Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Σε ανασκαφές στη θέση Νέα Πάφος το 1968 βρέθηκαν μερικά πήλινα δοχεία με πολύ λεπτά τοιχώματα (μόλις 3 χιλ. πάχος), που έχουν το σχήμα διαφόρων μελών ή σημείων του ανθρώπινου σώματος σε φυσικό μέγεθος. Η άνω επιφάνειά τους έχει λεπτομέρειες ποδιού, χεριού, αυτιού, θώρακα ή άλλου μέρους του σώματος, ενώ η κάτω επιφάνειά τους έχει το κοίλο αποτύπωμα του ιδίου μέρους. Πιστεύεται ότι αυτές είναι πήλιvες θερμoφόρες πoυ εφάρμoζαv σε διάφoρα μέρη τoυ σώματoς και πoυ, γεμάτες με κάπoιo θερμό υγρό - ίσως  ελαιόλαδο - χρησιμoπoιoύvταv,  όπως τα έμπλαστρα και τα θερμάσματα που αναφέρουν ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός. Η χρήση τους αποσκοπούσε στην επιτάχυνση της κυκλοφορίας του αίματος, την πρόκληση υπεραιμίας για θεραπευτικούς σκοπούς και στην ανακούφιση πόνων και πιασιμάτων. Μεμονωμένα  θραύσματα  τέτοιων  αγγείων  έχουν  βρεθεί σε διάφορα  σημεία της αρχαίας Πάφου. Η μεγαλύτερη όμως ομάδα προήλθε από τυχαία ανακάλυψη που έγινε στα δυτικά της Οικίας του Διονύσου. Τα αγγεία χρονολογούνται στον 1ο π.Χ. με 1ο μ.Χ. αιώνα και πιθανολογείται ότι αυτά ανήκαν σε κάποιο γιατρό ή σε κάποιο θεραπευτήριο. Αγγεία αυτού του είδους στην Κύπρο έχουν βρεθεί μόνο στην Πάφο, ενώ εκτός Κύπρου ελάχιστα παραδείγματα είναι γνωστά – κυρίως μεταγενέστερα και φτιαγμένα με πολύ πιο πρόχειρο τρόπο, χωρίς την απόδοση των ανατομικών λεπτομερειών. Μια θερμοφόρα για το πόδι, του ίδου ακριβώς τύπου με αυτές της Πάφου, ήλθε στο φως κατά τη διάρκεια ανασκαφών, που διεξήχθησαν το 1989-1997 στο Ρίμινι της Ιταλίας. Σ ́αυτές ερευνήθηκε ρωμαϊκή οικία, η οποία καταστράφηκε από πυρκαϊά στα μέσα του 3ου αι. μ.Χ. και η οποία, για ευνόητους λόγους, έχει ονομαστεί «domus del chirurgo».

Εκτός από τη θερμοφόρα, μεταξύ πολυάριθμων αντικειμένων βρέθηκαν γουδιά για την ετοιμασία φαρμάκων, πολλά δοχεία για τη φύλαξη φαρμάκων και ένα απίστευτο instrumentarium που  αποτελείται  από  150  μεταλλικά  χειρουργικά εργαλεία. Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μας είναι το γεγονός ότι τα αντικείμενα αυτά είναι σύγχρονα με αυτά της Πάφου και, όχι απλά η θερμοφόρα, αλλά και πολλά από τα χειρουργικά εργαλεία είναι πανομοιότυπα με τα κυπριακά. Υπάρχουν επίσης σαφείς μαρτυρίες γύρω από το πρόσωπο και τη δράση του χειρουργού του Ρίμινι, που δείχνουν ότι αυτός ήταν ελληνόφωνος και καταγόταν από την ελληνική ανατολή. Πρέπει δηλαδή να προερχόταν από το ίδιο εξαιρετικά υψηλό επιστημονικό περιβάλλον στο οποίο ανήκε και ο χειρουργός της Πάφου.

Πηγή:

• Ιατρική στην Αρχαία Κύπρο