Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Τίτλος βιβλίου ταξιδιωτικών εντυπώσεων που γράφτηκε και κυκλοφόρησε στην Αγγλία στα μέσα του 19ου αιώνα. Ο Άγγλος συγγραφέας του Αλέξανδρος Kinglake, έδωσε στο βιβλίο τον τίτλο Έωθεν, που είναι λέξη ομηρική και σημαίνει από την ανατολή.

Ο Kinglake είχε γεννηθεί στο Σώμερσετ της Αγγλίας στα 1809 και σπούδασε νομικά στο Cambridge. To 1835, 26 χρόνων, έκαμε το μεγάλο του ταξίδι στις χώρες της ανατολικής Μεσογείου. Αργότερα έλαβε μέρος στον Κριμαϊκό πόλεμο και, μετά την επιστροφή του στην Αγγλία, εξελέγη μέλος του αγγλικού Κοινοβουλίου, αξίωμα στο οποίο έμεινε δώδεκα χρόνια. Πέθανε στο Λονδίνο στα 1891.

Η Κύπρος καλύπτει ένα μικρό κεφάλαιο του βιβλίου ˙ έξι μόλις σελίδες από τις 240. Στο κεφάλαιο αυτό ωστόσο βρίσκονται συμπυκνωμένες πολλές και ενδιαφέρουσες πληροφορίες και κρίσεις του συγγραφέα για το νησί και τους ανθρώπους του σε μια περίοδο της κυπριακής ιστορίας για την οποία τα στοιχεία που υπάρχουν είναι πολύ περιορισμένα.

Ο Kinglake αποβιβάστηκε στη Λεμεσό, ταξίδεψε προς την Πάφο, ξαναγύρισε στη Λεμεσό κι έφθασε τελικά στη Λάρνακα απ' όπου πήρε πάλι το πλοίο—ένα δικάταρτο ελληνικό καΐκι — για τη Βηρυτό. Στη Λεμεσό φιλοξενήθηκε από έναν Έλληνα υποπρόξενο της Αγγλίας. Εκείνο που τον εντυπωσίασε περισσότερο ήταν η συστολή της οικοδέσποινας που δεν ήθελε να καθίσει με τους άντρες στο τραπέζι και που τελικά κάθισε με τα τέσσερα παιδιά της. Τα ονόματα των παιδιών ενθουσίασαν τον κλασσικο-θρεμμένο Άγγλο. Η μητέρα τους τα φώναζε Θεμιστοκλή, Αλκιβιάδη, Σωκράτη και Ασπασία. «Είχαν όλα τους αθάνατα ονόματα», σημειώνει, «ονόματα που ήσαν προϊόν της παράδοσης, όχι του κλασσικού ενθουσιασμού των γονιών τους».

Από τη Λεμεσό ταξίδεψε προς την Πάφο για να επισκεφθεί το ναό της Αφροδίτης, για τον οποίο είχε διαβάσει στα ποιήματα του Ομήρου και πολύ επιθυμούσε να δει. Στη διαδρομή του προς την Πάφο απολάμβανε την ομορφιά του κυπριακού τοπίου, που σύμφωνα με το σχόλιό του, ήταν μια έκφραση του κάλλους της αρχαίας θεάς. Επισκέφθηκε τα ελάχιστα ερείπια του ναού της Αφροδίτης στην Παλαίπαφο, συνοδευόμενος από τον ανθυποπρόξενο της Αγγλίας στην Πάφο, που τον κράτησε αργότερα στο σπίτι του, προσφέροντάς του εγκάρδια φιλοξενία.

Επιστρέφοντας στη Λεμεσό, φιλοξενήθηκε από έναν σημαντικό πολίτη της που έτυχε εκείνη την ημέρα να έχει τη γιορτή του. Το πράγμα έδωσε στον Άγγλο περιηγητή την ευκαιρία να παρακολουθήσει ενδιαφέρουσες σκηνές από τις επισκέψεις, κυρίως γυναικών, που έφθαναν για να ευχηθούν στον εορτάζοντα. Ιδιαίτερα πρόσεξε τη λεπτότητα στη συμπεριφορά των γυναικών - επισκεπτριών, από τις οποίες παίρνοντας αφορμή έγραψε τα σχόλιά του για την Κυπρία γυναίκα του 1835.

Οι Κυπρίες, γράφει, δεν έχουν βέβαια την ομορφιά του προσώπου που συναντά κανείς στις Ελληνίδες της Σμύρνης. Είναι όμως ψηλές, λεπτές, εκφραστικές, με λυγεράδα που την επιτείνει η σφιχτοδεμένη μέση, με πλούσια μαλλιά που όταν δεν κρύβονται στον κεφαλόδεσμο, φθάνουν βοστρυχωμένα πιο κάτω από τη μέση τους. Όλων των Ελληνίδων, προσθέτει ο Kinglake, οι ενδυμασίες είναι ωραίες.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια