Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η σφαγή στο Κιόνελι διαπράχθηκε από εξτρεμιστές Τουρκοκυπρίους, με τη βοήθεια των Βρετανών αποικιοκρατών, στα χωράφια μεταξύ των χωριών Κιόνελι και Ορτά Κιογιού στις 12 Ιουνίου του 1958, όπου εν ψυχρώ σφαγιάστηκαν 8 Ελληνοκύπριοι από το χωριό Κοντεμένος. Οι λεπτομέρειες του εγκλήματος είναι οι ακόλουθες:

Το απομεσήμερο της 12ης Ιουνίου του 1958 έφθασαν στο χωριό Κοντεμένος — τυχαία ή όχι— πληροφορίες ότι στο γειτονικό χωριό Σκυλλούρα είχαν αρχίσει συγκρούσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Τέτοιες συγκρούσεις ήσαν συχνές κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα, και οι Βρετανοί τις υποδαύλιζαν και τις υποβοηθούσαν, με σκοπό να επιδεινώσουν την ένταση μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων της Κύπρου, πράγμα που θα εξυπηρετούσε το σχέδιο Μακμίλλαν για διχοτόμηση της Κύπρου. Το  κείμενο του σχεδίου παραδόθηκε στους Τουρκοκύπριους στις 10 Ιουνίου και στους Ελληνοκύπριους στις 11 Ιουνίου 1958. Λίγες μέρες ενωρίτερα και συγκεκριμένα στις 7 Ιουνίου 1958  είχε τοποθετηθεί βόμβα-προβοκάτσια  από όργανα της ΤΜΤ κατ εντολή του Ντενκτάς στο τουρκικό γραφείο Τύπου στη Λευκωσία η οποία αποδόθηκε σε ενέργεια της  ΕΟΚΑ. 

Προς Σκυλλούρα

Όταν έφθασαν οι πληροφορίες στον Κοντεμένο, 35 περίπου άτομα από το χωριό επιβιβάστηκαν σε δυο φορτηγά αυτοκίνητα με σκοπό να πάνε στη Σκυλλούρα για βοήθεια των εκεί Ελληνοκυπρίων. Σταμάτησαν έξω από το χωριό Σκυλλούρα και περίμεναν νεότερες ειδήσεις. Εκεί συνελήφθησαν όλοι από αγγλική περίπολο και οδηγήθηκαν στο χωριό Κιόνελι. Αφού αναγκάστηκαν από τους Άγγλους να αναμένουν με τα χέρια υψωμένα για 15 περίπου λεπτά, στη συνέχεια τους ελέχθη ότι ήσαν ελεύθεροι να επιστρέψουν περπατητοί στο χωριό τους, μέσα από τα χωράφια του Κιόνελι. Οι Άγγλοι αναχώρησαν, αφήνοντάς τους εκεί μόνους και άοπλους. Στο μεταξύ οι Τουρκοκύπριοι του Κιόνελι είχαν ξεσηκωθεί. Τους Ελληνοκυπρίους, που βάδιζαν τώρα μέσα στα χωράφια με κατεύθυνση τον Κοντεμένο, πρόλαβαν δυο Τουρκοκύπριοι μοτοσυκλετιστές, οπλισμένοι με περίστροφα, που άρχισαν να τους πυροβολούν αποκόπτοντας την πορεία τους. Τους πρόλαβε έτσι το πλήθος των Τουρκοκυπρίων από το Κιόνελι, οπλισμένο με ρόπαλα και γεωργικά εργαλεία, που επετέθη κατά των 35 άοπλων Κοντεμενιωτών. Αρκετοί κατόρθωσαν να διαφύγουν, οι περισσότεροι τραυματισμένοι. Οκτώ Κοντεμενιώτες σκοτώθηκαν. Τα ονόματά τους είναι:

1. Ευριπίδης Κυριάκου
2. Κώστας Μουρής
3. Πέτρος Σταύρου
4. Χαράλαμπος Σταύρου
5. Γεώργιος Σταύρου
6. Ιωάννης Σταύρου
7. Χριστόδουλος Σταύρου
8. Σωτήρης Χατζηβασιλείου

Το φρικτό αυτό έγκλημα είχε σχεδιαστεί από τους Βρετανούς οι οποίοι, σύμφωνα προς μαρτυρίες των Κοντεμενιωτών που επέζησαν, είχαν συνεννοηθεί για τη σφαγή με τους Τουρκοκυπρίους του Κιόνελι. Είναι χαρακτηριστική η λεπτομέρεια ότι ο επικεφαλής του βρετανικού στρατιωτικού αποσπάσματος είχε συνομιλία με τον ένα από τους δυο Τουρκοκυπρίους ένοπλους μοτοσυκλετιστές πριν από τη σφαγή, όταν οι Κοντεμενιώτες κρατούνταν στα χωράφια κοντά στο Κιόνελι. Όταν ο μοτοσυκλετιστής έφυγε με κατεύθυνση το Κιόνελι, ο Άγγλος αρχηγός της περιπόλου ανάγκασε τους Κοντεμενιώτες ν' αναμένουν 10 ακόμη λεπτά πριν τους αφήσει να φύγουν μόνοι. Πριν αφεθούν στα χωράφια, οι 35 Κοντεμενιώτες διήλθαν, με τη συνοδεία των Βρετανών, με αυτοκίνητα από το Κιόνελι. Της «πομπής» προηγείτο ο Τουρκοκύπριος μοτοσυκλετιστής, που με φωνές καλούσε τους Κιονελίτες να ξεσηκωθούν κατά των Ελληνοκυπρίων αιχμαλώτων.