Ηλίας ντε Ναβινώ ή Ναμπινώ Elie ή Helie de Nabinaux
Φραγκισκανός ιερωμένος, καταγόμενος από την Guyenne της Γαλλίας, που υπηρέτησε ως Λατίνος αρχιεπίσκοπος Λευκωσίας κατά την εποχή της Φραγκοκρατίας. Αν και αναφέρεται ότι στο αξίωμα του αρχιεπισκόπου Λευκωσίας είχε χειροτονηθεί στην Αβινιόν της Γαλλίας από τον πάπα Ιωάννη KB' στις 16 Νοεμβρίου 1332, φαίνεται ότι στην Κύπρο ήλθε αργότερα γιατί είχε προτιμήσει να παραμείνει για κάποιο διάστημα στο μοναστήρι του τάγματός του στην Αβινιόν. Το 1342, όταν πέθανε ο πατριάρχης Ιεροσολύμων Πέτρος ντε λα Παλού, ο πάπας Κλήμης Στ' προήγαγε τον Ηλία στο αξίωμα του Λατίνου πατριάρχη Ιεροσολύμων. Ταυτόχρονα, αν και ο προβιβασμός του τον υποχρέωνε σε παραίτηση από το αξίωμα του αρχιεπισκόπου Λευκωσίας, διατήρησε και τη διοίκηση της αρχιεπισκοπής Λευκωσίας με παπικό διάταγμα που εξεδόθη στις 12 Ιουλίου 1342. Λίγο αργότερα, στις 22 Σεπτεμβρίου 1342, ο Ηλίας προήχθη σε καρδινάλιο οπότε παραιτήθηκε εντελώς από το αξίωμα του αρχιεπισκόπου Λευκωσίας κι επέστρεψε στην Αβινιόν όπου και πέθανε, πιθανώς στις 4 Οκτωβρίου 1367.
Άγνωστο είναι το πότε ακριβώς ήλθε στην έδρα του στη Λευκωσία από την Αβινιόν μετά το διορισμό του στις 16 Νοεμβρίου 1332. Το 1337 βρισκόταν, εν πάση περιπτώσει, στην Κύπρο όπου αναφέρεται ότι κάποια συνεργασία του με τον ηγούμενο του αββαείου του Πέλλα Πάις δημιούργησε διαφορά μεταξύ του και άλλων Κυπρίων κληρικών που τον κατήγγειλαν στον πάπα Βενέδικτο IB΄. Ο Βενέδικτος είχε διατάξει στις 22 Νοεμβρίου 1337 τον Λατίνο επίσκοπο Πάφου να διερευνήσει τις κατηγορίες, αλλά τον επόμενο χρόνο, το 1338, με γράμμα του ο Βενέδικτος συγχαίρει θερμότατα τον αρχιεπίσκοπο Ηλία στον οποίο και στέλνει πολύτιμα δώρα περιλαμβανομένων και υφασμάτων.
Στις 17 Ιανουαρίου 1340 ο αρχιεπίσκοπος Ηλίας συγκάλεσε στη Λευκωσία σύνοδο στην οποία, εκτός των Λατίνων επισκόπων, μετείχαν και οι Έλληνες επίσκοποι Σολιάς Λεόντιος (στην πραγματικότητα αρχιεπίσκοπος Κύπρου με έδρα τη Σολιά εξαιτίας των διωγμών), Πάφου Ματθαίος και Αρσινόης Μιχαήλ. Μετείχαν επίσης οι Αρμένιοι και Μαρωνίτες επίσκοποι της Κύπρου καθώς και οι ηγέτες των Νεστοριανών και Ιακωβιτών της Κύπρου. Η σύνοδος εντασσόταν στο πλαίσιο των προσπαθειών που είχε αναπτύξει ο Ηλίας για προσηλυτισμό των Ορθοδόξων και άλλων και την ολοκληρωτική υποδούλωσή τους στην παπική εξουσία. Αν και τα αποτελέσματα των προσπαθειών του αυτών δεν ήταν σημαντικά, ωστόσο εκτιμήθηκαν από την Αγία Έδρα που τον συνεχάρη και πάλι θερμά και συνέτειναν στους προβιβασμούς του που ακολούθησαν.
Πηγή:
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια