Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης
Η Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης εορτάζεται στο πλαίσιο της «Εβδομάδας Δράσης για τα Οστά και τις Αρθρώσεις».
Οστεοπόρωση είναι ενα νόσημα που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική αντοχή, που οφείλεται σε μείωση της οστικής πυκνότητας και διαταραχή της μικροαρχιτεκτονικής των οστών, με αποτέλεσμα αυξημένη ευθραυστότητα και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων.
Η οστεοπόρωση είναι ένα συχνό νόσημα με τεράστιες κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις. Περίπου 1 στις 3 γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών και 1 στους 5 άνδρες θα πάθουν ένα οστεοπορωτικό κάταγμα.
Χαμηλή όμως οστική μάζα μπορεί να εμφανίσουν και γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση ακόμα και παιδιά οταν συνυπάρχουν νοσήματα ή λαμβάνουν φάρμακα που επηρεάζουν την οστική μάζα.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται ότι η οστεοπόρωση αφορά και τους άνδρες. Πολύ γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι εμφανίζεται στις μεγαλύτερες ηλικίες ανω των 65 ετων ενώ στις νεότερες ηλικίες σχετίζεται με παθολογικά προβλήματα, κυρίως υπογοναδισμό, είτε με την λήψη φαρμάκων.
Συμπτώματα
Η οστική απώλεια συμβαίνει σταδιακά και συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα μέχρι να συμβεί το πρώτο κάταγμα Τα πιο συχνά οστεοπορωτικά κατάγματα αφορούν τη σπονδυλική στήλη, τα ισχία και τους καρπούς. Από τα οστεοπορωτικά κατάγματα,τα σπονδυλικά κατάγματα έχουν σημαντική θνησιμότητα και νοσηρότητα (πόνο, παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης κ.α ) ενώ τα κατάγματα του ισχίου αποτελούν την πιο σοβαρή επιπλοκή της οστεοπόρωσης
Παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση
Υπάρχουν δυο κατηγορίες παραγόντων κινδύνου:
οι τροποποιήσιμοι δηλ αυτοί που μπορούν να διορθωθούν από δική μας παρέμβαση όπως είναι το
- Κάπνισμα
- Χαμηλό σωματικό βάρος (κάτω από 57kgr)
- Χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου
- Κατάχρηση αλκοόλ
- Πρόωρη εμμηνόπαυση (< 45), ωοθηκεκτομή
- Παρατεταμένη αμηνόρροια (>1 έτος) πριν την εμμηνόπαυση
- Μειωμένη όραση
- Επανειλλημένες πτώσεις
- Ανεπαρκής σωματική άσκηση ή παρατεταμένη ακινητοποίηση
οι Μη τροποποιήσιμοι η προκαθορισμένοι όπως
- Ηλικία
- Φύλο
- Καυκάσια φυλή
- Ατομικό ιστορικό κατάγματος σαν ενήλικας
- Ιστορικό κατάγματος σε πρώτου βαθμού συγγενή
- Η εμμηνόπαυση/υστερεκτομή
Επίσης αρκετές παθήσεις και φάρμακα αποτελούν παράγοντες κινδύνου καθώς προκαλούν δευτεροπαθή οστεοπόρωση όπως υπερθυρεοειδισμός, υπερπαραθυρεοειδισμός, κακοήθη νοσήματα, νοσήματα του πεπτικού συστήματος, ρευματικές παθήσεις, τα κορτικοειδή, τα αντιψυχωτικά, τα ανοσοκατασταλτικα κ.α,
Η διάγνωση της οστεοπόρωσης γίνετε με τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας. Υπάρχουν πολλοί μέθοδοι μέτρησης της οστικής πυκνότητας,αλλά ο πιο διαδεδομένος και αξιόπιστος τρόπος μέτρησης είναι η μέθοδος με την χρήση «δέσμης φωτονίων διπλής ενεργείας» (dual energy x-ray absorsiometry DXA).
Η μέθοδος αυτή είναι σύντομη, αναίμακτη, ενώ ο εξεταζόμενος απορροφά ασήμαντη ακτινοβολία. Οι μετρήσεις γίνονται κυρίως στη σπονδυλική στήλη, το ισχίο. Με αυτήν την εξέταση συγκρίνεται η τιμή του εξεταζόμενου με εκείνη ενός υγιή νεαρού ενήλικα και εκφράζεται αριθμητικά με ποσοστιαίες μονάδες. Πόσες, δηλαδή μονάδες πιο κάτω από το φυσιολογικό βρίσκεται ο εξεταζόμενος.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μετρήσεων, Οστεοπενία έχει όποιος εμφανίζει τιμές -1,5 έως -2,5, ενώ οστεοπόρωση όποιος βρίσκεται με τιμές πιο κάτω από το -2,5. Όταν οι τιμές είναι χαμηλότερες του -3.5 τότε πρόκειται για βαριά οστεοπόρωση. Η μέτρηση της οστικής μάζας γίνεται τόσο για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης όσο και για την παρακολούθηση του αποτελέσματος της θεραπείας.