Στην Κύπρο συναντάμε συνήθως πέντε είδη αετών, τα τέσσερα είδη είναι αποδημητικά και τα συναντάμε κατά τις περιόδους αποδημίας των πουλιών (άνοιξη και φθινόπωρο). Μένουν στην Κύπρο μερικές μέρες και μετά συνεχίζουν το ταξίδι τους. Ένας από τους αποδημητικούς αετούς που επισκέπτονται τον τόπο μας είναι ο Osprey – Pandion haliaetus (Linnaeus, 1758) ψαραετός – πανδίων ο αλιαετός.
Ο ψαραετός ανήκει στην οικογένεια Πανδιονίδες (Pandionidae), είναι αποδημητικό πουλί και είναι ένα κοσμοπολίτικο είδος αετού, το βρίσκουμε στη βόρεια και νότια Αμερική, στην Καραϊβική, στην Αφρική, στην Ευρώπη, στην Ασία και στην Ωκεανία. Στη νότια Αμερική και τη νοτιοανατολική Ασία δεν αναπαράγεται αλλά είναι μόνο χειμερινός επισκέπτης. Οι πληθυσμοί της βόρειας Αμερικής μεταναστεύουν στη νότια Αμερική και την Καραϊβική, εκείνοι της Ευρώπης στην Αφρική και εκείνοι της Ασίας βορείως των Ιμαλαΐων στη νότια Ασία. Πρόκειται για ένα αρκετά μεγάλο αρπακτικό πουλί με τα θηλυκά να είναι μεγαλύτερα από τα αρσενικά. Το μέγεθος των θηλυκών είναι 60-66 εκατοστά και με βάρος 1.600-2.000 γραμμάρια. Τα αρσενικά είναι 50-55 εκατοστά και βάρος 1.200-1.600 γραμμάρια. Το άνοιγμα των φτερών κυμαίνεται από 145 μέχρι 170 εκατοστά.
Η τροφή και το θήραμα
Τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με ψάρια τόσο του γλυκού όσο και του αλμυρού νερού. Πετά κάνοντας κύκλους πάνω από το νερό και μόλις εντοπίσει τη λεία του κάνει μια εντυπωσιακή πτώση μέσα στο νερό πιάνοντας το θήραμά του. Κυνηγάει συνήθως ψάρια μικρού και μεσαίου μεγέθους ενώ υπάρχει ποικιλία ειδών και εξαρτώνται από την περιοχή κυνηγιού και την αφθονία του κάθε είδους. Σύμφωνα με έρευνες ο ψαραετός δεν επηρεάζει αρνητικά τους πληθυσμούς των θηραμάτων του αφού πιάνει κυρίως άρρωστα και γέρικα θηράματα. Με τον εντοπισμό του θηράματος κάνει μερικούς γύρους στον αέρα χτυπώντας τις φτερούγες και μετά κάνει ελεύθερη πτώση, λίγο πριν ακουμπήσει το νερό επιμηκύνει τα πόδια του προς τα εμπρός ώστε να είναι αυτά τα πρώτα που θα μπουν μέσα και λυγίζει τις φτερούγες του προς τα πίσω. Μόλις τα δάχτυλα ακουμπήσουν το ψάρι και το συλλάβουν ξαναπαίρνει ύψος με δυνατά χτυπήματα των φτερούγων. Κατά την πτήση κρατάει το ψάρι και με τα δύο πόδια τα οποία βάζει το ένα μπροστά από το άλλο. Η κατανάλωση γίνεται με τον ψαραετό να κάθεται σε κάποιο στήριγμα και ξεκινάει πάντα από το κεφάλι. Όταν κυνηγάει και για την υπόλοιπη οικογένεια καταναλώνει ένα μέρος του θηράματος πριν μεταφέρει το υπόλοιπο στη φωλιά. Η επιτυχία του στο κυνήγι κυμαίνεται στο 50% αλλά επηρεάζεται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες της περιοχής.
Εχθρός των πουλιών αυτών είναι όπως πάντα ο άνθρωπος με την καταστροφή των βιοτόπων τους, την αρπαγή αβγών από συλλέκτες, την αρπαγή νεοσσών από τις φωλιές και οι θανατώσεις τους από ανεγκέφαλους κυνηγούς. Στην Κύπρο είναι πολύ συχνό το φαινόμενο οι κυνηγοί να πυροβολούν αυτά τα υπέροχα πουλιά, καθώς συχνά ανευρίσκονται σκοτωμένα ή τραυματισμένα πουλιά από σκάγια.