Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Αρχηγός αιγυπτιακής δύναμης Μαμελούκων που εισέβαλαν στην Κύπρο το 1425, επί ημερών του βασιλιά Ιανού, λίγο πιο ύστερα από άλλη περιορισμένης έκτασης εισβολή. Πριν από την εισβολή, οι δυνάμεις του Ζερμπάς επιθεωρήθηκαν στη Δαμιέττη από τον ίδιο τον σουλτάνο της Αιγύπτου Μπαρσμπάι. Σύμφωνα προς τις πηγές, στην όλη επιχείρηση μετείχαν 40-50 καράβια στα οποία επέβαιναν και πολλοί εθελοντές.

Η δύναμη των εισβολέων πήγε στην Τρίπολη του Λιβάνου και απ' εκεί έπλευσε προς την Κύπρο κι έφθασε στις ανατολικές ακτές της Καρπασίας (στην τοποθεσία Χελώνες κατά τον Λεόντιο Μαχαιρά) στις 4.8.1425. Τα στρατεύματα αποβιβάστηκαν στις 6.8.1425. Η Αμμόχωστος, που βρισκόταν στα χέρια των Γενουατών, δεν πρόβαλε αντίσταση και παρεδόθη. Ο βασιλιάς Ιανός προσπάθησε ν' αντιμετωπίσει τους Μαμελούκους με δύναμη από 2.000 πεζούς και 500 ιππείς (αραβικές πηγές δίνουν μεγαλύτερους αριθμούς, μέχρι 8.000 πεζούς και 700 ιππείς) επικεφαλής των οποίων διόρισε τον αδελφό του Ερρίκο, πρίγκιπα της Γαλιλαίας.

Οι Μαμελούκοι αποβίβασαν αρχικά περί τους 400 άνδρες που έκαψαν τα χωριά Τράπεζα και Καλοψίδα, πράγμα που σημαίνει ότι παρέκαμψαν την Αμμόχωστο και προχώρησαν στα ενδότερα. Κατέλαβαν επίσης μικρό πύργο στο ακρωτήρι Γκρέκο, ενώ άλλη δύναμή τους ηττήθηκε από τους Κυπρίους κοντά στο χωριό Στύλλοι. Οι εισβολείς κινούνταν συνεχώς προς τα νότια, ενώ οι δυνάμεις του πρίγκιπα Ερρίκου τους ακολουθούσαν. Ο στόλος των Μαμελούκων, αφού πήγε στην Αμμόχωστο, ακολούθησε τα στρατεύματα που ήσαν στην ξηρά κινούμενος νότια, κοντά στις κυπριακές ακτές. Τα χωριά της περιοχής της Λάρνακας λεηλατήθηκαν και κάηκαν (Αγρίνου, Δρομολαξιά, Κελλιά, Αραδίππου, Κίτι), ενώ κατελήφθη και ο πύργος στην Αλυκή. Τελικά, στις 15.8.1425 οι εισβολείς έφθασαν στη Λεμεσό αφού λεηλάτησαν την περιοχή μεταξύ Λάρνακας και Λεμεσού. Το χωριό Παλαμίδα (Πολεμίδια;) και διάφορα άλλα κάηκαν. Κάηκε επίσης η Λεμεσός και το κάστρο της κατελήφθη. Αφού οι εισβολείς εξασφάλισαν πάρα πολλά λάφυρα και αφού πήραν και αρκετούς αιχμαλώτους, αναχώρησαν για την Αίγυπτο.

Με την ενθάρρυνση του Ζερμπάς, που θεωρούσε την Κύπρο εύκολη λεία, ο σουλτάνος της Αιγύπτου εξαπέλυσε επίθεση κατά της Κύπρου και κατά τον επόμενο χρόνο (1426) με πολύ μεγαλύτερη δύναμη (180 καράβια) που αποβιβάστηκε στην περιοχή του χωριού Αυδήμου την 1.7.1426 και επετέθη κατά της Λεμεσού. Στην Επισκοπή και στο Κολόσσι οι Μαμελούκοι συνάντησαν ισχυρή αντίσταση και αποκρούστηκαν. Λίγο αργότερα, έγινε η μεγάλη μάχη στη Χοιροκοιτία όπου οι δυνάμεις του Ιανού ηττήθηκαν κι ο ίδιος ο βασιλιάς εστάλη αιχμάλωτος στο Κάιρο, ενώ οι εισβολείς έφθασαν μέχρι και τη Λευκωσία.