Διεθνής Ημέρα Πολιτικής Αεροπορίας
Η 7η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ως Διεθνής Ημέρα Πολιτικής Αεροπορίας το 1996 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, προκειμένου να εξάρει την πρόοδο και τα επιτεύγματα της Πολιτικής Αεροπορίας.
Ο εορτασμός συμπίπτει με την ίδρυση το 1944 του ICAO, του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας, ενός εξειδικευμένου οργάνου του ΟΗΕ που εποπτεύει την ασφάλεια των διεθνών αερομεταφορών. Η Διεθνής Οργάνωση Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) δημιουργήθηκε για να προωθήσει την ασφαλή και τακτική ανάπτυξη της πολιτικής αεροπορίας. Ορίζει διεθνή πρότυπα και κανονισμούς που είναι απαραίτητοι για την ασφάλεια, την αποδοτικότητα και την τακτικότητα των εναέριων μεταφορών.
Πολιτική αεροπορία και Κύπρος
Το 1955 η αποικιακή Κυβέρνηση της Κύπρου λόγω της σπουδαιότητας και ανάπτυξης των αερομεταφορών δημιούργησε το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας. Οι αρμοδιότητες τότε του Τμήματος ήταν η ανάπτυξη και διοίκηση του αερολιμένα Λευκωσίας και ο συμβουλευτικός ρόλος στον Κυβερνήτη για την ανάπτυξη των αερομεταφορών. Επειδή ο αερολιμένας Λευκωσίας χρησιμοποιείτο από τη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία (RAF) ορισμένες υπηρεσίες όπως ο έλεγχος Εναέριας Κυκλοφορίας και μετεωρολογίας γινόταν από τους στρατιωτικούς. Το προσωπικό του Τμήματος τότε αριθμούσε 107 άτομα.
Η Πολιτική στο τομέα των αερομεταφορών της αποικιακής κυβέρνησης αφορούσε μόνο πτήσεις μη δρομολογημένες και ναυλωμένες. Οι υπόλοιπες πτήσεις καθορίζονταν από το Ηνωμένο Βασίλειο σύμφωνα με τις διεθνείς του υποχρεώσεις.
Το 1960, αμέσως μετά την Ανεξαρτησία, ο μοναδικός αερολιμένας της Κύπρου, εκείνος της Λευκωσίας, χρησιμοποιείτο τόσο από πολιτικές πτήσεις όσο και από στρατιωτικές πτήσεις της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας (RAF). Δρομολόγια εκτελούσαν τότε επτά διεθνείς αεροπορικές εταιρείες. Το 1960 η επιβατική κίνηση ανήλθε σε 147.000 και οι αεροπορικές κινήσεις σε 6.615. Το κτίριο επιβατών ήταν πολύ μικρό σε χωρητικότητα, και μάλλον πρωτόγονο σε εμφάνιση και διευκολύνσεις. Ο αριθμός πτήσεων μέσω της Περιοχής Πληροφοριών Πτήσεων (FIR) Λευκωσίας ήταν μόλις 32.637.
Ο Πύργος Ελέγχου του Αερολιμένα Λευκωσίας στελεχωνόταν αποκλειστικά από Άγγλους στρατιωτικούς ελεγκτές της RAF και μόλις το Νοέμβριο του 1960 στάλθηκαν για εκπαίδευση στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας, οι πρώτοι οκτώ Κύπριοι με υποτροφία της Κυπριακής Δημοκρατίας και οι οποίοι το 1963 και 1964 ανέλαβαν τη λειτουργία του Κέντρου Ελέγχου Περιοχής και του Πύργου Ελέγχου αντίστοιχα, αντικαθιστώντας τους Άγγλους ομολόγους τους.
Η Κύπρος έχει καταστεί μέλος του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ - ICAO) λίγο μετά την ανεξαρτησία της το Φεβρουάριο του 1961.
Ο Διεθνής Οργανισμός μας έχει εμπιστευθεί το έργο και μας έχει αναθέσει την ευθύνη για παροχή υπηρεσιών ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας σε ένα χώρο έκτασης 175.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που είναι πολλαπλάσιος από το μέγεθος της Κύπρου.
Το 1968 εγκαινιάσθηκε το νέο τερματικό κτίριο επιβατών στον αερολιμένα Λευκωσίας. Το ίδιο έτος η επιβατική κίνηση ανήλθε στις 283.000, παρουσιάζοντας αύξηση 100% σχεδόν σε σύγκριση με το 1960 και το Κέντρο Ελέγχου Περιοχής Λευκωσίας πρόσφερε υπηρεσίας σε 61.783 πτήσεις.
Το 1973, το τελευταίο ολοκληρωμένο έτος πριν την τουρκική εισβολή, η επιβατική κίνηση ανήλθε σε 785.564 και το Κέντρο Ελέγχου Περιοχής εξυπηρέτησε 81.563 πτήσεις.
