Θέκλα αγία, Μοσφιλωτή

Image

Το μοναστήρι της Αγίας Θέκλας βρίσκεται 500 περίπου μέτρα στα νότια του χωριού Μοσφιλωτή και ανήκει στην Αρχιεπισκοπή Κύπρου. Είναι άγνωστο πότε ιδρύθηκε. Δεν αναφέρεται πριν από τον 18ο αιώνα. Ο αρχιμανδρίτης Κυπριανός το αναφέρει απλώς ως ένα από τα μοναστήρια που υπάγονται στην Αρχιεπισκοπή. Δυστυχώς ούτε τα μοναστηριακά κτίρια ούτε η εκκλησία του μοναστηριού είναι παλαιότερα του 18ου αιώνα.

 

Τα μοναστηριακά κτίρια σε σχήμα κεφαλαίου Π, απλώνονται στα ανατολικά, τα βόρεια και τα δυτικά ενώ η εκκλησία αποτελεί τη νότια πλευρά του μοναστηριού. Το διώροφο κτίριο της βόρειας πλευράς είναι παλαιότερο και τμήματά του μπορούν να χρονολογηθούν στον 18ο αιώνα. Οι νεότερες όμως επεμβάσεις κατέστρεψαν τελείως του χαρακτήρα των μοναστηριακών κτιρίων. Πολλές επεμβάσεις και μετατροπές έγιναν όταν εγκαταστάθηκαν εκεί παλαιοημερολογίτες μοναχοί μετά την καταστροφή του μοναστηριού τους και τη σφαγή μοναχών από τους Τούρκους το 1964. Έτσι σήμερα τα μοναστηριακά κτίρια παρουσιάζονται ως τυχαίες προσθήκες, χωρίς κανένα σχέδιο, στο κτίριο της εισόδου που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά. Γενικά τα μοναστηριακά κτίρια δεν μοιάζουν με τα άλλα μοναστηριακά κτίρια του 18ου αιώνα και δίνουν την εντύπωση μιας αγροτικής εγκατάστασης.

 

Η εκκλησία του μοναστηριού είναι μονόκλιτη καμαροσκέπαστη κι έχει εσωτερικές διαστάσεις 16X6 μ. περίπου, εκτός της αψίδας, η οποία έχει χορδή 4,5 μ. και βέλος 2 μ. Το ύψος της σε σχέση με το μήκος και το πλάτος είναι μικρό. Σύμφωνα με επιγραφή που βρίσκεται εσωτερικά στο βόρειο τοίχο, πάνω από την είσοδο, η εκκλησία, ανακαινίσθηκε εκ θεμελίων το 1744 επί αρχιεπισκόπου Φιλοθέου με δαπάνη κάποιου Φλουρή και του ιερομόναχου Χριστόδουλου. Το επόμενο έτος, δηλ. το 1745, έγιναν τα εγκαίνια της εκκλησίας από τον αρχιεπίσκοπο Φιλόθεο. Ο ίδιος ο Φλουρής πλήρωσε τη δαπάνη για την κατασκευή του απλού αδιακόσμητου τέμπλου, όπως αναφέρει επιγραφή στην ποδιά του τέμπλου κάτω από την εικόνα του Χριστού. Οι εικόνες του τέμπλου, τόσο οι προσκυνηματικές, όσο και εκείνες της Μεγάλης Δέησης και ο Σταυρός στην κορυφή του τέμπλου έγιναν από το ζωγράφο Φιλάρετο το 1748 με δαπάνη του Φλουρή και της συζύγου του Λαουρούς και άλλων δωρητών.

 

Το μοναστήρι δεν ήταν ποτέ πλούσιο ούτε και είχε πολλούς μοναχούς. Όπως φαίνεται από τον κτηματολογικό κώδικα της Αρχιεπισκοπής, τα κτήματα του μοναστηριού ήσαν περιορισμένα. Από πληροφορίες εξ άλλου ξένων επισκεπτών, όπως του Ισπανού Ali Bey που το επεσκέφθη το 1806, στο μοναστήρι υπήρχε μόνο ένας μοναχός. Ένα μοναχό αναφέρει και ο Άγγλος λοχαγός Henry Light το 1814. Ο Light αναφέρει ότι το μοναστήρι επισκευαζόταν όταν το επεσκέφθη. Τον επόμενο χρόνο επεσκέφθη το μοναστήρι ο Άγγλος περιηγητής William Turner κατά την ημέρα της εορτής της αγίας Θέκλας. Όπως φαίνεται ήδη από τον 19ο αιώνα το μοναστήρι είχε διαλυθεί και η Αρχιεπισκοπή ενοικίαζε το μοναστήρι και τα κτήματά του σε γεωργούς.

 

Η εικόνα της αγίας Θέκλας αργυροκοσμήθηκε το 1867 με δαπάνη του οικονόμου Ιωαννικίου που ήταν πιθανότατα ενοικιαστής του μοναστηριού.

 

Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1965, εγκαταστάθηκαν στο μοναστήρι της Αγίας Θέκλας, ύστερα από άδεια του τότε αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, παλαιοημερολογίτες μοναχοί, μετά την καταστροφή του δικού τους μοναστηριού στον Κόρνο και τη δολοφονία τριών μελών της αδελφότητάς τους από φανατικούς Τούρκους (1η Ιανουαρίου 1964). Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα απεχώρησαν από το μοναστήρι της Αγίας Θέκλας, που παρέμεινε χωρίς ενοίκους. Αρκετά χρόνια αργότερα, το μοναστήρι επαναλειτούργησε ως γυναικείο. Συγκεκριμένα, στις 9 Νοεμβρίου 1991 εγκαταστάθηκαν σ’ αυτό οι κατά σάρκαν αδελφές Κωνσταντία και Ευλογία, οι οποίες διετέλεσαν πιο πριν μέλη της αδελφότητας του Αγίου Γεωργίου Αλαμάνου και γυναικείου μοναστηριού του Όρους Σινά. Ο αριθμός των μοναζουσών στην Αγία Θέκλα αυξήθηκε στη συνέχεια, αφού και άλλες μοναχές προστέθηκαν στην αδελφότητα. Τελικά, στις 11 Ιουλίου 1999, η μοναχή Κωνσταντία ενθρονίστηκε ως η πρώτη ηγουμένη του μοναστηριού στα νεότερα χρόνια. Το 2008 διαβιούσαν στο μοναστήρι 11 μοναχές.

 

Σε υπόγεια στοά υπάρχει αγίασμα. Λάσπη από τον χώρο του αγιάσματος θεωρείται ότι θεραπεύει δερματικές παθήσεις. Το 2007 έγιναν οικοδομικές εργασίες ανακαίνισης των κτισμάτων του μοναστηριού. Ανακαινίστηκαν τα αρχαιότερα των οικοδομημάτων που είναι το διώροφο κτίριο βόρεια του ναού και το ισόγειο στα βορειοανατολικά. Στο ισόγειο αυτό είχε λειτουργήσει δημοτικό σχολείο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας μέχρι και το 1914. Προστέθηκαν επίσης νεότερα οικοδομήματα όπως ισόγειος πτέρυγα στα νότια του ναού με πλακόστρωτη αυλή και πηγάδι στο ενδιάμεσο.

 

Στα βορειοδυτικά του μοναστηριού και σε απόσταση 150 μ. περίπου κτίστηκε το 2008 μονόκλιτο παρεκκλήσι αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο. Νωρίτερα σε απόσταση άλλων 300 μ. προς την ίδια κατεύθυνση κτίστηκε παρεκκλήσι του τύπου του σταυροειδούς με τρούλλο, στο όνομα της Αγίας Παρασκευής. Το παρεκκλήσι αυτό αφιερώθηκε στα 121 άτομα που έχασαν τη ζωή τους κατά την αεροπορική τραγωδία της εταιρείας «Ήλιος» στις 14 Αυγούστου 2005, στο Γραμματικό.

Φώτο Γκάλερι

Image