Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η  εκκλησία της Παναγίας της Χαρδακιώτισσας στην ομώνυμη  συνοικία του Δήμου Κυθρέας.  κτίστηκε τον 19^ο αιώνα κοντά σε παλαιότερη εκκλησία που έπαψε να λειτουργεί. Ο ναός είναι μονόκλιτος σταυρεπίστεγος με έξι εγκάρσια κλίτη, κυλινδρική αψίδα και καμπαναριό. Κτίστηκε με εθελοντική εργασία των ενοριτών από το 1878 και τελείωσε σε 16 χρόνια. Εγκαινιάστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Κύριλλο το 1912. Σύμφωνα με την επιγραφή σε μαρμάρινη πλάκα, που διατηρείται ακόμα στη βόρεια όψη του ναού, ο nαός ολοκληρώθηκε το 1902.

Σήμερα, μετά την κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους, η εκκλσηία χρησιμοποιείται ως τζαμί.

Στην εκκλησία της Παναγίας της Χαρδακιώτισσας βρισκόταν η αργυρεπίχρυση εικόνα της Παναγίας έργο του Ιωαννίνιου Αρχιμανδρίτου το 1814 που απεικονίζει την Παναγία ένθρονη στον τύπο “Άνωθεν οι προφήται”. Επιγραφή που φέρει το κάλυμμα μαρτυρεί ότι το έργο έγινε με την επιστασία του Αρχιμανδρίτου Ιωαννικίου το 1814.

Η εικόνα αυτή μεταφέρθηκε στην  Κυθρέα από την Κωνσταντινούπολη από κάποιο Χορδάκη που πιθανό σ' αυτό να οφείλεται η ονομασία Χαρδακιώτισσα ή Χορδακιώτισσα. Η εικόνα διασώθηκε από τον επίτροπο Μιχαήλ Κυριάκου και μεταφέρθηκε στην προσφυγιά κατά την εισβολή του 1974 και τον εκτοπισμό. Κατά τη συντήρηση της εικόνας στο εργαστήρι της Ιεράς Αρχιεπισκοπής το 1999 βρέθηκε η ξεχασμένη εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας του 17ου αιώνα. Η εικόνα αποδίδεται στον Παύλο Ιερογράφο, ο οποίος φιλοτέχνησε και τις εικόνες της Αγίας Μαρίνας. Τα ιερά κειμήλια φυλάγονται σήμερα στον Ιερό Ναό της Παναγίας Ευαγγελίστριας στην Παλλουριώτισσα στη Λευκωσία.

Βιβλιογραφία

*Η γη των Χύτρων. Αρχαιότητες, κειμήλια και θησαυροί, κατάλογος έκθεσης, Μέγαρο Παλαιάς Αρχιεπισκοπής, Λευκωσία 25/10/2016 – 31/1/2017, Δήμος Κυθρέας/ Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών.