Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μια από τις δυο κύριες πύλες των τειχών της μεσαιωνικής Αμμοχώστου. Η δεύτερη από τις δυο αυτές πύλες ονομαζόταν πύλη Ξηράς ή Λεμεσού.

Βλέπε λήμμα: Αμμόχωστος πόλη- Οχυρώσεις

Η πύλη της Θάλασσας, που σώζεται ακόμη, βρίσκεται στην ανατολική πλευρά των τειχών της πόλης κι άνοιγε προς το επίσης οχυρωμένο λιμάνι. Αριστερά της πύλης (από την πόλη προς τα έξω) ορθώνεται το κάστρο ή καστέλλι της Αμμοχώστου, ο γνωστός πύργος του Οθέλλου, που την προστάτευε.

Σύμφωνα προς περιγραφή του Μαρτόνι, που επεσκέφθηκε  την Αμμόχωστο τον Νοέβριο του 1394, στο λιμάνι της Αμμοχώστου, μπροστά από την ανατολική πλευρά των τειχών, υπήρχε πλατιά ξύλινη εξέδρα (προβλήτα) την οποία και προσέγγιζαν τα καράβια. Η πύλη της θάλασσας άνοιγε, όπως φαίνεται, στην προβλήτα αυτή. Αργότερα έγιναν προσχώσεις με αποτέλεσμα η θάλασσα να μη φθάνει πλέον μέχρι τα τείχη της πόλης, γιατί κατασκευάστηκε πέτρινος μόλος. Η κατασκευή του σύγχρονου λιμανιού της Αμμοχώστου απομάκρυνε την πύλη της θάλασσας ακόμη περισσότερο από την ίδια τη θάλασσα, και μπροστά απ' αυτήν κατασκευάστηκε δρόμος.

Βλέπε λήμμα: Αμμόχωστος- το λιμάνι

Στη μορφή που σώζεται σήμερα, η πύλη της Θάλασσας κατασκευάστηκε στα 1496 από τον Βενετό καπετάνιο της πόλης και αρχιτέκτονα Νικολό Πριώλι. Το όνομα του κατασκευαστή, η ημερομηνία συμπλήρωσης του έργου, ο θυρεός του και το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου (σύμβολο της βενετικής εξουσίας) σώζονται στην πρόσοψη της πύλης. Η πύλη προστατευόταν με σιδερένια κινητή θύρα που ανεβοκατέβαινε με αλυσίδες. Τα δυο μεγάλα ξύλινα θυρόφυλλα, καλυμμένα με σιδερένια επένδυση, που σώζονται σήμερα, ανήκουν στην εποχή της Τουρκοκρατίας. Πάνω από την ίδια την πύλη ορθωνόταν εντυπωσιακός κυκλικός πύργος με πολεμίστρες, που την προστάτευε. Στην εσωτερική πλευρά των τειχών, βρίσκονταν τοποθετημένα στις δυο πλευρές της πύλης δυο γιγαντιαία γλυπτά βενετικών λιονταριών. Στην αριστερή πλευρά της πύλης, στο εσωτερικό των τειχών, υπάρχει πέτρινη σκάλα που οδηγεί στον πύργο πάνω από την πύλη.

Το άνοιγμα της πύλης είναι πλάτους 3 μέτρων και ύψους 5,5 μέτρων περίπου. Η ονομασία πύλη της Θάλασσας είχε δοθεί στην πύλη από τους Βενετούς: porta del Mare.

Η πύλη ήταν διακοσμημένη με μάρμαρο κι είχε εμφάνιση που εντυπωσίαζε τους επισκέπτες της πόλης που έφθαναν σ' αυτήν διά θαλάσσης.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια