Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Λεόντιος ιερομόναχος και αρχιμανδρίτης της μονής του Αγίου Ηρακλειδίου: Ο Λεόντιος ιερομόναχος και αρχιμανδρίτης της μονής του Αγίου Ηρακλειδίου στο Πολιτικό είναι ίσως ο σημαντικότερος Κύπριος ζωγράφος του δευτέρου μισού του 18ου αιώνα στην Κύπρο. Δεν είναι γνωστό πού και πότε γεννήθηκε. Το 1761 ήταν ήδη μοναχός στο μοναστήρι του Αγίου Ηρακλειδίου και μαθητής του ζωγράφου Νεκταρίου. Μια μακρά επιγραφή στην εικόνα της Αποκαθηλώσεως της εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στα Λεύκαρα καταλήγει: μνήσθητι καμοῦ τοῦ ταπεινοῦ Νεκταρίου Ἰεροδιακόνου ζωγράφου καί τῶν ἐμῶν μαθητῶν Λεοντίου, Φιλαρέτου καί Φιλοθέου τῶν μοναχῶν.

Ο Λεόντιος ζωγράφισε όχι μόνο εικόνες αλλά και τοιχογραφίες. Τοιχογραφίες του Λεοντίου σώζονται στην εκκλησία της Παναγίας στους Καπέδες, στην εκκλησία του Αρχαγγέλου του μοναστηριού του Αρχαγγέλου κοντά στον Αναλιόντα (1769) και στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην Ξυλοφάγου (1772). Πριν από το 1769 είχε χειροτονηθεί διάκονος. Στις αρχές του 1769, όταν ζωγράφιζε την εικόνα του Αρχαγγέλου στο ομώνυμο μοναστήρι κοντά στον Αναλιόντα, ήταν ακόμη διάκονος. Τον ίδιο χρόνο όμως φαίνεται ότι χειροτονήθηκε ιερομόναχος. Έτσι στην τοιχογραφία του αγίου Μάμαντος και στην αναθηματική τοιχογραφία στην ίδια εκκλησία, που χρονολογούνται κι αυτές στο 1769, υπογράφει σαν ιερομόναχος.

Το 1771 ζωγράφισε τις εικόνες των τεσσάρων ευαγγελιστών στον άμβωνα του καθολικού του μοναστηριού του Αγίου Παντελεήμονος της Αχεράς. Το 1775 ήταν ήδη αρχιμανδρίτης του μοναστηριού του Αγίου Ηρακλειδίου. Αυτό φαίνεται από επιγραφή στην εικόνα του αγίου Ιωάννη του Θεολόγου που βρίσκεται στον άμβωνα του καθολικού του μοναστηριού του Αγίου Ηρακλειδίου. Έργα του Λεοντίου είναι και οι εικόνες των άλλων τριών ευαγγελιστών στον άμβωνα του ίδιου καθολικού. Το 1778 ζωγράφισε την εικόνα του αγίου Λαζάρου στο καθολικό του μοναστηριού του Αγίου Μηνά κοντά στη Βάβλα. Το 1780 ζωγράφισε τον σταυρό του τέμπλου του καθολικού του μοναστηριού της Παναγίας Αυγασίδας. Το επόμενο έτος, μαζί με τον Φιλάρετο, πρωτοσύγκελλο τότε του μοναστηριού του Αγίου Ηρακλειδίου, ζωγράφισαν τα βημόθυρα, το Δωδεκάορτο, τη Μεγάλη Δέηση, τις εικόνες της Θεοτόκου και του Προδρόμου στο εικονοστάσιο και τους ευαγγελιστές του άμβωνα του καθολικού του μοναστηριού της Αυγασίδας, όπως αναφέρει επιγραφή στο εικονοστάσιο. Το 1790 ζωγράφισε την εικόνα των αποστόλων Πέτρου και Παύλου στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων στο Φικάρδου. Ο Λεόντιος ζωγράφισε και άλλες εικόνες σε διάφορες εκκλησίες της Κύπρου. Σε κάποια επιγραφή που υπήρχε στην εκκλησία της Βορόκλινης αναφέρεται και κάποιος μαθητής του, Γερμανός, μοναχός ίσως και αυτός του μοναστηριού του Αγίου Ηρακλειδίου.

Ο Λεόντιος ήταν ικανός ζωγράφος. Είχε κατορθώσει να αφομοιώσει τα πρότυπα που χρησιμοποιούσε και δημιούργησε δική του τεχνοτροπία. Γι’ αυτό η ζωγραφική του διαφέρει απ’ εκείνη των άλλων μοναχών ζωγράφων της Σχολής του μοναστηριού του Αγίου Ηρακλειδίου. Ο Λεόντιος έδωσε νέα πνοή στη ζωγραφική των τελευταίων δεκαετιών του 18ου αιώνα, αλλά δεν είχε συνεχιστές. Δεν είναι γνωστό πότε πέθανε.