Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ο άγιος ιερομάρτυρας Υπάτιος ήταν Επίσκοπος Γαγγρών κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου και έλαβε μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, η οποία συνήλθε το 325 μ.Χ., στη Νίκαια της Βιθυνίας. Διακρίθηκε για την πιστότητά του στα ορθόδοξα δόγματα και την σφοδρή πολεμική του κατά των δυσσεβών αιρετικών και μάλιστα των Αρειανών. Η στάση του αυτή εξήγειρε τους πληγέντες Νοβατιανούς, οι οποίοι ζητούσαν με κάθε τόπο την εξόντωσή του. Για τον σκοπό αυτό, το 326 μ.Χ. πλήρωσαν κάποιους ειδωλολάτρες, οι οποίοι σε κρημνώδη περιοχή του επιτέθηκαν  με ξύλα και πέτρες και τον άφησαν μισοπεθαμένο. Πριν ξεψυχήσει, μία εκ των φανατικών αιρετικών γυναικών τον θανάτωσε με λιθοβολισμό.

Η εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του στις 31 Μαρτίου.

Ο άγιος Υπάτιος τιμάται ιδιαίτερα στο χωριό Κάθικας της Πάφου. Δεν είναι γνωστό πώς κατέληξε να τιμάται στο κυπριακό αυτό χωριό ένας Μικρασιάτης επίσκοπος της Πρωτοχριστιανικής περιόδου. Στον Κάθικα, εν πάση περιπτώσει, υπήρχε μικρή και παλαιά εκκλησία αφιερωμένη στον άγιο Υπάτιο, που όμως έχει πλέον ερειπωθεί και καταστραφεί. Στη θέση της εκκλησίας αυτής κτίστηκε το 1870 η νέα και μεγαλύτερη εκκλησία του χωριού, αφιερωμένη στην Παναγία την Ευαγγελίστρια. Στην εκκλησία αυτή διατηρείται η εικόνα του αγίου Υπατίου. Στην ίδια εκκλησία, ο Γκάννις γράφει (το 1936) ότι είχε δει το μαρμάρινο κάλυμμα της Αγίας Τράπεζας της προγενέστερης εκκλησίας του Αγίου Υπατίου.