Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Δημοσιογράφος. Ο Αλέκος Κωνσταντινίδης γεννήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 1930 και έχει καταγωγή από το Καζάφανι της Κερύνειας. Απεβίωσε στη Λευκωσία στις 16 Φεβρουαρίου 2021.

Ως μαθητής φοίτησε στο Γυμνάσιο Κερύνειας και στη Σχολή Δημοσιογραφίας του Λονδίνου. 

Σπούδασε στο Διδασκαλικό Κολέγιο Μόρφου (μετέπειτα Παιδαγωγική Ακαδημία). Εργάστηκε πολύ λίγο ως δάσκαλος. Επέλεξε την δημοσιογραφία. Υπήρξε από τα πρώτα-πρώτα μέλη της Ένωσης Συντακτών Κύπρου και στο μητρώο της Οργάνωσης φέρει τον αριθμό 29.

Η χαρισματική του γραφίδα δεν κόσμησε μόνο τη δημοσιογραφία, αλλά και τη λογοτεχνία του τόπου μας. Στις  πρώτες δεκαετίες της καριέρας του εργάστηκε επιτυχώς και ως κριτικός λογοτεχνίας, με βαθιές και διεισδυτικές αναλύσεις, αρθρογραφώντας με το ψευδώνυμο Αλέκος Μπαλτάς. Ως κριτικός τέχνης και κινηματογράφου συνεργάστηκε με τον  κριτικό Φένεκ Μικελίδη. Αρθρογράφησε στο περιοδικό «Νέα Εποχή», με έντονη κριτική διάθεση, τη δεκαετία του ’50. Συνεργάστηκε επίσης με το περιοδικό "Κυπριακά Χρονικά". 

Κυκλοφόρησε το βιβλίο «Μύθοι και κριτική. Κριτική του Πνευματικού Κατεστημένου» στο οποίο αμφισβητούσε το κατεστημένο που κυριαρχούσε στον κόσμο του πνεύματος την εποχή εκείνη.

Μιλούσε όλες τις κύριες ευρωπαϊκές γλώσσες, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά, ιταλικά, ρωσικά, τούρκικα ακόμα και ουγγαρέζικα. Η έφεση του στη γλώσσα ήταν δεδομένη και την απέδιδε καθημερινά, εδώ και τριάντα χρόνια, από την καθημερινή στήλη του στην «Αλήθεια», τα «Γλωσσικά πάρεργα». Μέσα από τη στήλη του επιβεβαίωνε κάθε ημέρα την αγάπη του για την σωστή ελληνική γλώσσα προσπαθώντας να διορθώσει την κακοποιημένη από τη μέσα επικοινωνίας γλώσσα μας. Ήταν οπαδός της επιστήμης της Σημειολογίας και μελέτησε όσο ίσως κανένα άλλο συγγραφέα, τον Ουμπέρτο Έκο. Έχει διαβάσει πλήθος βιβλίων, λογοτεχνικών, ιστορικών, πολιτικών, αστυνομικών κ.α. (κυρίως ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά) παρακολούθησε όλους τους μεγάλους συγγραφείς της εποχής αλλα και παλαιότερους. Στο ενεργητικό του εμφανίζει μεταφράσεις, εκδόσεις βιβλίων κριτικής και πολιτικής και θεατρικών έργων.

Όπως και οι πλείστοι δάσκαλοι τότε, εντάχθηκε στο αριστερό κίνημα και εργάστηκε στην εφημερίδα του ΑΚΕΛ, «Νέος Δημοκράτης».  Στη συνέχεια, το 1956, ίδρυσε την εφημερίδα «Εμπρός» μαζί με τους Τεύκρο Ανθία, Σταύρο Αγγελίδη, Ανδρέα Καννάουρο και άλλους  νέους δημοσιογράφους της εποχής.

Στη συνέχεια εγκατέλειψε το ΑΚΕΛ διαφωνώντας με τη στάση του κόμματος στον αγώνα της ΕΟΚΑ. Πήγε στο Λονδίνο για μερικά χρόνια και όταν επέστρεψε, τη δεκαετία του ’60, συνεργάστηκε με διάφορα κυπριακά και ξένα μέσα ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων το ΡΙΚ, (στο οποίο μετάφραζε τη ραδιοφωνική εκπομπή Αστυνομικές Περιπέτειες)  τον «Φιλελεύθερο» τη "Χαραυγή" και την «Ελευθερία» την "Εσπερινή" την "Τελευταία Ωρα" και και την "Εθνική" Για μεγάλο διάστημα, πριν και μετά την τουρκική εισβολή εργάστηκε ως ανταποκριτής του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων.

Το 1976 ίδρυσε, μαζί με εννέα άλλους δημοσιογράφους (μεταξύ τους και ο σπουδαίος Αντώνης Φαρμακίδης) τη «Σημερινή», αναλαμβάνοντας την αρχισυνταξία της εφημερίδας. 

Ο Αλέκος Κωνσταντινίδης μετακινήθηκε στην «Αλήθεια» ύστερα από επίμονες προσπάθειες του εκδότη της, Φρίξου Κουλέρμου, το 1983. Μόλις ανέλαβε την αρχισυνταξία της «Αλήθειας» η κυκλοφορία της εφημερίδας εκτοξεύτηκε από τη μια μέρα στην άλλη.

Η Αλήθεια αυτή την περίοδο εξέφραζε την Κληριδική σχολή σκέψης στο Κυπριακό, σε αντίθεση με την άλλη εφημερίδα της Δεξιάς τη Σημερινή η οποία τάχθηκε εναντίον οποιουδήποτε συσμβιβασμού για λύση στο Κυπριακό.

Στην «Αλήθεια» παρέμεινε, πρώτα ως αρχισυντάκτης και μετέπειτα ως σύμβουλος έκδοσης (το 2006) μέχρι το θάνατό του. Μέχρι και την τελευταία στιγμή της ζωής παρέμεινε ενεργός δημοσιογράφος. Ίσως να αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, ένας δημοσιογράφος να παραμείνει ενεργός (ως τα 91 του) για πάνω από 66 χρόνια, γράφοντας με την ίδια διαύγεια και φαντασία. Στην καθημερινή στήλη του "Τα ΥΠΕΡ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΤΑ", ασχολείτο κατά κυριο λόγο με πολιτικά θέματα όπως το Κυπριακό, τη διακυβέρνηση, στηλιτεύοντας με ειρωνία πολλές φορές την στενοκεφαλιά, την έλλειψη παιδείας και τον αρχοντοχωριατισμό των Κυπρίων. Αντικείμενο της διεισδυτικής ειρωνικής και καυστικής του διάθεσης απετέλεσαν οι κατά καιρούς αυτόκλητοι "Πατριώτες" της Κύπρου, για τους οποίους σχολίαζε  αρκετά συχνά με κατακλείδα στα άρθρα την επωδό ότι "το καταφύγιο του κάθε μασκαρά είναι ο Πατριωτισμός".

Οπως ανέφερε σε ανακοίνωση της μετά το θάνατο του, η Ενωση Συντακτών Κύπρου "Η στήλη του «Τα υπέρ και τα κατά», που γραφόταν για πολλές δεκαετίες αρχικά στη «Σημερινή» και μετά στην «Αλήθεια», θα μπορούσε ν’ αποτελέσει ειδικό σεμινάριο στις πανεπιστημιακές δημοσιογραφικές σχολές του τόπου. Για το σκωπτικό της ύφος, τα χλευαστικά σχόλιά της, τις δηκτικές υποδείξεις και την τολμηρή κριτική της, η στήλη αυτή υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής. 

Εντονές ήταν οι θέσεις του Αλέκου Κωνσταντινίδη και στο Κυπριακό. Κυρίως για τις θέσεις του υπέρ της λύσης Διζωνικής Ομοσπονδίας του Κυπριακού τη δεκαετία του 1980 κατηγορήθηκε και επικρίθηκε πολύ συχνά από διάφορους εθνικιστικούς κύκλους ως "πράκτορας των Τουρκων", η δε υπόθεση κατέληξε και στα δικαστήρια.  Οταν στις επόμενες δεκαετίες όλοι δήλωναν ότι συμφωνούσαν με τη λύση Ομοσπονδίας ο Αλέκος Κωνσταντινίδης σχολίαζε με χιούμορ ότι "τώρα έχουν γίνει όλοι πράκτορες των Τούρκων". (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ)

Ο Αλέκος Κωνσταντινίδης πέρα από ένας διανοούμενος- δημοσιογράφος, υπήρξε και ένας έξοχος χειριστής της Ελληνικής Γλώσσας. Για να βοηθά μάλιστα τους νέους δημοσιογράφους καθιέρωσε τη στήλη "Γλωσσικά Πάρεργα" στην οποία ανέλυε λέξεις και φράσεις και συμβούλευε για τη σωστή  χρήση τους.

Ο Αλέκος Κωνσταντινίδης δεν δημοσίευσε άρθρο μέχρι την τελευταία ημέρα της ζωής του, αλλά μέχρι και δύο ημέρες μετά το θάνατό του. Τη Δευτέρα το πρωί 15 Φεβρουαρίου 2021 παρέδωσε τα άρθρα του για τρεις ημέρες. Αργότερα τη Δευτέρα η υγεία του παρουσίασε προβλήματα και την Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2021 νωρίς το βράδι εξέπνευσε. Την Τετάρτη και την Πέμπτη δημοσιεύτηκαν  τα άρθρα του στη γνωστή στήλη του στην «Αλήθεια». Το τελευταίο άρθρο του ήταν για την Αμμόχωστο.

Παντρεύτηκε την Άννα, με καταγωγή από το Ριζοκάρπασο (ανεψιά του ήρωα Πετράκη Γιάλλουρου) και τρία παιδιά. Την Χριστιάνα και την Κατερίνα από τον πρώτο του γάμο και τον Αλέξανδρο.

Το ημερολόγιο του Μακαρίου

Η Νίτσα Χριστοδούλου υπήρξε προσωπική γραμματέας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου από το 1960 μέχρι το 1974 και στο ημερολόγιο της κατέγραφε τις προσωπικές της συνομιλίες με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το Ημερολόγιο της έπεσε στα χέρια των πραξικοπηματιών στις 15 Ιουλίου του 1974. Το 1981, ο δημοσιογράφος Αλέκος Κωνσταντινίδης, το εξέδωσε σε βιβλίο, του οποίου όμως η κυκλοφορία απαγορεύθηκε  και τα αντίτυπά του καταστράφηκαν. 

Δώδεκα χρόνια μετά τον θάνατο του Μακαρίου το 1989 ο Τάκης Ευδόκας εξέδωσε ένα βιβλίο στο οποίο προσπαθούσε να ψυχογραφήσει την προσωπικότητα του 1ου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Το βιβλίο κυκλοφόρησε σε 5000 αντίτυπα και σε ένα από τα κεφάλαια, ο ψυχίατρος Τάκης Ευδόκας χρησιμοποίησε αποσπάσματα από το ημερολόγιο της Νίτσας Χριστοδούλου. Τα αποσπάσματα ο Ευδόκας αντέγραψε από το βιβλίο που εξέδωσε ο Αλέκος Κωνσταντινίδης και του οποίου, όπως προαναφέρθηκε, η κυκλοφορία απαγορεύτηκε με δικαστική απόφαση

Ο Κριτικός 

Ο Αλέκος Κωνσταντινίδης υπήρξε και ένας έξοχος κριτικός σε θέματα Τέχνης και Λογοτεχνίας.

Όπως αναφέρει σε άρθρο του με θέμα "Προσλήψεις του έργου του Βασίλη Μιχαηλίδη από την Αριστερά", ο καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πέτρος Παπαπολυβίου, «τα χρόνια του αγώνα της ΕΟΚΑ, τον Ιούλιο του 1956, στην εφημερίδα «Χαραυγή», τον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας της, ο δημοσιογράφος και κριτικός Αλέκος Κωνσταντινίδης δημοσίευσε σε δύο συνέχειες το άρθρο «Ο ποιητής της 9^ης Ιουλίου. Βασίλης Μιχαηλίδης. Ένα υπέροχο μάθημα για τους νέους», που αναδημοσιεύθηκε αργότερα, την ίδια χρονιά, και στο σπουδαίο περιοδικό της ελλαδικής Αριστεράς  «Επιθεώρηση Τέχνης», με τίτλο  «Βασίλης Μιχαηλίδης. Ο εθνικός ποιητής της Κύπρου». Στο άρθρο του Κωνσταντινίδη παρουσιάζονται στίχοι από την «9η Ιουλίου 1821» και τα ποιήματα «Η Κύπρος προς τους λέγοντας ότι δεν είναι ελληνική» και «Η Κύπρος στην Μάναν της» και τονίζεται: «Εδώ βρίσκει πιο ολοκληρωμένη έκφραση ο εθνικός παλμός του κυπριακού λαού κι η φλόγα της λευτεριάς που πότε σιγοκαίει και πότε λαμπαδίζει στην ψυχή του.» Από την απόδοση τιμών στον Μιχαηλίδη από την κυπριακή Αριστερά σε μαζικό επίπεδο, την ίδια περίοδο, σημειώνουμε μόνο ότι στις 9 Ιουλίου 1959, στο 1^ο «Παγκύπριο Φεστιβάλ Νεολαίας», της μόλις ιδρυθείσας ΕΔΟΝ, η εναρκτήρια εκδήλωση ήταν μια ομιλία μπροστά στην προτομή του ποιητή, στη Λεμεσό.