Θωμάς

Image

Τζαμπερλάνος (chamberlain), ανώτατος αξιωματούχος του βασιλείου της Κύπρου, Ελληνικής καταγωγής, επί εποχής της Ελληνίδας βασίλισσας της Κύπρου Ελένης* Παλαιολογίνας (1441-1458). Η Ελένη είχε φέρει μαζί της στην Κύπρο από τον Μυστρά πολλούς ακολούθους της, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Θωμάς, γιος της παραμάνας της, προς την οποία η Παλαιολογίνα έτρεφε μεγάλη αδυναμία. Όταν η Ελένη παντρεύτηκε τον βασιλιά της Κύπρου Ιωάννη Β' Λουζινιανό τον Φεβρουάριο του 1441 κι έγινε βασίλισσα του νησιού, προώθησε σε υψηλές θέσεις και αξιώματα του βασιλείου δικούς της ανθρώπους που απέκτησαν πολιτική ισχύ. Μεταξύ αυτών ήταν κι ο Θωμάς, όπως αναφέρει ο Γεώργιος Βουστρώνιος στο Χρονικόν του, ο οποίος κατείχε εκτός από το αξίωμα του τζαμπερλάνου και άλλα αξιώματα, καθώς και τίτλους με τους οποίους είχε τιμηθεί από την Ελένη. Όπως σημειώνει ο Βουστρώνιος: ...τόν ὁποῖον Θωμᾶν ἔφερέν τον ἡ ρήγαινα ἡ  Ἑλένα, καί ἦτον ὑιός τῆς βυζαστρίας της καί διά τήν ἀγάπην τῆς ρήγαινας ὁ ρήγας ἐτίμησέν τον καί ἔδωκέν του πολλαῖς ρένταις [=κτήματα] καί ἐποῖκέν τον καί καβαλλάρην [ιππότην] καί τζαμπερλάνον τοῦ ρηγάτου...

 

Η προώθηση του Θωμά σε υψηλά αξιώματα του βασιλείου της Κύπρου, ανθρώπου απόλυτα έμπιστου της Ελένης, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό ώστε να θεωρείται ετεροθαλής αδελφός της (ως γιος της παραμάνας που την ανέθρεψε), ενίσχυσε την ισχυρή θέση της Ελληνίδας βασίλισσας στα πολιτικά πράγματα του βασιλείου της Κύπρου και κυρίως έναντι των Λατίνων πολιτικών, στρατιωτικών και κληρικών, οι οποίοι έβλεπαν τη δική τους ισχύ να μειώνεται επικίνδυνα, ιδίως μετά τη σχεδόν ολοκληρωτική επιβολή της Παλαιολογίνας επί του συζύγου της Ιωάννη Β', και την ενίσχυση, από την ίδια, των Ελλήνων του νησιού και της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Από την άλλη, η επιρροή του Θωμά πάνω στη βασίλισσα ήταν τόσο μεγάλη, ώστε μερικοί θεωρούν ότι στην ουσία αυτός διοικούσε το βασίλειο της Κύπρου.

 

 

Ο Θωμάς δεν ήταν βέβαια δυνατό παρά να αναμειχθεί ενεργά στα διάφορα πολιτικά παιγνίδια που διαδραματίζονταν στα παρασκήνια. Αναφέρεται δε ότι είχε αναμειχθεί και σε δολοφονίες αντιπάλων της Ελένης Παλαιολογίνας και είχε κατηγορηθεί σχετικά. Τελικά το 1456 ο Θωμάς δολοφονήθηκε, όπως και πάλι αναφέρει ο Γεώργιος Βουστρώνιος, από τον Αποστολές, δηλαδή τον ετεροθαλή αδελφό της βασίλισσας Καρλόττας (κόρης του Ιωάννη Β'), πολιτικό αντίπαλο της Ελένης Παλαιολογίνας και κατοπινό βασιλιά της Κύπρου Ιάκωβο τον Νόθο. Ο Ιάκωβος*, ο οποίος είχε αναδειχθεί σε δεινό αντίπαλο της Ελένης, ενισχυμένος από τους Λατίνους εχθρούς της, κατεδίωξε και άλλους έμπιστους ανθρώπους της Ελληνίδας βασίλισσας της Κύπρου, όπως τους αδελφούς Ιάκωβο και Θωμά Γούρρη*. Ο Φλώριος Βουστρώνιος διηγείται ότι ο Θωμάς δολοφονήθηκε στο σπίτι του από δυο Σικελούς, έμπιστους μπράβους του Ιακώβου, στην παρουσία του. Η δολοφονία του Θωμά είχε τέτοια απήχηση, ώστε ο Ιάκωβος, φοβούμενος την εκδίκηση της Ελένης και των λοιπών φίλων του θύματός του, έφυγε από την Κύπρο για τη Ρόδο, απ' όπου κι επέστρεψε αργότερα.