Εθνικός Ύμνος
Με την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας στις 16 Αυγούστου 1960 και την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν υπήρχε καμιά αναφορά σε Εθνικό 'Υμνο της νέας χώρας. Μοναδική αναφορά ήταν ότι οι δύο Κοινότητες στις δικές τους εθνικές εορτές θα μπορούσανα να ανακρούουν τον Ελληνικό και Τουρκικό Εθνικό ύμνο αντίστοιχα καθώς και να κάνουν χρήση της ελληνικής και της τουρκικής σημαίας.
Η έλλειψη εθνικού ύμνου άρχισε να απασχολεί έντονα μετά τις πρώτες επισκέψεις στο εξωτερικό του Προέδρου Μακαρίου και του αντιπροέδρου Κουτσούκ.
Για παράδειγμα τον Ιούνιο του 1961 στο πλαίσιο επίσκεψης του αρχιεπισκόπου Μακαρίου στην Αίγυπτο όπου του επιφυλάχθηκε από την κυβέρνηση Νάσερ μεγαλειώδης υποδοχή, αντί Εθνικού Ύμνου της Κύπρου παράλληλα με τον Αιγυπτιακό, ακούστηκε ένα εμβατήριο που επέλεξαν οι Αιγύπτιοι. Τον Μάιο του 1962 στο Δυτικό Βερολίνο, οι Γερμανοί υποδέχτηκαν τον Μακάριο με τον «Ύμνο της Χαράς» του Μπετόβεν, πολύ αργότερα ύμνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δύο χρόνια αργότερα και προτού ξεσπάσουν οι Διακοινοτικές ταραχές του 1963 με τη δημιουργία τουρκοκυπριακών θυλάκων και με βομβαρδισμό των Τούρκων στην Τηλλυρία, η κυπριακή κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει στη δημιουργία Εθνικού ύμνου.
Ο Μακάριος κάλεσε τον σπουδαίο Κύπριο συνθέτη, Σόλωνα Μιχαηλίδη, Διευθυντή τότε του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, να συνθέσει τον κρατικό ύμνο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο συνθέτης ολοκλήρωσε τον Ύμνο το 1963 (Βλέπε Βίντεο) και χρησιμοποιήθηκε κατά τις επίσημες επισκέψεις του Μακάριου στο εξωτερικό. Κάποιες πηγές λένε ότι ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος χρησιμοποίησε τον συγκεκριμένο ύμνο όταν στις 22 Νοεμβρίου του 1962 πραγματοποίησε επίσκεψη στην ’γκυρα και στην Ουάσιγκτον. Οπως έγραψε ωστόσο ο Φιλελεύθερος στις 23 Νοεμβρίου 1962 μάλλον ο Εθνικός ύμνος της Κύπρου (ίσως γιατί δεν ολοκληρώθηκε) δεν ακούστηκε ποτέ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ: "Η κάθοδος του Μακαριωτάτου εκ του αεροπλάνου εχαιρετίσθη δια 21 χαιρετιστήριων βολών. Ακολούθως, αφού ο Στρατηγός Γκουρσέλ παρουσίασεν εις τον Μακαριώτατον τους επισήμους, ανεκρούσθη ο Τουρκικός Εθνικός Ύμνος. Ο Μακαριώτατος επιθεώρησε τιμητικόν απόσπασμα και εδέχθη την παρουσίασιν των Πρεσβευτών Ελλάδος και Μεγάλης Βρεττανίας".
Δεν υιοθετήθηκε
Ο ύμνος που έγραψε ο Σόλων Μιχαηλίδης δεν υιοθετήθηκε ποτέ. Τον Δεκέμβρη του 63, οι Τουρκοκύπριοι αποχωρούν από τις δομές της Κυπριακής Δημοκρατίας και κάπως έτσι το κομμάτι αυτό, καταδικάστηκε σε αφάνεια. Στις 18 Νοεμβρίου 1966, το Υπουργικό Συμβούλιο, υπό τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, υιοθετεί χωρίς καμιά διαβούλευση, τον εθνικό ύμνο της Ελλάδας, δηλαδή τον Ύμνον εις την Ελευθερία του Διονύσιου Σολωμού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχει απόφαση του υπουργικού που λέει στην τελευταία παράγραφο ότι η υιοθέτηση του Ελληνικού Εθνικού ύμνου δεν θα δημοσιευτεί στην επίσημη εφημερίδα της Κυβέρνησης. Στην απόφαση αυτή μειοψήφισε ο Υπουργός Οικονομικών Ρένος Σολομίδης ο οποίος είπε "δεν το θεωρώ επίκαιρο να ανοίξουμε αυτό το ζήτημα όμως υιοθετείται και επίσημα πια."
Το ΡΙΚ
Το «μυστικό» της απόφασης, δεν αργεί να αποκαλυφθεί. Το βράδυ της 16ης Νοεμβρίου του 1966, το ΡΙΚ δια της ραδιοφωνικής του συχνότητας, κλείνει τις εκπομπές του με τον ελληνικό εθνικό ύμνο, προκαλώντας την τουρκική οργή. Ο Φιλελεύθερος καλύπτει τις Τ/κ αντιδράσεις με ρεπορτάζ: "Παράνομος η μετάδοσις του Εθνικού Ύμνου λέγει η «Ακίν». «Η ενέργεια αυτή είναι γελοία και αντισυνταγματική, δεδομένου ότι το ΡΙΚ είναι ημικρατικός οργανισμός και εις ουδεμίαν χώραν του κόσμου ο κρατικός ραδιοσταθμός κλείει τα προγράμματά του με τον εθνικόν ύμνον ξένης χώρας."
Στις 18 Νοεμβρίου 1966 η εφημερίδα Πατρίς έγραψε: "Εις σχετικήν ερώτησιν ακροατού του Ελληνικού προγράμματος του ανωτέρω σταθμού διατί δεν μεταδίδετο ο Εθνικός Ύμνος, εδόθη προσφάτως η απάντησις ότι ήτο και επιθυμία των αρμοδίων να μεταδίδεται ο Εθνικός Ύμνος κατά το τέλος της εκπομπής, αλλά δια λόγους σκοπιμότητος τούτο δεν εγίνετο. Ποιοι ήσαν αυτοί «οι λόγοι σκοπιμότητος» και πόθεν υπηγορεύοντο; Και τι εμεσολάβησεν έκτοτε, ώστε οι τοιούτοι λόγοι να αρθούν επί τέλους σήμερον;"
Το Σύνταγμα
Με την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η συμφωνία της Ζυρίχης προέβλεπε τη δημιουργία Κυπριακής Σημαίας πλην ενός σημαντικού κρατικού στοιχείου: του εθνικού ύμνου. Να σημειωθεί ότι τότε καθιερώθηκαν ως επίσημη γλώσσα της Κύπρου, τα ελληνικά, τα αγγλικά και τα τουρκικά. Κάτι που ισχύει έως και σήμερα. Κάθε επίσημο έγγραφο είναι γραμμένο σε αυτές τις τρεις γλώσσες
Κατά μία εκδοχή, οι συντάκτες της ιδρυτικής συνθήκης της Κύπρου είχαν ξεχάσει να καθιερώσουν εθνικό ύμνο, άλλοι υποστηρίζουν ότι το άφησαν να γίνει αργότερα αφού οι δύο κοινότητες το συμφωνήσουν. Υπήρξαν όμως και ορισμένοι που έλεγαν ότι επίτηδες ο Μακάριος δεν ήθελε να υπάρχει εθνικός (κυπριακός) ύμνος. Μάλιστα στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό, ρωτήθηκε ποιος είναι ο εθνικός ύμνος της Κύπρου και αυτός χωρίς καμία σκέψη απάντησε: «Είναι ο εθνικός ύμνος της Ελλάδος».
Ωστόσο, κατά μία άλλη εκδοχή ούτε στις πρωτεύουσες αυτές ακούστηκε ο εθνικός ύμνος της Κύπρου, αφού ο Μακάριος έδωσε στις μπάντες να παίζουν ένα ουδέτερο κλασικό κομμάτι. Οι φήμες τότε έλεγαν ότι οι στρατιωτικές μπάντες σε Ουάσιγκτον και ’γκυρα νόμιζαν ότι έπαιζαν τον εθνικό ύμνο της Κύπρου, αλλά στην πραγματικότητα έπαιζαν κλασσική μουσική.
Σύμφωνα με προσωπική αφήγηση του τότε υφυπουργού παρά τω Προέδρω Πάτροκλου Σταύρου στον γράφοντα, όταν ο Μακάριος επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον ανακρούσθηκαν και οι Εθνικοί ύμνοι των δυο χωρών. Μόλις ακούστηκε ο αμερικανικός εθνικός ύμνος "ξεκίνησε μια άλλη μουσική και ο Μακαριότατος θεώρησε ότι ήταν η συνοδευτική μουσική για επιθεώρηση του αγήματος. Τότε τον τράβηξα από το ράσο και του είπα: Μα που πάτε Μακαριότατε; Ανακρούεται ο Εθνικός Ύμνος της Κύπρου".
Δ. ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