Ελισάβετ Βασίλισσα

Η τελευταία βασίλισσα της Κύπρου

Η μακροβιότερη βασίλισσα της Αγγλίας με την Κύπρο να βρίσκεται υπό τη διοίκηση της έως το 1960 ως Αποικία του Στέμματος. Επισκέφθηκε την Κύπρο δυο φορές. Η δεύτερη ήταν επεισοδιακή.

Γεννήθηκε στο Λονδίνο ως Elizabeth Alexandra Mary, στις 21 Απριλίου 1926. Απεβίωσε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022 σε ηλικία 96 ετών. Στη Θρόνο τη διαδέκτηκε ο γιος της Κάρολος στις 9 Σεπτεμβρίου 2022.

Η Βασίλισσα Ελισάβετ Β 'είναι ο πρώτος απόγονος του Δούκα και της Δούκισσας της Υόρκης. Βαφτίστηκε στις 29 Μαΐου στο ιδιωτικό παρεκκλήσι του παλατιού του Μπάκιγχαμ από τον τότε Αγγλικανό Αρχιεπίσκοπο της Υόρκης Cosmo Gordon Lang.

Η βασίλισσα πήρε τα τρία ονόματά της - την Ελισάβετ Αλεξάνδρα Μαρία - από τη μητέρα της, τη μητέρα του Γεωργίου Β.

Εκπαιδεύτηκε ιδιωτικά στο σπίτι της κάτω από αυτήν την εποπτεία της μητέρας και τον Μάριον Κρόφορντ, αποκτώντας γνώση της ιστορίας, της γλώσσας, της λογοτεχνίας και της μουσικής. Η Elizabeth έλαβε επίσης ιδιωτικά μαθήματα στη συνταγματική ιστορία από τον Henry Marten, Αντιπρόεδρο του Eton College, και έμαθε γαλλικά.

Η πορεία της ζωής της Ελισάβετ άλλαξε για πάντα το 1936 όταν ο βασιλιάς Edward VIII, ο θείος της, παραιτήθηκε από το θρόνο για να παντρευτεί την Wallis Warfield Simpson, μια γυναίκα διαζευγμένη με αμερικανική κοινότητα. Ο αδελφός του Άλμπερτ (ο πατέρας της Ελισάβετ) έγινε βασιλιάς, υιοθετώντας το όνομα Γιώργος VI.

Έτσι η Πριγκίπισσα Ελίζαμπεθ, που είχε περάσει τα πρώτα 10 χρόνια της ζωής της και δεν περίμενε ποτέ να γίνει βασίλισσα, βρήκε ξαφνικά τον εαυτό της στην πρώτη θέση για διαδοχή το θρόνο της Αγγλίας.

Η Ελισάβετ στις 2 Ιουνίου 1953 στέφθηκε βασίλισσα στο Westminster Abbey. Παρόλο που επίσημα έγινε βασίλισσα το 1952 μετά το θάνατο του πατέρα της, βασιλιά Γεώργιου, η επίσημη στέψη της έγινε ένα χρόνο αργότερα και υπολογίζεται την παρακολούθησαν 27 εκατομμύρια άνθρωποι στη Βρετανία.

(Βίντεο: Η στέψη της Βασίλισσας).

Ο σύζυγός της και Παιδιά

Η Elizabeth παντρεύτηκε τον έλληνα πρίγκιπα που ήταν και δεύτερος ξάδελφος της, Φίλιππο της Ελλάδας και της Δανίας, στις 20 Νοεμβρίου 1947. Ο γάμος αρχικά δεν ήταν αποδεκτός αφού κάποιοι στο Παλάτι πίστευαν ότι ο Φίλιπ δεν ήταν αρκετά καλός για την Ελισάβετ γιατί δεν είχε οικονομική επιφάνεια, παρότι είχε υπηρετήσει στο Βασιλικό Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Ένας άλλος λόγος ήταν ότι οι αδελφές του Phillip είχαν παντρευτεί γερμανικούς ευγενείς που συνδέονταν με τους Ναζί.

Η Ελισάβετ έκανε με το Φίλιππο τέσσερα παιδιά: τον Πρίγκιπα Κάρολο, γεννημένο στις 14 Νοεμβρίου 1948, την Πριγκίπισσα Άννα, γεννημένη το 1950, τον Πρίγκιπα Αντρέ και τον Πρίγκιπα Έντουαρντ.

Τα χρόνια της βασιλείας

Από τις 9 Σεπτεμβρίου 2015, η Βασίλισσα Ελισάβετ Β ', έγινε ο μακριοβιότερος μονάρχης στην Αγγλία ξεπερνώντας και τη βασίλισσα Βικτώρια. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας της συνεργάστηκε με 15 βρετανούς πρωθυπουργούς. Εχει επισκεφθεί όλες σχεδόν τις χώρες της Κοινοπολιτείας αλλά και τις ΗΠΑ την Ιαπωνία την Κίνα

(Βλέπε Βίντεο)

Τον Μάιο του 2011, η βασίλισσα Ελισάβετ Β 'πραγματοποίησε ιστορική κρατική επίσκεψη στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, η πρώτη από Βρετανό μονάρχη από τότε που η Ιρλανδία κέρδισε την ανεξαρτησία της από το Ηνωμένο Βασίλειο το 1921.

Μέχρι στιγμής έχει πραγματοποιήσει επίσημες επισκέψεις στο εξωτερικό σε περισσότερες από 120 χώρες και έχει ξεπεράσει 15 Βρετανούς πρωθυπουργούς και 15 Αμερικανούς προέδρους.

Σχέση με την Κύπρο

Η βασίλισσα Ελισάβετ ηταν ιδιαίτερα γνωστή στην Κύπρο για ένα πολύ πρακτικό λόγο. Απεικονιζόταν στα χαρτονομίσματα της κατά τη διάρκεια της τελευταίας φάσης της Αποικοκρατίας. Επίσης σε πολλά γραμματόσημα. Η Ελισάβετ ιστορικά ομιλούντες δεν ήταν η πρώτη Αγγλίδα βασίλισσα που επιεσκέφθηκε την Κύπρο. Πρώτος αναμφισβήτητα ήταν ο Βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος όταν στο πλαίσιο της Γ Σταυροφορίας, όχι μόνο ήρθε στην Κύπρο αλλά την κατέλαβε από τον Βυζαντινό Διοικητή Ισάακιο Κομνηνό και στη συνέχεια την πώλησε στο Τάγμα των Ναιτών.

Η Ελισάβετ Β δεν ήταν ιδιαίτερα συμπαθής στους κατοίκους της Κύπρου. Οι αντιδράσεις εναντίον της ξεκίνησαν από την αρνητική υποδοχή της στέψης της (Ιούνιος 1953) όταν χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες στα ελληνικά σχολεία της Κύπρου έσπασαν τα αναμνηστικά φλυτζάνια που τους μοιράστηκαν, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη συνεχιζόμενη βρετανική κατοχή του νησιού, ενώ τις ίδιες ημέρες έγιναν μαχητικές διαδηλώσεις με πιο σημαντικές αυτές της Πάφου, όπου συνελήφθη και ο 15χρονος έφηβος Ευαγόρας Παλληκαρίδης. Στη συνέχεια οι αντιδράσεις στο πρόσωπο της έγιναν εντονότερες αφού ως μονάρχης υπέγραψε τον απαγχονισμό πολλών αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Επισκέφθηκε την Κύπρο δύο φορές. Το 1961 καθοδόν προς την Ινδία, όπου την υποδέκτηκε ο Πρόεδρος Μακάριος.

(Βίντεο.Επίσκεψη της Βασίλισσας Ελισάβετ στην Κύπρο το 1961 καθοδόν προς την Ινδία).

Η βασίλισσα Ελισάβετ βρέθηκε για δεύτερη φορά στην Κύπρο στις 19 Οκτωβρίου του 1993 για την 29η Σύνοδο Κορυφής της Κοινοπολιτείας. Οι επίσημες αρχές της απέδωσαν τις τυπικές τιμές, για αρκετούς όμως εξακολουθούσε να θυμίζει την επικεφαλής της αποικιοκρατίας στην Κύπρο και ήταν ανεπιθύμητη. Κατά την παραμονή της στο νησί έγιναν πολλές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Ανάμεσα στους διαδηλωτές βρισκόταν και ο γιατρός Χάρης Αριστείδου, ο οποίος δεν δίστασε να σπάσει το τζάμι της λιμουζίνας της που ήταν σταθμευμένη στον αστυνομικό σταθμό Λεμεσού.

Ο 'Ελλην σύζυγος

Με τη στέψη της Ελισάβετ αρκετοί ήταν εκείνοι στην Κύπρο που πίστευαν ότι ο γάμος της Ελισάβετ με τον πρίγκιπα Φίλιππο γιο του πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδας, τον Νοέμβριο του 1947 θα επενεργούσε θετικά στο αίτημα της Κύπρου για ένωση με την Ελλάδα.

Ο Φίλιππος αναγκάστηκε με το γάμο να αποκηρύξει το ελληνικό ορθόδοξο δόγμα του ασπαζόμενος τον Αγγλικανισμό. Παραιτήθηκε επίσης από τους τίτλους του στην Ελλάδα και τη Δανία, επονομαζόμενος πλέον ως ο υπολοχαγός Philip Mountbatten, Μετά το γάμο ονομάστηκε Δούκας του Εδιμβούργου.

Παρόλα αυτά κάποιοι πίστευαν ότι δεν θα ξεχνούσε ποτέ την καταγωγή του. Όπως έγραφε στο συγχαρητήριο τηλεγράφημά του ο τοποτηρητής του αρχιεπισκοπικού θρόνου μητροπολίτης Κυρηνείας Μακάριος Μυριανθεύς, «Πεποίθαμεν, ότι το χαρμόσυνον τούτο γεγονός θα ισχυροποιήση έτι πλέον την πατροπαράδοτον φιλίαν μεταξύ Αγγλίας και Ελλάδος, με πρώτην εκδήλωσιν της εκχώρησιν της Κύπρου εις την Μητέρα Ελλάδα».

Αντίστοιχη εικόνα δίνει και η αναγγελία του γάμου της πριγκίπισσας, τότε, Ελισάβετ, από τον «Νέο Κυπριακό Φύλακα» της Λευκωσίας, μια από τις αρχαιότερες κυπριακές εφημερίδες της εποχής. Η εφημερίδα του Κ. Α. Κωνσταντινίδη εύχεται όπως ο «έρως, ο οποίος συνδέει εις την ευτυχίαν τας Α. Υψηλότητας» να συσφίξει και τους δεσμούς των χωρών τους «διά μιας νέας ρεαλιστικής και ωραίας χειρονομίας της Αγγλίας προς την Ελλάδα».

Σε ένα εκτενές πρωτοσέλιδο άρθρο του στην εφημερίδα «Εσπερινή», του Νίκου Χρ. Παττίχη, την ημέρα των πριγκιπικών γάμων (20 Νοεμβρίου 1947) ο Παντελής Γ. Μπίστης, ένας από τους σημαντικότερους δημοσιογράφους της εποχής καλόυσε τον Φίλιππο να μην ξεχάσει. Το άρθρο συνοδευόταν από φωτογραφία του εννιάχρονου Φίλιππου με την ευζωνική στολή και την ιδιόχειρη υπογραφή του στα ελληνικά. Ο Μπίστης τόνισε ότι οι «απανταχού της γης Έλληνες» χαιρέτισαν με ανυπόκριτο ενθουσιασμό και περηφάνεια τους αρραβώνες και τον επικείμενο πριγκιπικό γάμο και υποστήριξε ότι όλοι γνωρίζουν ότι ο Φίλιππος είναι Έλληνας και όχι «Μαουντμπάττεν και υποπλοίαρχος», διαμαρτυρόμενος για την απόκρυψη της ελληνικής του καταγωγής από τα βρετανικά μέσα ενημέρωσης. Ο Μπίστης ζήτησε από τον Φίλιππο να μην αφήσει «να του πετρώσουν την καρδιά τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ» και να του διαγράψουν τα ελληνικά του αισθήματα, και αφήνοντας τους «ρωμαντισμούς και την αισθηματικότητα» τον κάλεσε να χρησιμοποιήσει «το ελληνικόν σωματικόν κάλλος, την ελληνικήν ευγένειαν ψυχής, την ελληνικήν φιλοπατρίαν και γενναιότητα (…) να χαρίσητε βασιλείς του μέλλοντος εις την Μεγάλην Βρεττανίαν»…

Κύπρος στέμμα
Γενικά οι σχέσεις της Κύπρου με το βρετανικό Στέμμα έκτοτε δεν είναι πυκνές.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σε επίσκεψη του στη Βρετανία είχε συνάντηση με τον Φίλιππο, πρίγκιπα του Εδιμβούργου.

(Βίντεο. Συνάντηση Νίκου Αναστασιάδη-Πρίγκιπα Κάρολου)

Μέλη της βασιλικής οικογένειας επισκέφθηκαν (βλέπε βίντεο) κατά καιρούς τη στρατιωτική βάση Ακρωτηρίου για να περάσουν χρόνο με τους βρετανούς στρατιώτες που υπηρετούν σε αυτή. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ήταν μεταξύ των ηγετών που έλαβαν μέρος στην κηδεία της βασίλισσας Ελισάβετ στις 18 Σεπτεμβρίου 2022.

Πηγές: