Θέμα
Το θέμα αποτελούσε, κατά τα Βυζαντινά χρόνια, θεσμό πολιτικοστρατιωτικής διαίρεσης της αυτοκρατορίας. Η λέξη σήμαινε αρχικά τη συγκέντρωση στρατευμάτων σε μια περιοχή, αργότερα τον ίδιο τον όγκο των στρατευμάτων μιας περιοχής και, γενικότερα, την ίδια τη γεωγραφική περιφέρεια και τα στρατεύματα που στάθμευαν σ’ αυτήν. Ο θεσμός άρχισε να εφαρμόζεται στη Βυζαντινή αυτοκρατορία από τον 7ο μ.Χ. αιώνα, ως αντίδραση προς τις διάφορες επιδρομές και διεισδύσεις, κυρίως των Αβαροσλάβων και εξελίχθηκε κατά τον 8ο αιώνα. Ουσιαστικά, το σύστημα των θεμάτων, η λεγόμενη θεματική τάξη, αντικατέστησε το προγενέστερο ρωμαϊκό διοικητικό σύστημα που ίσχυε από την εποχή των μεταρρυθμίσεων του Διοκλητιανού και του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Το σύστημα των θεμάτων ίσχυσε καθ’ όλη τη διάρκεια των μέσων χρόνων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, δηλαδή από τον 7ο μέχρι τον 11ο αιώνα, και χαρακτηριζόταν από συσχέτιση της πολιτικής και της στρατιωτικής εξουσίας.
Μετά το διαχωρισμό της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η Κύπρος υπήχθη στο Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος, δηλαδή στο Βυζαντινό και διοικητικά ανήκε αρχικά στην επαρχία της Εώας (= Ανατολής). Αργότερα υπήρξαν διάφορες διοικητικές μεταβολές, ενώ και για κάποια περίοδο το νησί τελούσε υπό καθεστώς «ουδετερότητας» μεταξύ Βυζαντινών και Αράβων. Αργότερα, κατά τα μέσα του 9ου αιώνα, έγινε θέμα της αυτοκρατορίας, για σύντομο όμως χρονικό διάστημα.
Ωστόσο και κατά τον 10ο αιώνα, ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος γράφει στο βιβλίο του Περί Θεμάτων:
Θέμα ΙΕ[=15ον], τό καλούμενον ἐπαρχία Κύπρου. Ἐπαρχία τῆς νήσου Κύπρου ὑπό κονσιλάριον, τουτέστιν βουλευτήν, πόλεις δεκαπέντε...