Ζαΐμης Αλέξανδρος
Έλληνας πολιτικός. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1855 και πέθανε το 1936. Ο Αλέξανδρος Ζαϊμης είναι γόνος της γνωστής οικογένειας των Ζαΐμηδων από τα Καλάβρυτα, που είχε πλούσια εθνική δράση στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και σε πανεπιστήμια της Ευρώπης. Διετέλεσε βουλευτής, υπουργός Δικαιοσύνης (1890-93) και Εξωτερικών (1897), πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων (1895-97), πρωθυπουργός δυο φορές (1901-2 και 1915-17), πρόεδρος οικουμενικής κυβέρνησης (1926-28), πρόεδρος της Γερουσίας (1929) και πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας (1929-35). Υπηρέτησε επίσης σε διάφορα άλλα αξιώματα. Ήταν συντηρητικός πολιτικός, αλλά και εύκαμπτος, χωρίς ιδιαίτερες ικανότητες αλλά και χωρίς κομματικά πάθη. Κινήθηκε με σχετική ευελιξία μεταξύ βασιλικών και βενιζελικών καταστάσεων. Κατά την περίοδο της πρωθυπουργίας του διώχθηκε από την Ελλάδα ο βασιλιάς Κωνσταντίνος που όταν αργότερα επανήλθε, στον Ζαΐμη ανέθεσε τον σχηματισμό νέας βασιλικής κυβέρνησης. Στο αξίωμα του προέδρου της Δημοκρατίας ανήλθε το 1929 με την υποστήριξη των βενιζελικών.
Κυπριακό
Κατά την περίοδο της δεύτερης πρωθυπουργίας του (1915- 17), ο Αλέξανδρος Ζαΐμης χειρίστηκε το Κυπριακό ζήτημα σε μια πολύ λεπτή φάση του: Το 1915 (Οκτώβριος) η Μεγάλη Βρετανία πρόσφερε στην Ελλάδα το νησί της Κύπρου. Ως αντάλλαγμα, ζητούσε την εγκατάλειψη από την Ελλάδα της ουδετερότητάς της και την σαφή τοποθέτησή της στο πλευρό της Αγγλίας και των συμμάχων της. Πιο συγκεκριμένα, η Αγγλία ζητούσε να τοποθετηθεί η Ελλάδα στο πλευρό της Σερβίας και κατά της Βουλγαρίας αμέσως μετά την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Ουσιαστικά εζητείτο από την κυβέρνηση του Αλεξάνδρου Ζαΐμη να εντάξει την Ελλάδα στον πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο, υπέρ της Αγγλίας και των συμμάχων της. Η προσφορά της Κύπρου στην Ελλάδα είχε συζητηθεί πιο πριν (1912) στο Λονδίνο μεταξύ του Ελευθερίου Βενιζέλου και των Βρετανών επισήμων (βλέπε λήμματα Αργοστόλι και Βενιζέλος Ελευθέριος).
Τότε η Ελλάδα βρισκόταν στην καρδιά του εθνικού διχασμού και η κυβέρνηση Ζαῒμη απέρριψε την προσφορά στις 17 Οκτωβρίου 1915.
Επισήμως, ο Ζαΐμης απέρριψε την αγγλική προσφορά, αφού η κυβέρνησή του έκρινε ότι θα ήταν παρακινδυνευμένο για την Ελλάδα να εγκαταλείψει την ουδετερότητά της, προσθέτοντας ότι καμιά αγγλική προσφορά δεν επρόκειτο να πείσει τη χώρα του να εγκαταλείψει τη θέση της αυτή.
Υπήρξαν βέβαια και βαθύτερη λόγοι. Οι φιλοβασιλικοί, που εκπρόσωπος της πολιτικής τους παράταξης ήταν ο Ίωνας Δραγούμης αλλά και το στρατιωτικό επιτελείο του Ιωάννη Μεταξά υποστηρίζουν τον γερμανο-αυστριακό άξονα, το ίδιο υποστηρίζει και ο φιλογερμανός βασιλιάς Κωνσταντίνος και έτσι εξαναγκάζουν τον Βενιζέλο που στήριζε τον Αγγλογαλλικό άξονα σε παραίτηση, την θέση του παίρνει ο Ζαίμης και απορρίπτουν τη προσφορά της Κύπρου από την Αγγλία και έτσι η Ελλάδα αποφεύγει τον πόλεμο προσωρινά βέβαια. Βέβαια η διαμάχη Βενιζέλου και παλατιού δεν ξεκίνησε το 1915 αλλά πολύ νωρίτερα από την εποχή της Επανάστασης των Κρητικών ενάντια στους Τούρκους και των διπλωματικών αγώνων για ένωση της Κρήτης στον ελληνικό εθνικό κορμό, κάτι βέβαια που έγινε επίσημα με την κήρυξη του Α’ Βαλκανικού πολέμου τον Οκτώβρη του 1912.
Η αγγλική προσφορά προς την κυβέρνηση Ζαΐμη ήταν συνέχεια των σχετικών διαβουλεύσεων του προκατόχου του Ζαΐμη, Ελευθερίου Βενιζέλου, ο οποίος είχε δηλώσει σαφώς στους Βρετανούς το 1912 ότι δεν θα δίσταζε καθόλου να οδηγήσει τη χώρα του στον πόλεμο ως σύμμαχο της Αγγλίας. Όταν το 1917 ο Βενιζέλος επανήλθε στην εξουσία, το έπραξε πράγματι. Η αγγλική προσφορά όμως ήδη είχε αποσυρθεί. Μετά τη λήξη του πολέμου, αν και ο Βενιζέλος δοκίμασε, δεν κατόρθωσε πια να εξασφαλίσει την Κύπρο.
Πηγή:
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια