Θεόφιλος ναύαρχος
Έλληνας ναύαρχος των Κιβυρραιωτών, τον οποίο ο Θεοφάνης χαρακτηρίζει ως άνδρα ῥωμαλέον καί ἱκανότατον. Το 790 μ.Χ., προκειμένου να αποκρουσθεί μια αραβική επιδρομή του χαλίφη Χαρούν αρ -Ρασίντ (Harun ar - Rashid, 786 - 809) κατά της Κύπρου, ο βυζαντινός στόλος έπλευσε προς την Κύπρο και συνάντησε τον αραβικό που απομακρυνόταν ήδη από το νησί μετά από λεηλασίες. Ενώ ο στόλος των Βυζαντινών ετοιμαζόταν για τη ναυμαχία, ο ναύαρχος Θεόφιλος που προπορευόταν, επετέθη μόνος και έπληξε τους Άραβες. Αιχμαλωτίστηκε όμως και οδηγήθηκε ενώπιον του ίδιου του Χαρούν αρ Ρασίντ. Ο χαλίφης προσφέρθηκε να του χαρίσει τη ζωή εάν ο Θεόφιλος αποκήρυττε τις χριστιανικές του πεποιθήσεις. Όταν όμως ο ναύαρχος πεισματικά αρνήθηκε κάτι τέτοιο, εξετελέσθη με αποκεφαλισμό.
Η Εκκλησία τον τίμησε ως μάρτυρα και η μνήμη του εορτάζεται στις 30 Ιανουαρίου.
Η άποψη (την αναφέρει ο Χάκκετ) ότι ο Θεόφιλος πέθανε στην Κύπρο, δεν τεκμηριώνεται.