Ακτέα η μέλαινα, ή ακτή (η). Στην Ελλάδα είναι γνωστός με τις ονομασίες σαμπούκος (ο), αφροξυλιά και κουφοξυλιά (η). Επιστημονική ονομασία: Sambucus nigra. Αγγλική ονομασία: Elder. Οικογένεια: Σαμβουκιδών (Sambucaceae).
Θαμνώδες δέντρο που φθάνει σε ύψος μέχρι και 8 μέτρα. Αυτοφύεται αλλά και καλλιεργείται στην Κύπρο, όπου σε παλαιότερες εποχές εχρησιμοποιείτο ευρύτατα ως φαρμακευτικό. Από τα λουλούδια του κατασκευαζόταν τσάι, γνωστότατο στην Κύπρο ως τσάι ζαμπούκκος, κατάλληλο για όσους αρρώσταιναν από κρυολογήματα. Τα λουλούδια του ζαμπούκκου είναι μικρά, άσπρου χρώματος, που εμφανίζονται πολλά μαζί σχηματίζοντας μεγάλη ταξιανθία. Η περίοδος κατά την οποία το φυτό ανθίζει, είναι μεταξύ Απριλίου και Ιουλίου. Οι καρποί του ζαμπούκκου είναι μικρού στρογγυλού σχήματος, πλούσιοι σε βιταμίνη C.
Βλέπε λήμμα: Βότανον
Εκτός από τα κρυολογήματα, τα άνθη και οι καρποί του ζαμπούκκου εχρησιμοποιούντο στην Κύπρο και εναντίον άλλων ασθενειών, όπως ο πυρετός, η φαρυγγίτιδα, η στοματίτιδα κ. α. Ιδιαίτερα όμως εχρησιμοποιούντο για παθήσεις των ματιών. Στην περίπτωση αυτή τα άνθη βράζονταν σε νερό με το οποίο πλένονταν τα μάτια.
Εξαιτίας των θεραπευτικών ιδιοτήτων του, ο ζαμπούκκος εκαλλιεργείτο σε πάρα πολλά σπίτια των χωριών και των πόλεων της Κύπρου. Τα άνθη του μαζεύονταν και ξηραίνονταν, για να χρησιμοποιούνται αργότερα για τσάι ή για τις λοιπές θεραπευτικές χρήσεις.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια