Ηρόδοτος
Αρχαίος Έλληνας συγγραφέας, ο πρώτος μεγάλος ιστορικός, που αποκαλέστηκε και «πατέρας της Ιστορίας», από την Αλικαρνασσό της Καρίας (ΝΔ. παράλια της Μικράς Ασίας). Οι χρονολογίες γέννησης και θανάτου του δεν είναι απόλυτα καθορισμένες. Γεννήθηκε γύρω στο 485 π.Χ. και πέθανε γύρω στο 420 π.Χ. Διάφορες μη επιβεβαιωμένες εικασίες σχετίζονται με τη ζωή του (ότι ασχολήθηκε με το εμπόριο που ήταν κι η αιτία των πολλών ταξιδιών του, ότι πέθανε στην Πέλλα, ότι η καταγωγή του δεν ήταν ελληνική κλπ.). Καταγόταν από ευγενική οικογένεια της Αλικαρνασσού (ο πατέρας του λεγόταν Λύξις και η μητέρα του Δρυώ) που ήταν αντίπαλη του τυράννου Λύγδαμη εναντίον του οποίου έδρασε σε νεαρή ηλικία και πιθανώς και αργότερα κι ο Ηρόδοτος, που γι’ αυτή του τη δραστηριότητα εξορίστηκε. Ταξίδεψε πάρα πολύ, σε πολλές χώρες του τότε γνωστού κόσμου, όπως στις πόλεις της Μικράς Ασίας, της Φοινίκης, της Αιγύπτου, της Βαβυλωνίας, του Εύξεινου Πόντου, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Σικελίας, με κύριο σκοπό τη μάθηση και τη διεύρυνση των γνώσεών του. Στην Αθήνα πήγε μετά το 454 π.Χ., στην εποχή της μεγάλης ακμής της πόλης, και συνδέθηκε φιλικά με τον Περικλή.
Ο Ηρόδοτος έγραψε έργο ιστορικό, διαιρεμένο σε εννέα βιβλία που το κάθε ένα φέρει το όνομα μιας από τις εννέα μούσες, ως εξής:
Βιβλίο Α', Κλειώ
Βιβλίο Β', Ευτέρπη
Βιβλίο Γ', Θάλεια
Βιβλίο Δ', Μελπομένη
Βιβλίο Ε', Τερψιχόρη
Βιβλίο Στ', Ερατώ
Βιβλίο Ζ', Πολύμνια
Βιβλίο Η', Ουρανία
Βιβλίο Θ', Καλλιόπη
Η ταξινόμηση αυτή του έργου του ειναι μεταγενέστερη.
Στην Ἱστορία του ο Ηρόδοτος κάνει διάφορες αναφορές και δίνει πληροφορίες που σχετίζονται και με την Κύπρο. Μεταξύ άλλων:
*Δίνει την πληροφορία ότι οι κάτοικοι του Κουρίου θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως απογόνους των Αργείων (βιβλ. Ε').
* Αναφέρεται στις εθνότητες των κατοίκων της Κύπρου και γράφει ότι από τους Κυπρίους άλλοι κατάγονται από το νησί της Σαλαμίνος και από την Αθήνα, άλλοι από την Αρκαδία, άλλοι από την Κύθνο, άλλοι από την Φοινίκη και την Αιθιοπία (βιβλ. Ζ).
* Διασώζει κάποια διήγηση για τον βασιλιά της Σαλαμίνος Ευέλθοντα (βιβλ. Δ') που τον θεωρεί προπάππο του Ονήσιλου (βιβλ. Ε').
* Δίνει πληροφορίες για την υποτέλεια της Κύπρου στους Πέρσες (βιβλ. Γ') και διηγείται γεγονότα από τη συμμετοχή των Κυπρίων στην Ιωνική επανάσταση κατά της περσικής κυριαρχίας (βιβλ. Ε') και την επανάσταση του Ονήσιλου. Αναφέρεται στην εκ νέου υποταγή των Κυπρίων στους Πέρσες (βιβλ. Στ') και τη συμμετοχή τους στην εκστρατεία του Ξέρξη κατά της Ελλάδος (βιβλ. Ζ' και Η").
* Ακόμη, ο Ηρόδοτος δίνει πληροφορίες για τη λατρεία της θεάς Αφροδίτης στην Κύπρο (βιβλ. Α') και το έθιμο της ιερής πορνείας προς τιμή της θεάς στην Πάφο. Λέγει ακόμη ότι οι Αμαθούσιοι τιμούσαν τον Ονήσιλο με ετήσιες θυσίες (βιβλ. Ε').
Διάφορες άλλες αναφορές που σχετίζονται με την Κύπρο, υπάρχουν επίσης σκόρπιες στο έργο του Ηροδότου.