Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κύπριος από τη Σαλαμίνα, που διετέλεσε γυμνασίαρχος της πόλης του κατά την Ελληνιστική εποχή και συγκεκριμένα κατά το τέλος του 3ου και την αρχή του 2ου π.Χ. αιώνα.

Μας είναι γνωστός από επιγραφή που βρέθηκε σε βάση αγάλματος κι αναφέρει ότι ο Θεμίας Αρισταγόρου τίμησε με άγαλμα το βασιλιά Πτολεμαίο (τον Ε', Επιφανή), γιο του Πτολεμαίου Δ' Φιλοπάτορος και της Αρσινόης Γ'.

Η επιγραφή χρονολογήθηκε περί το 203 - 197 π.Χ., οπότε ο Θεμίας έστησε το άγαλμα που θα πρέπει να απεικόνιζε τον Πτολεμαίο Ε' και που δεν σώθηκε.

Γυμνασίαρχος ή γυμνασιάρχης

Ο γυμνασιάρχης ή γυμνασίαρχος ήταν υπεύθυνος για την ορθή διεξαγωγή των αγώνων. Το συγκεκριμένο αξίωμα διέφερε αναλόγως των χρονολογικών περιόδων και των πόλεων, ενώ τα αρχαία κείμενα παρουσιάζουν τον γυμνασιάρχη ως τον υπεύθυνο του γυμνασίου, ωστόσο στην Αθήνα αποτελούσε απλό διοργανωτή των λαμπαδηδρομιών, αγώνων με λαμπάδες οι οποίοι διεξάγονταν κατά την διάρκεια των θρησκευτικών εορτών. Θα πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ του γυμνασιάρχη της κλασικής περιόδου και εκείνου της ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου.

Με εξαίρεση την Αθήνα, ο όρος του γυμνασιάρχη αφορούσε στον ελληνικό κόσμο τον αξιωματούχο ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την διεύθυνση του γυμνασίου. Το συγκεκριμένο αξίωμα επιτελούνταν τις περισσότερες φορές από κάποιον εξέχοντα πρόκριτο. Ο γυμνασιάρχης, ανώτερος του παιδονόμου, ήταν υπεύθυνος για την συντήρηση, την χωροθέτηση και τον εξοπλισμό του γυμνασίου. Μεριμνούσε για τον σεβασμό του κανονισμού από τους χρήστες των εγκαταστάσεων, τους παιδοτρίβες, τους δασκάλους οι οποίοι παρέδιδαν μαθήματα ή διαλέξεις, καθώς και, προφανώς, τους εφήβους και τα μέλη της αμέσως μεγαλύτερης ηλικιακής τάξης, τους νέους. Η γυμνασιάρχης ήταν ιδιαίτερα υπεύθυνος για τους έφηβους: είχε εξουσία επί αυτών και «έπρεπε να προσέχει την καλή τους συμπεριφορά, την προσπάθειά τους κατά τις φυσικές ασκήσεις, την πειθαρχία κατά την στρατιωτική τους εκπαίδευση και, ενδεχομένως, τις πνευματικές σπουδές τους

Κατά την διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου, το συγκεκριμένο αξίωμα σταδιακά μετατράπηκε σε λειτουργία, αναμφίβολα μία από τις πλέον δαπανηρές για τον ανάδοχό της. Ο γυμνασιάρχης έδειχνε συχνά μεγάλη γενναιοδωρία, από την μία προκειμένου να συντηρεί (επιδιορθώσεις, είτε νέες κατασκευές) και να διακοσμεί (αγάλματα ή ερμές προς τιμήν των θεών) το κτίριο, ενώ από την άλλη προκειμένου να παρέχει λάδι στους χρήστες του γυμναστηρίου, είτε κρασί με την ευκαιρία των συμποσίων με τα οποία εορτάζονταν τα Έρμαια. Μπορούσε, ακόμη, να « μεριμνήσει για την ανάπτυξη των ικανοτήτων των νεαρών ανδρών μέσω της θεσμοθέτησης αγώνων και προσφέροντας βραβεία στους νικητές ».