Διεθνής Ημέρα Οπτικοακουστικής Κληρονομιάς
Τη σπουδαιότητα του οπτικοακουστικού υλικού ως ανεκτίμητης πηγής πληροφοριών για την ιστορία και τον πολιτισμό του ανθρώπινου γένους τα τελευταία 150 χρόνια, αναγνωρίζει η UNESCO με την καθιέρωση της 27ης Οκτωβρίου ως Παγκόσμιας Ημέρας Οπτικοακουστικής Κληρονομιάς (World Day for Audiovisual Heritage).
Η ημέρα αυτή αποτελεί μια ευκαιρία για την υπενθύμιση της σημασίας και της ανάγκης προστασίας των οπτικοακουστικών τεκμηρίων.
Τα οπτικοακουστικά τεκμήρια διηγούνται ιστορίες για τη ζωή και τον πολιτισμό των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Μας βοηθάνε να εξελιχθούμε και να κατανοήσουμε τον κόσμο που μας περιβάλλει. Σε αυτό το πνεύμα, η Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση με τις δράσεις που υλοποιεί, παροτρύνει τους μαθητές να αξιοποιούν τον πλούτο της οπτικοακουστικής μας κληρονομιάς και παράλληλα να διασώζουν τις δικές τους ιστορίες.
Η Παγκόσμια Ημέρα για την οπτικοακουστική κληρονομιά γιορτάζεται προς τιμήν της έκδοσης, το 1980 από την 21η Γενική Διάσκεψη της UNESCO, της σύστασης για την Προστασία και Διατήρηση των κινούμενων εικόνων. Η Παγκόσμια Ημέρα παρέχει μια ευκαιρία για να ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη για την ανάγκη να ληφθούν επειγόντως μέτρα και να αναγνωρίσει τη σημασία της οπτικοακουστικής εγγράφων.
Θεωρητικά η άυλη πολιτιστική κληρονομιά, ένας σχετικά καινούργιος όρος που ήρθε να προστεθεί στο λεξιλόγιο μας τα τελευταία χρόνια, εκδηλώνεται στους ακόλουθους τομείς:
- Στις προφορικές παραδόσεις και εκφράσεις συμπεριλαμβανομένης της γλώσσας ως φορέα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
- Στις τέχνες του θεάματος.
- Στις κοινωνικές πρακτικές, στις τελετουργίες και στις εορταστικές εκδηλώσεις.
- Στις γνώσεις και πρακτικές που αφορούν την φύση και το σύμπαν.
- Στην τεχνογνωσία που συνδέεται με την παραδοσιακή χειροτεχνία.
Επίσημα, η Σύμβαση για την ’υλη Πολιτιστική Κληρονομιά που ψηφίστηκε το 2003 και τέθηκε σε ισχύ το 2006, έχει ως στόχους τον εντοπισμό, την καταγραφή, τη διαφύλαξη και την προβολή της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, με στόχο την προστασία της πολιτιστικής ποικιλότητας και την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας και ανταλλαγής πληροφοριών ανάμεσα στα κράτη μέλη της UNESCO.
Στην πράξη, η άυλη πολιτιστική κληρονομιά είναι όλα αυτά που έχεις και που σε αντίθεση με τα σπίτια, τα χωράφια, τις περιουσίες, το φθαρτό σου σώμα, κανένας δεν μπορεί να σου πάρει. Είναι τα πράγματα που συνθέτουν την προσωπικότητα σου, μια παρακαταθήκη ικανοτήτων και δεξιοτήτων, που τα έχεις κληρονομήσει από μια σειρά ανθρώπων που επί χρόνια και αιώνες γεννιούνταν και δημιουργούσαν πριν από εσένα. Η άυλη πολιτιστική κληρονομιά μας είναι στην ουσία η τοποθέτηση μας ως ενός κρίκου σε μια αδιάσπαστη αλυσίδα ζωής σε συγκεκριμένο περιβάλλον.
Στην Κύπρο αρμόδιο σώμα για την διαφύλαξη της οπτικοακουστικής κληρονομιάς είναι η Κυπριακή Εθνικής Επιτροπή UNESCO για τη δημιουργία ενός Εθνικού Καταλόγου ’υλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.