Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ένα από τα γεγονότα που τάραξαν τη γαλήνη στην Κύπρο κατά τα ρωμαϊκά χρόνια ήταν η επανάσταση των Ιουδαίων το 116 μ.Χ.

Στην Κύπρο υπήρχαν κάποιες ιουδαϊκές κοινότητες ήδη από την ελληνιστική εποχή οι οποίες διατηρούνταν και στα χρόνια του Χριστού.  Ενδεικτικά μπορεί να αναφερθεί ότι ο ίδιος ο Απόστολος Βαρνάβας ήταν Εβραίος κυπριακής καταγωγής και ότι όταν ήρθε μαζί με τον Απόστολο Παύλο στη Σαλαμίνα βρήκαν ευνοϊκό κλίμα για το κήρυγμά τους στη συναγωγή της πόλης. 

Εβραίοι όμως υπήρχαν και σε άλλες πόλεις του νησιού, π.χ. στην πρωτεύουσα, Πάφο.  Μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τον Τίτο, το 70 μ.Χ., κατέφυγαν στην Κύπρο πολλοί Ιουδαίοι, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Σαλαμίνα και τους Γόλγους.  Οι σχέσεις της ιουδαϊκής κοινότητας με τον τοπικό πληθυσμό, σε γενικές γραμμές, δεν ήταν καλές.  Φαίνεται ότι κινούνταν πάνω στη βάση αρνητικών συναισθημάτων, όπως η καχυποψία και η αντιπάθεια, κάτι που ίσχυε και σε άλλες ιουδαϊκές κοινότητες του εξωτερικού.  

Το 115 μ.Χ., ξέσπασε μεγάλη εξέγερση των Ιουδαίων, η οποία εξαπλώθηκε ραγδαία στην Αίγυπτο, την Κυρηναϊκή αλλά και στην Κύπρο.  Η εξέγερση αυτή στρεφόταν εναντίον του ρωμαϊκού κράτους, στην ουσία όμως είχε ως στόχο να κλονίσει την ισχύ της ελληνικής επιρροής στις ανατολικές περιοχές του κράτους.  Στην Κύπρο κέντρο της εξέγερσης υπήρξε η Σαλαμίνα και αρχηγός των ταραχοποιών ο Ιουδαίος Αρτεμίων.  Οι ταραχές ήταν πολύνεκρες.  Σύμφωνα με κάποιες αρχαίες πηγές, σφαγιάστηκαν 240.000 Σαλαμίνιοι, και η πόλη καταστράφηκε.  Αν και οι αναφορές αυτές είναι υπερβολικές, εντούτοις φανερώνουν αφενός μεν την αγριότητα και τη βιαιότητα της εξέγερση και αφετέρου τη δύναμη του εβραϊκού στοιχείου στην πόλη.  Μετά την καταστολή της   σοβαρής αυτής εξέγερσης οι Ρωμαίοι έλαβαν αυστηρά μέτρα κατά των Ιουδαίων.  Εξέδωσαν ψήφισμα σύμφωνα με το οποίο απαγορευόταν επί ποινή θανάτου η έλευση Ιουδαίων στο νησί, ακόμη και στην περίπτωση που αυτοί έρχονταν ως θύματα ναυαγίου.  Φαίνεται ότι η ισχύς του ψηφίσματος αυτού ατόνησε, γιατί στα επόμενα χρόνια όχι μόνο δεν πλήγηκε η εβραϊκή παρουσία στην Κύπρο, αλλά γύρω στον 3^ο - 4^ο αιώνα μ.Χ. κάποιος Εβραίος, ονόματι Ιωσήφ ο Πρεσβύτερος, γιος του Συνεσίου, ξανάκτισε τη συναγωγή στους Γόλγους.