Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Δουλείας
Η 2α Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Δουλείας το 1949 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Παρά τους αγώνες αιώνων, η δουλεία δεν έχει εξαλειφθεί εντελώς στον κόσμο μας. Μορφές της δουλείας είναι, το εμπόριο λευκής σαρκός “trafficking”, η παιδική εργασία, η διακίνηση των λαθρομεταναστών και η καταναγκαστική εργασία. Σύμφωνα με στοιχεία της Unesco, περισσότεροι από 12.000.000 άνθρωποι στον πλανήτη ζουν υπό συνθήκες σκλαβιάς.
Η δουλεία υπήρξε αρχαίος και διαπολιτισμικός θεσμός που μετέτρεπε νόμιμα τον άνθρωπο σε ιδιοκτησία και ο οποίος απαγορεύτηκε σταδιακά για οικονομικούς και ηθικούς λόγους στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Η δουλεία συνεπαγόταν, όχι μόνον τον κοινωνικό θάνατο του ατόμου, αλλά του αφαιρούσε αυτή καθαυτή την ανθρώπινη υπόσταση και υποβιβάζοντας το σε αντικείμενο προς ιδιοκτησία και χρήση.
Η υποδούλωση των ανθρώπων θεωρούνταν επί δεκάδες αιώνες μια απόλυτα νόμιμη κατάσταση, κατά την οποία δούλοι ή σκλάβοι γίνονταν συνήθως οι υγιείς και αρτιμελείς αιχμάλωτοι πολέμου, καθώς και οι αστικοί ή αγροτικοί πληθυσμοί που αυτοί υπερασπίζονταν. Μετά την υποδούλωσή τους, αντιμετωπίζονταν ως οικόσιτα ζώα ή αντικείμενα και παράλληλα ως εχθροί. Τα παιδιά τους αντιμετωπίζονταν, επίσης, ως «παιδιά του εχθρού» και ως εν δυνάμει απειλή, εκτός και αν ενσωματώνονταν πλήρως στην κυρίαρχη κοινωνία.
Κινήσεις για την κατάργηση της δουλείας σημειώθηκαν κατά το 18ο αιώνα. Το σύνταγμα των ΗΠΑ, που εκπονήθηκε το 1788, προέβλεπε την απελευθέρωση των δούλων μέσα σε μια περίοδο 20 χρόνων. Ωστόσο, η δουλεία συνέχισε να υφίσταται στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ. Στις αρχές του 19ου αιώνα, η Βρετανία, η Γαλλία και τα περισσότερα από τα νέα ανεξάρτητα έθνη της Νότιας και Κεντρικής Αμερικής κατάργησαν τη δουλεία.
Με το όρο δούλοι ή σκλάβοι μας έρχονται στο μυαλό εικόνες από δούλους, αιχμάλωτους πολέμου, υποταγμένους πλήρως στη θέληση ατόμων που κερδίζουν από το μόχθο τους. Κάποιοι ζούσαν σχεδόν κάτω από τις ίδιες συνθήκες με τον κύριό τους, μέσα στα όρια του οίκου, άλλοι ήταν δημόσιοι δούλοι, και εργάζονταν στα ορυχεία κ.α.