Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μεικτό χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, στη γεωγραφική περιφέρεια της Σολιάς, περί τα 49 χμ. δυτικά της πρωτεύουσας Λευκωσίας, κατεχόμενο από τους Τούρκους εισβολείς από το 1974. Γειτονεύει με μερικά άλλα μεικτά χωριά, όπως το Περιστερωνάρι, τη Λεύκα, τον Άγιο Γεώργιο και την Πεντάγυια. Είναι γνωστό ως Καλόν Χωριόν Λεύκας λόγω της γειτνιάσεώς του προς το χωριό Λεύκα.

Είναι κτισμένο στα αριστερά της προσχωσιγενούς κοιλάδας του ποταμού Καρκώτη, σε μέσο υψόμετρο 125 μέτρων. Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι άμμοι, τα χαλίκια, οι μάργες, οι αμμώδεις μάργες, οι άργιλλοι, οι ασβεστολιθικοί ψαμμίτες, οι αλλουβιακές αποθέσεις και οι λάβες του πυριγενούς συμπλέγματος του Τροόδους. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν ερυθρογαίες και προσχωσιγενή εδάφη. Η περιοχή του χωριού δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 330 χιλιοστόμετρα.

Κύριες καλλιέργειες πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, ήσαν τα εσπεριδοειδή, τα οπωροφόρα, τα λαχανικά, οι ελιές και τα σιτηρά. Από κτηνοτροφικής απόψεως, το 1973 εκτρέφονταν 990 αιγοπρόβατα.

Η οδική σύνδεση του Καλού Χωριού είναι αρκετά καλή. Στα βορειοδυτικά συνδέεται με το χωριό Περιστερωνάρι (περί τα 3 χμ.), στα δυτικά με το χωριό Λεύκα (περί τα 3,5 χμ.), στα νότια με το χωριό Άγιος Νικόλαος (περί το 1 χμ.) και στα ανατολικά με το χωριό Πέτρα (περί τα 3 χμ.).

Η ανόρυξη του χαλκοπυρίτη και του σιδηροπυρίτη από τα γειτονικά μεταλλεία της Σκουριώτισσας, του Μαυροβουνίου και του Απλικιού, πολύ συνέβαλε στην πληθυσμιακή ανάπτυξη του χωριού. Αξίζει να αναφερθεί πως ο πληθυσμός του χωριού σε είκοσι χρόνια, μεταξύ 1911 και 1931, τριπλασιάστηκε. Οι κάτοικοι εργοδοτούνταν κυρίως στα μεταλλεία, αν και μερικοί εργάζονταν και στις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις του Ξερού.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του χωριού το ονομάζουν Τσ΄αμλίκιοϊ (Camlikoy) που σημαίνει χωριό των πεύκων, Πευκοχώρι.

Αριθμός Τουρκοκυπρίων κατοίκων του χωριού το εγκατέλειψε το 1964, μετά την ανταρσία των Τουρκοκυπρίων, για να αυτοεγκλωβιστεί στη Λεύκα που απετέλεσε σημαντικό τουρκικό θύλακο στην περιοχή, κι απ’ όπου προσφυγοποιήθηκαν ελληνοκυπριακές οικογένειες. Αριθμός Τουρκοκυπρίων το είχε εγκαταλείψει κι από το 1958, προς ενίσχυση του τουρκικού στοιχείου του μεγάλου χωριού της Λεύκας.

Στο Καλόν Χωριόν λειτούργησε σταθμός του κυπριακού σιδηροδρόμου, που επεκτάθηκε μέχρι εδώ το 1914 και λειτούργησε από τον Νοέμβριο του χρόνου αυτού, μέχρι το 1932.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια