Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Από τους αξιόλογους νεότερους Κυπρίους ποιητές. Γεννήθηκε στη Λάρνακα στις 19 Νοεμβρίου 1948 και έφυγε από τη ζωή στις 20 Φεβρουαρίου 2022.

Ο Λεύκιος Ζαφειρίου είναι γιος της ποιήτριας Μαρούλας Γεωργιάδου - Ζαφείρη (Νεφέλης) και αδελφός των επίσης ποιητών Μιχάλη Ζαφείρη και Φρόσως Κολοσσιάτου.

Απόφοίτησε από την Ελληνική Σχολή Λάρνακας και το 1968 πήγε στην Αθήνα όπου σπούδασε φιλολογία στο εκεί Πανεπιστήμιο, παρακολουθώντας ταυτόχρονα και μαθήματα δημοσιογραφίας. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του επέστρεψε στην Κύπρο το 1974. Διορίστηκε καθηγητής στη μέση εκπαίδευση και δίδαξε σε διάφορα γυμνάσια και λύκεια της Κύπρου.

Ο Λεύκιος Ζαφειρίου ήταν ένας από τους λίγους εκπαιδευτικούς που προσφέρθηκαν εθελοντικά και δίδαξαν στα εγκλωβισμένα παιδιά της κατεχόμενης Καρπασίας στο Γυμνάσιο Ριζοκαρπάσου.

Αφυπηρέτησε το 2013. 

Ποίηση

Ποιήματά του δημοσίευσε σε διάφορα έντυπα, ενώ συνεργάστηκε με εφημερίδες γράφοντας και πολιτικά άρθρα. όπως όλοι οι λογοτέχνες της γενιάς του επηρεάστηκαν στη θεματολογία τους από την Εισβολή του Ιουλίου 1974 στην Κύπρο.

Πρωτοεμφανίστηκε στα κυπριακά γράμματα το 1975, με την ποιητική συλλογή «Ποιήματα». Το 1977 η δεύτερη ποιητική του συλλογή «Σχεδόν Μηδίζοντες», τιμήθηκε με το κυπριακό Κρατικό Βραβείο Νέου Λογοτέχνη. Ακολούθησαν άλλες τέσσερις ποιητικές συλλογές: Απομαγνητοφώνηση (1978), Μιγάδας Άγγελος (1980), Η θλίψη του απογεύματος (2011), που τιμήθηκε επίσης με Κρατικό Βραβείο Ποίησης και ο συγκεντρωτικός τόμος «Ποιήματα 1964-2010» (2011).

Ασχολήθηκε επίσης με την πεζογραφία, εκδίδοντας τη νουβέλα Οι συμμορίτες (1983/2009) και τη συλλογή διηγημάτων Με ευλάβεια και λύπη (2013), που τιμήθηκαν επίσης με κρατικό βραβείο (1984 και 2014).

Το πεζογραφικά του βιβλία  Σχεδόν Μηδίζοντες και Οι Συμμορίτες τιμήθηκαν με το κρατικό λογοτεχνικό βραβείο.

Ανδρέας Κάλβος 

Το 2003 εντόπισε, με την ψηφιακή συμβολή του Τεύκρου Χαχολιάδη, στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης, τη λανθάνουσα ωδή του Ανδρέα Κάλβου «Ελπίς πατρίδος» (πρώτη έκδοση 1819, Λονδίνο), την οποία επανεξέδωσε με σημειώσεις.

Στη συνέχεια, εξέδωσε τη μελέτη «Ο βίος και το έργο του Ανδρέα Κάλβου (1792-1869)», που εκδόθηκε το 2006 στην Αθήνα από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο και τιμήθηκε, τον ίδιο χρόνο, με «Βραβείο Δοκιμίου της Ακαδημίας Αθηνών-Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη.

Από το 2007-2013 συνεργάστηκε στη συγκέντρωση και έκδοση της Αλληλογραφίας του Ανδρέα Κάλβου από το Μουσείο Μπενάκη, η οποία κυκλοφόρησε σε δύο τόμους το 2014. Στο διάστημα 2008- 2018 δημοσίευσε κείμενα με νέα στοιχεία για τη ζωή και την αλληλογραφία του Κάλβου. Ορισμένα συμπεριέλαβε στο έργο Παραλειπόμενα και συμπληρώματα στη βιογραφία του Ανδρέα Κάλβου, (Εκδόσεις Εν Τύποις, Λευκωσία, 2018).

Έχει δημοσιεύσει σύντομα κείμενα (δοκίμια) για τους Διονύσιο Σολωμό, Γιάννη Ρίτσο, Οδυσσέα Ελύτη, Νικηφόρο Βρεττάκο, Μανόλη Αναγνωστάκη, Κώστα Μόντη, Τίτο Πατρίκιο, Νάσο Βαγενά, Θανάση Βαλτινό κ.ά. Ποιήματα, κείμενα και μελέτες του για τη λογοτεχνία δημοσίευσε σε πολλά ελλαδικά και κυπριακά περιοδικά, εφημερίδες, συλλογικές εκδόσεις, πρακτικά συνεδρίων κ.ά.

