Στην παραλιακή λεωφόρο στο κεντρικότερο σημείο της Λεμεσού βρίσκεται ο Δημοτικός Κήπος. Αποτελεί ένα από τα πιο ιστορικά σημεία της πόλης αφού μετρά πάνω από 100 χρόνια ζωής.
Σήμα κατατεθέν της Λεμεσού αποτελούσε και αποτελεί ιδανικό χώρο ντόπιων και ξένων οικογενειών που τον επισκέπτονται για να περάσουν μια υπέροχη μέρα σ’ ένα καταπράσινο χώρο έκτασης 60.000 m2 όπου φιλοξενεί μια μεγάλη ποικιλία βλάστησης από ευκαλύπτους, πεύκα και κυπαρίσσια. Διαθέτει παιδικές χαρές με διάφορα παιχνίδια, ανοικτό αμφιθέατρο, κηποθέατρο ανανεωμένο ζωολογικό κήπο. Το Δημοτικό Θέατρο το γνωστό "Κηποθέατρο" χτίστηκε τo ’60 από τον δήμαρχο Νίκο Παττίχη, για να στεγάσει το Διεθνές Φεστιβάλ Λαϊκών Χορών και στη συνέχεια το Καλλιτεχνικό Φεστιβάλ Λεμεσού. Σήμερα το "Κηποθέατρο", χωρητικότητας 2000 θέσεων φιλοξενεί πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Στο Δημοτικό Κήπο δημιουργήθηκε ο πρώτος "Ζωολογικός Κήπος" της Κύπρου και τα περισσότερα ζώα κατέληξαν εκεί από διάφορα τσίρκα, ζωολογικούς κήπους άλλων χωρών και δωρεές. Όμως λόγω της ακαταλληλότητας των χώρων, τα μεγάλα ζώα όπως λιοντάρια, ζέβρες, λεοπαρδάλεις, καμήλες, αγρινά, γύπες κλπ προωθήθηκαν σε άλλη περιοχή και άλλα μεταφέρθηκαν στην Αφρική. Τα μόνα ζώα που υπάρχουν σήμερα στο "Ζωολογικό Κήπο" είναι τα οικιακά ζώα, όπως τα θηλαστικά ζώα, κατσίκες, πρόβατα, γαιδούρια και πουλιά.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας το οποίο περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό ταριχευμένων ζώων, πτηνών, ερπετών, ψαριών, πεταλούδων και εντόμων.
Βλέπε λήμμα: Τα πουλιά της Κύπρου
Η δημιουργία του Δημοτικού Κήπου
Η ιστορία του Δημοτικού Κήπου άρχισε το 1902 όταν η αποικιοκρατική κυβέρνηση αγόρασε στα ανατολικά της Λεμεσού «τη χωράφα του Χρυσοστομίδη», την οποία εκχώρησε στο Δήμο Λεμεσού επί Δημαρχίας Χριστόδουλου Σώζου. Ο δήμαρχος έθεσε θέμα δημιουργίας ενός βοτανικού κήπου (botanic garden), κατά το πρότυπο των αγγλικών, ως βασικό στοιχείο στην ψυχαγωγία της Λεμεσού. Ο Χριστόδουλος Σώζος άρχισε μια σοβαρή εργασία για τη μετατροπή του Ακανθόκηπου σε Βοτανικό Κήπο. Η περιοχή ως τοπωνύμιο αναφερόταν από τον Τύπο ως Ακανθόκηπος, γιατί από το 1902 έως το 1905 δεν είχαν γίνει έργα, με αποτέλεσμα να βγαίνουν τα άγρια χόρτα, ιδιαίτερα στην περιοχή που βρίσκεται τόσο κοντά στη θάλασσα. Ο Δημόσιος Κήπος σχεδιάστηκε και εξωραΐστηκε με βάση τα αγγλικά πρότυπα περί βοτανικών κήπων, με μάλιστα μια τοπιοτέχνηση που προτάθηκε από έναν Άγγλο, ειδικό για κήπους. Επίσης διακοσμήθηκε με διάφορα αγάλματα και έργα τέχνης, τα οποία εξαφανίστηκαν στην πάροδο του χρόνου χωρίς να ξέρει κανείς γιατί και πώς, για να μείνουν μόνο μέχρι σήμερα τα γνωστά ως «τα λιονταράκια του κήπου» στη νότια είσοδο.
Βλέπε λήμμα: Τα ερπετά της Κύπρου
Από το 1908 και για πολλές δεκαετίες, κάθε Κυριακή απόγευμα η Φιλαρμονική ορχήστρα του Δήμου Λεμεσού έδινε κονσέρτα στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Επίσης στο Δημοτικό Κήπο διοργανώθηκαν σημαντικά γεγονότα, όπως τα πρώτα ανθεστήρια το 1914, Εμπορικές Εκθέσεις (Α’ Παγκύπρια Βιομηχανική Εμπορική Έκθεση και Γεωργική Έκθεση του 1911) μέχρι και έκθεση βρεφών το 1938. Κάθε χρόνο από το 1961 μέχρι και σήμερα διοργανώνεται η Γιορτή του Κρασιού.
Το 1962 δημιουργήθηκε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας το , στεγάζει μέρος από τη σπάνια και μοναδική σε παγκόσμιο επίπεδο συλλογή εντόμων και πτηνών του διάσημου εντομολόγου Γεώργιου Μαυρομουστάκη, ύστερα από αγορά που έκανε ο Δήμος Λεμεσού.
Το 1965, επί δημαρχίας Νίκου Παττίχη, εγκαινιάστηκε στη βόρεια πλευρά του Δημόσιου Κήπου «Κουκλοθέατρο», που σήμερα δεν υπάρχει ούτε ως χώρος, ούτε ως σκηνή, το οποίο λειτούργησε η Αμαράντη Σιήττα. Το αναψυκτήριο στη νότια πλευρά σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Φοίβο Πολυδωρίδη και αποτελούσε ένα εξαιρετικό δείγμα σύγχρονης αρχιτεκτονικής, συνδυάζοντας καμπύλες και τεθλασμένες γραμμές, σε ένα σχέδιο μοντέρνας σύλληψης, που δέθηκε αρμονικά με το γύρω περιβάλλον του Κήπου.
Ζωολογικός κήπος
Γύρω στο ’54, μια Λεμεσιανή αποφασίζει να δωρίσει στον Δημοτικό Κήπο μια μαϊμού, την οποία είχε ως κατοικίδιο. Λίγο αργότερα, ένας Αμερικανός αξιωματικός από την Σιγκαπούρη, έκανε δωρεά τον μοναδικό ελέφαντα που φιλοξενήθηκε στον κήπο, την Τζούλη. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο αριθμός των ζώων πολλαπλασιάστηκε από τις δωρεές. Έτσι ξεκίνησε η ιστορία του Ζωολογικού Κήπου Λεμεσού. Τα ζώα εκτίθονταν στο κοινό και υπήρχε μεγάλη ανταπόκριση, ο κόσμος έδειχνε τεράστιο ενδιαφέρον. Έτσι το 1956 ο δήμαρχος Κώστας Παρτασίδης, δημιούργησε το Τμήμα Ζωολογικού Κήπου, το οποίο θα φιλοξενούσε τα ζώα, μόνιμα πλέον. Μια πρωτοποριακή ιδέα, που είχε κάνει αίσθηση, τότε σε ολόκληρη την Κύπρο. Οι εφημερίδες και τα μέσα της εποχής, εκθείαζαν αυτή την απόφαση, ενώ καλούσαν τον κόσμο, να στηρίξει την προσπάθεια και να βοηθήσει όπως μπορεί. Οι επισκέπτες έρχονταν έφευγαν εντυπωσιασμένοι γιατί έβλεπαν από κοντά ζώα που για πρώτα φορά είχαν την ευκαιρία να δουν.
Βλέπε λήμμα: Τα ζώα της Κύπρου
Οι εγκαταστάσεις όμως, ήταν μικρές και καταθλιπτικές. Τα ζώα δεν ευημερούσαν, ενώ η έλλειψη χώρων φιλοξενίας, ανάγκασαν το διοικητικό προσωπικό να προβεί σε στειρώσεις, ενώ πολλά από τα άγρια ζώα, δόθηκαν στο εξωτερικό για την καλύτερη φροντίδα και διαβίωση τους. Για πολλά χρόνια, γίνονταν προσπάθειες για μεταφορά του Ζωολογικού Κήπου, σε άλλη περιοχή της Λεμεσού, όπου πλέον θα γινόταν ένα μεγάλο εθνικό πάρκο αντίστοιχο των ευρωπαϊκών, σχέδιο το οποίο δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
Βλέπε λήμμα: Θάμνοι της Κυπριακής Χλωρίδας
Το 2010 αποφασίστηκε η ανάπλαση του υφιστάμενου Ζωολογικού Κήπου. Μετά από σχεδιασμό και μελέτη , έγινε μια εξολοκλήρου σύγχρονη ανακατασκευή, όπου χρησιμοποιήθηκαν υλικά όπως πέτρα, γυαλί, σχοινί και ξύλο. Τα εγκαίνια του αναμορφωμένου Ζωολογικού Κύπρου τελέστηκαν την 1η Ιουνίου 2012 από το Δήμαρχο Λεμεσού κύριο Αντρέα Χρίστου.
Για τα ζώα που φιλοξενούνται δημιουργήθηκαν ικανοιποιητικοί χώροι που προσομοιάζουν στο φυσικό τους περιβάλλον. Οι επισκέπτες θα δουν αξιόλογα και πολύ ελκυστικά ζώα, πτηνά και ερπετά από όλες τις ηπείρους.
Για το κάθε είδος ζώου έχουν ετοιμαστεί πρωτοποριακές πινακίδες με τις πιο ενδιαφέρουσες πληροφορίες του συγκεκριμένου ζώου. Νέα καινοτομία είναι τα επί τόπου καθημερινά καθιερωμένα εκπαιδευτικά ταΐσματα συγκεκριμένων ζώων, που θα παρουσιάζουν οι φροντιστές στους επισκέπτες για να γνωρίσουν καλύτερα και περισσότερα για μερικά είδη ζώων.
Τα μόνα ζώα που υπάρχουν σήμερα στο "Ζωολογικό Κήπο" είναι τα οικιακά ζώα, όπως τα θηλαστικά ζώα, κατσίκες, πρόβατα, γαιδούρια και πουλιά. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας το οποίο περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό ταριχευμένων ζώων, πτηνών,ερπετών, ψαριών,πεταλούδων και εντόμων.
Ο Ζωολογικός Κήπος Λεμεσού εκτός από την ψυχαγωγία που προσφέρει στους επισκέπτες, λαμβάνει μέρος με τους άλλους ζωολογικούς κήπους στη κύρια σήμερα αποστολή τους που είναι η έρευνα, η προστασία, αναπαραγωγή και απελευθέρωση στη φύση των ειδών που κινδυνεύουν με αφανισμό. Με τη δημιουργία του σύγχρονου εκπαιδευτικού κέντρου προσφέρει στους επισκέπτες, κυρίως στα παιδιά και μαθητές οργανωμένες επιμορφωτικές διαλέξεις, ξεναγήσεις και ενημερώσεις για τα ζώα μας, την άγρια ζωή και πανίδα.
Πηγές:
1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
2. Δημοτικός Κήπος: Μια όαση στην καρδιά της Λεμεσού