Ισπανός (Καταλανός) πλοίαρχος που έδρασε στην Κύπρο μεταξύ 1461 και 1473. Τον Μάρτιο του 1461 ο Ζαπλάνα συνελήφθη μαζί με το καράβι του (μια γκαλλιότα) ενώ διενεργούσε πειρατική επιδρομή στην Καρπασία. Επειδή ο Ιάκωβος ο Νόθος εκτίμησε τις ικανότητές του, τον προσέλαβε στην υπηρεσία του και τον προβίβασε σε διάφορα αξιώματα. Ήταν η εποχή κατά την οποία ο Ιάκωβος διεκδικούσε δυναμικά τον θρόνο της Κύπρου από την αδελφή του βασίλισσα Καρλόττα, κι είχε ανάγκη των υπηρεσιών τυχοδιωκτών όπως ο Ζαπλάνα.
Ο Ζαπλάνα, καθώς κι ο ανεψιός του Λουδοβίκος Αλμπερίκος και άλλοι Καταλανοί που βρίσκονταν στην Κύπρο, αναμείχθηκαν σε πολλές συνωμοσίες, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα του Ιακώβου κατά της Καρλόττας η οποία και εκδιώχθηκε από την Κύπρο το 1464. Ο Ζαπλάνα και οι λοιποί, που απετέλεσαν τότε την ηγεσία του καταλανικού κόμματος στην Κύπρο, απέκτησαν πολύ μεγαλύτερη πολιτική δύναμη, μέχρι το 1473 οπότε πέθανε ο βασιλιάς Ιάκωβος ο Νόθος. Οι ηγέτες των Καταλανών βρέθηκαν τότε σε πολύ δύσκολη θέση κι αναγκάστηκαν να φύγουν από την Κύπρο κρυφά, συναποκομίζοντας κι ένα θησαυρό 60.000 δουκάτων. Λεπτομερέστερα, βλέπε λήμμα Αλμπερίκος Λουδοβίκος.
Ο Ιάκωβος Ζαπλάνα ήταν συγγενής του Νικολάου Ζαπλάνα*, αρχηγού της Μεγάλης Κομμανταρίας στην Κύπρο την ίδια εποχή (1471 - 1474).