Ποιήματα και πεζά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ρωσικά, αλβανικά, σλοβένικα και άλλες γλώσσες, και αρκετά ποιήματα και πεζά του έχουν ενταχθεί σε κυπριακές, ελλαδικές και διεθνείς Ανθολογίες Λογοτεχνίας.

Άλλα νεότερα έργα του:

«Η νεότερη κυπριακή λογοτεχνία» (μελέτη, 1991)

Η θλίψη του απογεύματος (ποίηση, 2007).

Κυπριακό Χρονολόγιο (έκδοση Γραφείου Τύπου και πληροφοριών, 2009).

Ποιήματα και πεζά έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, ρωσικά, αλβανικά, σλοβένικα και άλλες γλώσσες.

Μια συνέντευξη

Στις 31 Μαίου του 2020 ο Λεύκιος Ζαφειρίου σε μία συζήτηση με τον Αντώνη Γεωργίου στον «Ορίζοντα» τόνισε πως η ποίηση για τον ίδιο είναι: «Οι λέξεις είναι ο βασικός πυρήνας της ποιητικής δημιουργίας. Δεν υπάρχει ορισμός, νομίζω. Είναι αυτό που λέει ο Οδυσσέας Ελύτης στον Μικρό Ναυτίλο «Το ζήτημα είναι από πού βλέπει κανείς τον ουρανό» και ο Ανδρέας Κάλβος «Φαίνεται εις τον ορίζοντα ωσάν χαράς ιδέα» και του ίδιου «συ είσαι των ονείρων μου η χαρά μόνη.» Οι ορισμοί είναι μια ανάγκη άλλου τύπου πιστεύω και δεν αφορά τον ποιητή».

Σε ερώτηση του Αντώνη Γεωργίου για το πότε αρχίσε να γράφει και εάν επηρέασε τον ίδιο και τα αδέλφια του (Μιχάλης Ζαφείρης και Φροσούλα Κολοσιάτου) η παρουσία της μητέρας τους Νεφέλης (Μαρούλα Γεωργιάδου-Ζαφείρη), η οποία ήταν ποιήτρια ο Λεύκιος Ζαφειρίου απάντησε:

Άρχισα να γράφω στίχους, τρόπος του λέγειν, από την Α΄ τάξη του Γυμνασίου. Στίχους δημοσίευσα σε κυπριακές εφημερίδες και περιοδικά. Επίσης στίχοι μεταδόθηκαν από την εκπομπή Λογοτεχνικό Βήμα του ΡΙΚ της οποίας την επιμέλεια είχε ο Κώστας Μόντης. Το 1969 κυκλοφόρησε η Ανθολογία Νέων Κυπρίων Ποιητών με συνεργασίες αυτής της εκπομπής. Όταν κυκλοφόρησε ήμουν φοιτητής στην Αθήνα και ένας θείος μου με επιστολή του με ενημέρωσε ότι περιελάμβανε και δικούς μου στίχους και πως και η μητέρα μου είχε δημοσιεύσει ποιήματα. Πολύ αργότερα όταν επέστρεψα στην Κύπρο πήγαινα για αρκετό καιρό στο γραφείο ενός γνωστού μου δημοσιογράφου και αντέγραφα σε δημοσιογραφικό χαρτί τα ποιήματά της τα οποία δημοσίευε με το ψευδώνυμο Νεφέλη. Δεν ολοκλήρωσα όμως την έρευνα. Αυτό το υλικό πολύ αργότερα το έδωσα στην κ. Μαρία Πυλιώτου η οποία έγραψε ένα κείμενο για τη μητέρα μου το οποίο διαβάστηκε σε τιμητική εκδήλωση της ΠΟΓΟ στις 7 Μαρτίου 2019. Η κ. Πυλιώτου έγραψε ένα εξαιρετικό κείμενο. Τότε έμαθε τη συγγενική σχέση μου με τη Νεφέλη της οποία παρακολουθούσε τα ποιήματά της χωρίς να γνωρίζει ότι είναι η μητέρα μου. Θυμάμαι τις αναφορές της στον Μπελογιάννη και ένα ποίημα για αυτόν το οποίο δεν εντόπισα τότε. Ακόμη θυμάμαι τους στίχους του Πωλ Ελυάρ που χρησιμοποίησε ως μότο σε ένα ποίημά της. Ακόμη και μια σύντομη αποτίμηση της λογοτεχνικής παραγωγής στις αρχές της δεκαετίας 1950. Τον Δεκέμβριο του 1950 δημοσίευσε στην εφημερίδα Νέος Δημοκράτης το ποίημα Χαιρετισμός στο Α΄ Παγκύπριο Συνέδριο Γυναικών. ‘’Να γίνω κι εγώ ποιήτρια σαν τη Νεφέλη, το εφηβικό μου όνειρο’’ ανέφερε η κ. Πυλιώτου.

Πηγή: 

1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
2. Συνέντευξη στον Φιλελεύθερο