Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ένα από τα ωραιότερα θεάτρα της Κύπρου έως τα μέσα του 20ού αιώνα ήταν το παγκυπρίως γνωστό “Θέατρο Παπαδοπούλου” το οποίο βρισκόταν στην οδό Αισχύλου, στην καρδιά της παλιάς Λευκωσίας. Ανήκε στον δραστήριο επιχειρηματία Γεώργιο Παπαδόπουλο (1847-1910) και ήταν το αρχαιότερο της πόλης. Ήταν σένα κτίσμα στα πρότυπα ευρωπαϊκών θέατρων της εποχής και αρχιτεκτονικά ήταν μια μικρογραφία της Σκάλας του Μιλάνου. Όμοιο κτίριο υπάρχει σήμερα στην Ερμούπολη της Σύρου, το θέατρο Απόλλων, το οποίο δημιούργησαν λίγα χρόνια νωρίτερα, οι Ιταλοί αρχιτέκτονες.

Το κτίσιμο του στοίχισε το σεβαστό ποσό των 3-4 χιλιάδων λιρών της εποχής με χωρητικότητα 600 θεατές. Αργότερα το θέατρο (υπό τη διεύθυνση του Ζήνωνα Γ. Παπαδόπουλου) λειτούργησε και ως κινηματογράφος. Στο “Θέατρο Παπαδοπούλου” έπαιξαν σχεδόν όλοι οι ελληνικοί και ξένοι θίασοι που κατά καιρούς επισκέφθηκαν την Κύπρο.

Μια από τις πρώτες παραστάσεις ήταν ένα μούσικαλ που ανέβηκε στις 23 Ιανουαρίου του 1902, στην μνήμη της Βασίλισσας Βικτωρίας η οποία πέθανε ένα χρόνο πριν. Το έργο ήταν υπό την αιγίδα του Άγγλου Κυβερνήτη. 

Το 1907, έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του στη ζωή της πρωτεύουσας, ο κινηματογράφος. Οι μαθητές του Παγκυπρίου Γυμνασίου, της Αστικής Σχολής και οι μαθήτριες του Παρθεναγωγείου Φανερωμένης, ήταν οι πρώτοι τυχεροί που είδαν τις κινούμενες εικόνες στο πανί του Θεάτρου Παπαδοπούλου. Το θέμα της βωβής ταινίας, ήταν εκπαιδευτικού χαρακτήρα με εικόνες και αποσπάσματα από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η εφημερίδα Ελευθερία, σχολιάζοντας το γεγονός έγραφε: «εν μέσω ακρατήτου ενθουσιασμού υπερχιλίων μαθητριών και μαθητών εκρηγυμένων εις παταγώδη χειροκροτήματα επί τη θέα ανυψουμένης Ελληνικής Σημαίας».

Το Θέατρο Παπαδοποούλου φιλοξενούσε επίσης πολλές άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις, όπως αυτή του “Χορού Μετημφιεσμένων” του λευκωσιάτικου Σωματείου “Τραστ”, της 28ης Φεβρουαρίου 1925. Αξιοσήμειωτη είναι και η παράσταση «Ιφιγένειαν εν Ταύροις»  σε μετάφραση του  εκπαιδευτικού Νίκου Θ.Αντωνιάδη (1879-1939), σκηνοθεσία του καθηγητή ζωγραφικής Χριστοδουλίδη (πατρικό επώνυμο του Αδαμάντιου Διαμαντή) και  χορικά του μουσικού Χρ.Πετρόπουλου, την οποία ανέβασε  το 1927 ο Πνευματικός Όμιλος  Κυριών Λευκωσίας.  Εκτός από τους κύριους συντελεστές, αξιοσημείωτη είναι η σύνθεση του «Χορού 15 Ελληνίδων Αιχμαλώτων», όπου βλέπουμε γνωστά ονόματα γυναικών της εποχής, πιθανώς  μελών του Πνευματικού Ομίλου Κυριών Λευκωσίας.

 Η οικοδόμηση του κτηρίου ξεκίνησε το 1893  και ολοκληρώθηκε το 1899 μετά από κάποια διακοπή λόγω του υπέρογκου για την εποχή ποσού, που απαιτείτο για την κατασκευή του. Όταν ολοκληρώθηκε θεωρήθηκε από τα κομψότερα της Μέσης Ανατολής. Επρόκειτο για ένα εντυπωσιακό θεατρικό κτίσμα, το οποίο σχεδιάστηκε από τον Μαλτέζο αρχιτέκτονα Βικέντιο Φένεκ, στο πρότυπο των θεάτρων ιταλικού τύπου της Ευρώπης. 

Σύμφωνα με την Αγνή Μιχαηλίδου στο βιβλίο της  Χώρα η Παλιά Λευκωσία, ο σκελετός του κτιρίου ήταν από σίδερο και διέθετε μεγάλη σκηνή και τρείς σειρές κυκλικά θεωρεία. Οι τοίχοι ήταν διακοσμημένοι από γύψινα λουλούδια και τα ταβάνι και τα θεωρεία ζωγραφίστηκαν με μοτίβα από τον  κόσμο της μουσικής από το ζωγράφιο Δέλλιο. Η διακόσμηση συμπληρωνόταν με τα βελούδινα καθίσματα και την κόκκινη βελούδινη αυλαία και κουρτίνες στα θεωρεία, ενώ η αίθουσα φωτιζόταν από πολυέλαιους και μπρούντζινες λάμπες πετρελαίου μπροστά από κάθε θεωρείο. Το θέατρο απόκτησε ηλεκτρικό ρεύμα το 1913.

Τα εγκαίνια του θεάτρου έγιναν με την παράσταση ενός ιταλοβιεννέζικου μουσικού θιάσου οπερέτας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κεντρικό θεωρείο με αριθμό 13 ήταν πάντα κρατημένο για τον Αγγλο αρμοστή και τη συνοδεία του. Όπως αναφέρει η Αγνή Μιχαηλίδου το θέατρο αποτέλεσε χώρο μάζωξης της αφρόκρεμας της πόλης όπου οι κύριοι συναντούσαν στα διαλείμματα τους φίλους τους στο καπνιστήριο, ενώ οι κυρίες επεδείκνυαν τα ωραία τους φορέματα.

Το Θέατρο Παπαδοπούλου μετονομάστηκε αργότερα σε Θέατρο Μέλπω και κατεδαφίστηκε το 1968.

Πηγές

1. Τράπεζα Κύπρου 1899 - 2009, Ιστορικό Χρονολόγιο

2. Περιοδικό Επί Σκηνής (Παναγιώτα Καυκαρίδου), έρευνα Ειρήνη Χατζησάββα, 2005

3. Το Θέατρο στην Κύπρο, Γιάννης Κατσούρης, Λευκωσία, 2005