον Ιασονίδη να κτυπά αρχικά και στη συνέχεια να πυροβολεί με περίστροφο (ήταν άριστος σκοπευτής) τρεις φορές τον Παλαιολόγο και να ρίχνει επίσης πυρά προς εκβοφισμό στον Θεμιστοκλέους. Αμέσως συνελήφθη από τους Άγγλους και προφυλακίστηκε. Ο θείος του, Γεώργιος Ακάμας, πλήρωσε το τρελό (κατά τον Άγγλο πρόεδρο του δικαστηρίου) ποσό των 400 λιρών ως  εγγύηση για να αφεθεί ελεύθερος μέχρι τη δίκη. Εν αναμονή της δίκης ο Ιασονίδης απέδρασε και πήγε στην Ελλάδα όπου κι εγκαταστάθηκε.

Στην Αθήνα γνωρίστηκε με τους λογοτεχνικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους και έγινε μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός», από το βήμα του οποίου απάγγελλε και ποιήματά του. Επίσης πήρε μέρος με ζωγραφικούς του πίνακες στην πρώτη καλλιτεχνική έκθεση που οργάνωσε ο «Παρνασσός» στα 1885. Στον «Παρνασσό» διάβασε, στα 1889, και τη διατριβή του Περί τινων ζητημάτων τῆς Οἰκονομικῆς Ἐπιστήμης.

Λίγο αργότερα επέστρεψε πάλι στην Κύπρο και συνελήφθη. Το δικαστήριο τον βρήκε ένοχο για το επεισόδιο του 1884, αλλά δεν του επέβαλε ποινή, θεωρώντας ως ποινή την αυτοεξορία του από την Κύπρο. Επίσης ο δικαστής πείστηκε ότι οι πυροβολισμοί ρίφθηκαν προς εκφοβισμό, αφού ο Ιασονίδης ως άριστος σκοπευτής που ήταν αν ήθελε να σκοτώσει τον Παλαιολόγο θα μπορούσε να το κάνει.  Εγκαταστάθηκε τότε στη Λεμεσό, και το τριώροφο πατρικό του σπίτι έγινε, πολύ σύντομα, το φιλολογικό σαλόνι της πόλης. Ακόμη και με αγγελίες στις εφημερίδες καλούσε τους ενδιαφερομένους στο σπίτι του, για να τον ακούσουν να απαγγέλλει ποιήματά του, καθώς και μεταφράσεις δικές του των σοννέτων του Σαίξπηρ και των ποιημάτων του Μίλτωνος. Στα 1896 πήρε μέρος στις βουλευτικές εκλογές κι εξελέγη βουλευτής, αξίωμα που διατήρησε μέχρι το 1901. Περίπου κατά την ίδια περίοδο δίδαξε αμισθί στην Ελληνική Σχολή Λεμεσού. Ως βουλευτής δεν δίσταζε να εκφράζεται ελεύθερα, πράγμα που του στοίχισε καταδίκη σε φυλάκιση ενός μηνός επειδή κατηγόρησε ανοικτά τον δικαστή Κλεόβουλο Μιχαηλίδη ότι εδωροδοκείτο. Συγκεκριμένα ενώ ήταν βουλευτής κατηγόρησε τον επαρχιακό δικαστή Κλεόβουλο Μιχαηλίδη για μεροληπτικές αποφάσεις υπέρ των συγγενών του, δικηγόρων – βουλευτών Θεοφάνη Θεοδότου και Ιωάννη Οικονομίδη. Δεν εξέτισε όμως την ποινή του, γιατί πήρε χάρη από τον κυβερνήτη.

Στο ισόγειο του σπιτιού του στη Λεμεσό εγκατέστησε τυπογραφείο και, κατά το διάστημα 1910-11, εξέδιδε το μηνιαίο περιοδικό Ἐλικών. Ταυτόχρονα, στον τελευταίο όροφο εγκατέστησε τεράστιο τηλεσκόπιο κι επιδόθηκε σε παρατηρήσεις των ουρανίων σωμάτων. Διέθετε επίσης αξιόλογη βιβλιοθήκη.

Ο Ιασονίδης δημοσίευσε συνεργασίες του σε διάφορα έντυπα. Ο ίδιος εξέδωσε μια ποιητική συλλογή στα 1893, με τίτλο Ἡ Μοῦσα, ἡ Νηρηίς καί ἡ Μαγεμένη Νῆσος. Πιο πριν είχε εκδώσει στην Αθήνα στα 1888 μετάφραση έργου του λόρδου Βύρωνος.

Ο πελλο- Ονούφριος

Ο Ιασονίδης ήταν ίσως πιο μορφωμένος Κύπριος της εποχής του. Παρόλα αυτά μετά το επεισόδιο στο Νομοθετικό Συμβούλιο,  έζησε τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του κλεισμένος στο σπίτι του στη Λεμεσό, με τους συμπολίτες του να του επιδαψιλεύουν το σκληρό προσωνύμιο «πελλοΟνούφριος». Σύμφωνα με την παράδοση, είχε μετατρέψει ένα δωμάτιο σε προσωπικό του σκοπευτήριο και ένα άλλο σε ατελιέ, με αγαπημένο μοντέλο γνωστό Λεμεσιανό αθλητή της εποχής. Ο θάνατός του έγινε αντιληπτός ύστερα από αρκετές μέρες, αφού το σώμα του βρέθηκε σε κατάσταση αποσύνθεσης. Ο  τάφος του  είναι άγνωστος.  Οπως αναφέρει ο καθηγητής ιστορίας Πέτρος Παπαπολυβίου σε σχετικό αφιέρωμα του στον Ιασονίδη: " Όμως η ωραία φιγούρα του είναι από αυτές που ξεχωρίζει και αγαπά ο ιστορικός: ενός ανθρώπου, που όπως έγραψε όχι χωρίς κακεντρέχεια τοπική εφημερίδα αγγέλλοντάς τον θάνατό του, «παντού δεν κατώρθωσε να προσανατολισθή προς τα γύρω του πράγματα».

Πηγές 

1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
2. Πέτρος Παπαπολυβίου: Περί Ιστορίας