Ηλίας Προφήτης
Ένας από τους μεγαλύτερους προφήτες του Ισραήλ, που προείπε την έλευση του Χριστού στη Γη. Η μνήμη του γιορτάζεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 20 Ιουλίου.
Ο Ηλίας (Ελιγιαχού και Ελιγιά στα Εβραϊκά) καταγόταν από τη Θέσβη της περιοχής Γαλαάδ και έζησε τον 9ο π.Χ. αιώνα κατά την περίοδο της βασιλείας των Αχαάβ και Οχοζία. Ήταν γιος του Σωβάκ και ανήκε στη φυλή του Ααρών. Όταν γεννήθηκε, ο πατέρας του είδε μία θεία οπτασία. Δύο άνδρες λευκοφορεμένοι τον ονόμαζαν Ηλία, τον σπαργάνωναν με φωτιά και του έδιναν φλόγα να φάει. Τότε, ο πατέρας του πήγε στα Ιεροσόλυμα και περιέγραψε την οπτασία στους ιερείς. Εκείνοι του είπαν ότι ο γιος του θα γίνει προφήτης και θα κρίνει το Ισραήλ με δίκοπο μαχαίρι και φωτιά.
Ο Ηλίας άσκησε το προφητικό του χάρισμα επί 25 έτη. Προικισμένος με θαυματουργή δύναμη, αγωνίστηκε με ζήλο και αυταπάρνηση για την εξύψωση της λατρείας του Γιαχβέ (Θεού), καταπολέμησε με πάθος την ειδωλολατρία και προσπάθησε με τον λόγο του να εξυγιάνει τον ηθικό βίο του λαού του. Ήταν τόσο μεγάλη η πίστη του, που κατέβασε τρεις φορές φωτιά από τον ουρανό, σταμάτησε τη βροχή και ανάστησε νεκρούς. Με τη φωτιά, μάλιστα, έκαψε τους στρατιώτες που είχε στείλει ο βασιλιάς Οχοζίας για να τον συλλάβουν.
Η ιστορία αναφέρει πως ο προφήτης Ηλίας δεν πέθανε, αλλά αναλήφθηκε με πύρινη άμαξα στον ουρανό, αφού άφησε συνεχιστή του έργου του το μαθητή του, Ελισαίο. Τέλος, στη Μεταμόρφωση του Ιησού, στάθηκε δίπλα του μαζί με τον Μωϋσή.
Στην Κύπρο υπάρχουν πολλές εκκλησίες αφιερωμένες στον Προφήτη Ηλίας με σημαντικότερες τις εκκλησίες του Προφήτη Ηλία στην Αγία Νάπα, Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας, Δικώμου και Λυθροδόντα.
Λαογραφία
O Προφήτης Ηλίας, σχετίζεται από τους αγρότες με τα μετεωρολογικά φαινόμενα. Σχετική η παροιμία «Ο Αηλιάς κόβει σταφύλια και η Αγιά Μαρίνα σύκα». Τα ξωκλήσια του χτίζονται σε υψώματα και βουνοκορφές. Σύμφωνα με τους λαογράφους, η λατρεία του προφήτη Ηλία στις κορυφές των βουνών θεωρείται κατάλοιπο της αρχαίας ελληνικής θρησκείας. Ο σημαντικός αυτός προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης και άγιος του Χριστιανισμού ταυτίστηκε με τον Ήλιο, με τον οποίο έχει ηχητική ομοιότητα στο όνομα, και ο Ήλιος ταυτιζόταν εν μέρει με τον Δία, ο οποίος ως θεός των μετεωρολογικών φαινομένων, λατρευόταν σε κορυφές βουνών.