Με την Τουρκική εισβολή τον Ιούλιο του 1974, ολόκληρη η υποδομή της Πολιτικής Αεροπορίας είτε καταστράφηκε είτε καταλήφθηκε από τα τουρκικά στρατεύματα. Συγκεκριμένα ο μοναδικός αερολιμένας τέθηκε εκτός λειτουργίας και παραδόθηκε στις δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών. Το Κέντρο Ελέγχου Περιοχής που βρισκόταν στον χώρο του αερολιμένα τέθηκε επίσης εκτός λειτουργίας και οι τηλεπικοινωνιακές εγκαταστάσεις που βρίσκονταν στην οροσειρά του Πενταδακτύλου καταλήφθηκαν από τα τουρκικά στρατεύματα. Για έξι ολόκληρους μήνες η Κύπρος παρέμεινε χωρίς αεροπορικές συγκοινωνίες και απομονώθηκε σχεδόν από τον υπόλοιπο κόσμο. Οι εγκαταστάσεις για το νέο αερολιμένα Λάρνακας, που αποφασίσθηκε στο μεταξύ να δημιουργηθεί από το εγκαταλελειμμένο αεροδρόμιο του 1948, ήταν υποτυπώδεις και αποτελούνταν από προκατασκευασμένο μικρό κτίριο επιβατών, ξύλινο πύργο ελέγχου και διάδρομο προσγείωσης και απογείωσης μήκους μόλις 1.400 μέτρων.
Το Κέντρο Ελέγχου Περιοχής φιλοξενήθηκε προσωρινά στην κουζίνα του κτιρίου της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου στην Ακρόπολη με υποτυπώδη εξοπλισμό. Παρά την έλλειψη τεχνικών μέσων ωστόσο, η λειτουργία του Κέντρου αποκαταστάθηκε δεκαπέντε μέρες μετά την καταστροφή.
Η επιβατική κίνηση το 1975 ήταν μόλις 179,000 επιβάτες, δηλαδή το 1/4 της κίνησης του προηγούμενου έτους.
Το 1983 εγκαινιάσθηκε ο αερολιμένας Πάφου που στόχευε κατά κύριο λόγο στην εξυπηρέτηση των αναγκών της επαρχίας Πάφου. Αναμφίβολα ο αερολιμένας Πάφου συνέβαλε θετικά και ουσιαστικά στην τουριστική ανάπτυξη της επαρχίας με ευεργετικές επιπτώσεις στη γενικότερη οικονομία του τόπου.
Το 1986 εγκαινιάσθηκε το νέο Κέντρο Ελέγχου Περιοχής που είναι εξοπλισμένο με σύστημα ραδιεπισήμανσης και σύγχρονα συστήματα τηλεπικοινωνιών και το οποίο βρίσκεται στις εγκαταστάσεις της ΑΤΗΚ στην Ακρόπολη.
Η αύξηση που παρατηρείται στους αριθμούς διακίνησης επιβατών από τους αερολιμένες μας και στην προσφορά υπηρεσιών ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας αντανακλά κατά την άποψη μας δύο πολύ βασικούς και θετικούς παράγοντες για τη χώρα μας. Ο ένας αφορά την προτίμηση που έχει κερδίσει και που μπορεί με σωστό προγραμματισμό να διατηρήσει η Κύπρος ως τουριστικός προορισμός και ως κέντρο υπηρεσιών. Ο άλλος συναρτάται με το γεωγραφικό πλεονέκτημα που η Κύπρος κατέχει και που μπορεί να αξιοποιήσει αναδεικνυόμενη και ως διαμετακομιστικός σταθμός για τις αερομεταφορές.
Μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το καθεστώς πραγματοποίησης πτήσεων εντός της Ένωσης έχει ελευθεροποιηθεί με αποτέλεσμα την αύξηση του ανταγωνισμού. Παράλληλα η δημιουργία εταιρειών χαμηλού κόστους, συμμαχιών αεροπορικών εταιρειών καθώς και η παγκόσμια οικονομική ύφεση έχουν διαφοροποιήσει τις συνθήκες στις αερομεταφορές και επιβάλουν τη διασφάλιση της καλύτερης δυνατής ποιότητας συντελεστών παραγωγής: την αποδοτικότερη εργασία, το φθηνότερο κεφάλαιο, την καλύτερη υποδομή.
Αναγνωρίζοντας αυτές τις αναγκαιότητες η Κυβέρνηση έχει ήδη προχωρήσει στη διαδικασία εκσυγχρονισμού των κυπριακών αερολιμένων Λάρνακας και Πάφου με την επιλογή της ιδιωτικής κοινοπραξίας Hermes Airports η οποία έχει αναλάβει την κατασκευή των νέων εγκαταστάσεων στους αερολιμένες με τη μέθοδο Β.Ο.Τ. (Build, Operate, Transfer) και τη διαχείριση των πιο πάνω αερολιμένων για 25 χρόνια υπογράφοντας σχετική συμφωνία στις 12 Μαΐου 2006. Μέχρι την αποπεράτωση των έργων η κοινοπραξία ανέλαβε τη διαχείριση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων στις οποίες έγιναν βελτιώσεις ώστε να ικανοποιήσουν τις ανάγκες μέχρι την κατασκευή των νέων εγκαταστάσεων.
Η εταιρεία Hermes ολοκλήρωσε την ανέγερση των νέων εγκαταστάσεων στη Λάρνακα και Πάφο σύμφωνα με το γενικό ρυθμιστικό σχέδιο που εκπονήθηκε από την εταιρεία ADP (Aeroport de Paris). Ο αερολιμένας Λάρνακας λειτούργησε το Νοέμβριο του 2009 και στην πρώτη φάση έχει δυνατότητα εξυπηρέτησης 7,5εκ επιβατών ετησίως. Υπάρχει η δυνατότητα περαιτέρω επέκτασης και παράλληλη κατασκευή δεύτερου διαδρόμου προσγείωσης όταν αυτό κριθεί αναγκαίο. Τα νέα κτίρια του αερολιμένα Πάφου λειτούργησαν το Νοέμβριο του 2008 και έχουν τη δυνατότητα εξυπηρέτησης 2,7εκ επιβατών ετησίως.
Πηγή
Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας, Κύπρος