Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η βοτανική ονομασία του είναι "Silybum marianum". Πρόκειται για κοινό ποώδες φυτό που ανήκει στην οικογένεια των αστεροειδών (Αsteraceae) και αποτελεί μια φυτική άμυνα ενάντια στις καθημερινές τοξίνες. Καλλιεργείται πλέον σε όλο τον κόσμο, σε φιλόξενα κλίματα και έχει χρησιμοποιηθεί ως αποτελεσματική φυσική θεραπεία για πάνω από 2.000 χρόνια. Ως βότανο, το πρωτοαναφέρει ο Θεόφραστος τον 4ο αιώνα π.Χ. ο οποίος το ονομάζει "Πτέρνιξ" ενώ το ξανασυναντάμε στο έργο του Διοσκουρίδη "Περί Ύλης Ιατρικής" σαν επουλωτικό των πληγών. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος έγραψε ότι ένα μείγμα χυμού από γαϊδουράγκαθο με μέλι είναι θεραπευτικό της χολής. Πήρε την ονομασία του από τα αγκαθωτά φύλλα του.

Σύμφωνα με την σαξωνική παράδοση, τα λευκά, σαν φλέβες σημάδια στα φύλλα του, είναι οι στάλες από το γάλα της Παρθένου Μαρίας που έπεσαν πάνω του όταν θήλαζε τον Ιησού και γι' αυτό πήρε το αγγλικό του όνομα milk thistle (γαλατοαγκάθι) ή Mary thistle. Είναι το εθνικό έμβλημα της Σκωτίας και άλλοι αποδίδουν το όνομά του στο ξεχωριστό γαλακτώδες λευκό υγρό που παράγεται από τα φύλλα του φυτού όταν συνθλίβονται. Οι σπόροι και τα φύλλα του μπορούν να καταναλωθούν ως εκχύλισμα, τσάι ή υπό μορφή σκόνης. Οι σπόροι μπορούν επίσης να καταναλωθούν ωμοί.

Όπως όλα τα φαρμακευτικά φυτά, το γαϊδουράγκαθο περιέχει περισσότερα από ένα μόνο δραστικό συστατικό. Το σημαντικότερο όμως είναι η φλαβονοειδής σιλυμαρίνη, η οποία αποτελείται από μια ομάδα ενώσεων όπως η σιλυβίνη Α και Β, η σιλυδιαμίνη και η σιλυδριστίνη. Αυτές οι ουσίες προκαλούν αλλαγές στη μεμβράνη των ηπατικών κυττάρων που καθιστούν δυσκολότερη την είσοδο ξένων ουσιών στα κύτταρα, προστατεύοντας έτσι το ήπαρ από τις τοξίνες. Επιπλέον, η σιλυμαρίνη διαθέτει αντιιικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Φαίνεται επίσης ότι βελτιώνει την ικανότητα του ήπατος να αναγεννιέται. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε φλαβονοειδή κυρίως, το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου θεωρείται ότι προστατεύει το ήπαρ από τις τοξίνες. Ως εκ τούτου, έχει χρησιμοποιηθεί για αιώνες για τη θεραπεία των ηπατικών ασθενειών και για την αποτοξίνωση του ήπατος. Οι άλλες ευεργετικές επιδράσεις του στο σώμα περιλαμβάνουν την προώθηση της παραγωγής ενζύμων και χολής, βελτιώνοντας έτσι την πέψη. Το πιο σημαντικό είναι ότι χρησιμοποιείται ως εναλλακτική θεραπεία για ασθενείς με ηπατίτιδα (λόγω τοξικής ηπατικής βλάβης ή ιικής μόλυνσης) και κίρρωση του ήπατος (λόγω κατάχρησης αλκοόλ ή μακροχρόνιας ηπατίτιδας). Έχει επίσης χρησιμοποιηθεί ως αντίδοτο για δηλητηρίαση από μανιτάρια. Επιπλέον, μπορεί να προσφέρει προστασία στο συκώτι από βλάβες που προκαλούνται από χημειοθεραπεία, ακτινοβολία, υπερφόρτωση σιδήρου και ψυχοτρόπα φάρμακα.

Το γαϊδουράγκαθο επίσης, τονώνει την κυτταρική αναγέννηση στα νεφρά και αυξάνει τα επίπεδα της ωφέλιμης HDL χοληστερόλης και να μειώνει τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης.

Μεταξύ των ατόμων με διαβήτη, όσοι έλαβαν σιλυμαρίνη για τέσσερις μήνες εμφάνισαν βελτιώσεις στο γλυκαιμικό τους προφίλ, συμπεριλαμβανομένης μιας σημαντικής μείωσης της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, της γλυκόζης αίματος νηστείας, της ολικής χοληστερόλης, της LDL χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, σε σύγκριση με όσους έπαιρναν εικονικό φάρμακο. Μπορεί επίσης να βελτιώσει τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη.

Ως αντιοξειδωτικό, παρέχει μια φυσική λάμψη και κάνει την επιδερμίδα να φαίνεται γιο γεμάτη και υγιής. Έχει την ικανότητα να αναπληρώνει νεκρά κύτταρα και αποτρέπει την πρόωρη γήρανση, καταπολεμώντας την εμφάνιση ρυτίδων, σκούρων κηλίδων και αποχρωματισμών.

Το φυσικό αυτό βότανο ρυθμίζει αποτελεσματικά το μέγεθος των λιποκυττάρων του σώματος, γεγονός που είναι πολύ σημαντικό για την απώλεια βάρους. Η σιλυμαρίνη, παρέχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση που χρησιμοποιείται για τη μείωση του φλεγμονώδους ήπατος και των λιπωδών κυττάρων που έχουν τα παχύσαρκα άτομα. Επίσης, με την αφαίρεση επιβλαβών τοξινών από το σώμα το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου αυξάνεται η συνολική διαδικασία μεταβολισμού του λίπους που είναι σημαντική για την απώλεια βάρους.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια