Ευκάλυπτος
Επιστημονικό όνομα: Eucalyptus. Η ονομασία του προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ευ και καλύπτω, εξαιτίας του ότι καλύπτεται καλά ο κάλυκας των ανθέων του. Είναι γένος φυτών του φύλου αγγειόσπερμα. της κλάσης δικοτυλήδονα (υποκλάσης διαλυπέταλα), της τάξης των μυρτωδών, της οικογένειας των μυρτίδων. Είναι γένος που περιλαμβάνει550 περίπου είδη, αυτοφυή κυρίως στην Αυστραλία και στη Μαλαισία.
Τα φύλλα του είναι μακριά , δερματώδη και κρέμονται από το δέντρο. Ο καρπός είναι κάψα που περιβάλλεται από μία θήκη και περιέχει πολλά μικρά σπόρια ενώ τα άνθη όταν ανοίγουν ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα μικρό δοχείο. Τα φύλλα πολλών ειδών περιέχουν ένα έλαιο γνωστό και ως ευκαλυπτέλαιο που χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική σε διάφορα σπρέι κατά της ρινικής καταρροής. Από τον κορμό κάποιων άλλων ειδών λαμβάνεται η ρητίνη, χρήσιμη στη βυρσοδεψία και στη φαρμακευτική. Τα δέντρα είναι ψηλά και μπορούν να φτάσουν σε ύψος και τα 90 μέτρα και η περιφέρεια του κορμού τα 8 μέτρα. Είναι τα ψηλότερα ανθοφόρα φυτά.
Πρόκειται για δέντρο (σπάνια και θάμνος) μεγάλων διαστάσεων, αειθαλές, που φθάνει σε ύψος μέχρι τα 120 μέτρα. Αναπτύσσεται γρήγορα και εύκολα και είναι διακοσμητικό όταν χρησιμοποιείται σε δεντροστοιχίες. Χρησιμοποιείται με καλά αποτελέσματα στην κάλυψη ελωδών εκτάσεων αλλά και ως φράγμα προστασίας ευαίσθητων καλλιεργειών από τους ανέμους. Το ξύλο του είναι σκληρό και ασαπές και ως εκ τούτου χρησιμοποιείται σε ποικίλες περιπτώσεις. Ο φλοιός του, που αποσπάται σε λωρίδες, χρησιμοποιείται στην πλεκτική και την χαρτοποιία. Τα τρυφερά φύλλα του δίνουν, με απόσταξη, αιθέριο έλαιο, το ευκαλυπτόλαδο.
Οι ευκάλυπτοι στην Κύπρο
Στην Κύπρο διάφορα είδη ευκαλύπτου, κυρίος έυκαμπτου και σφερικού, εισήχθησαν το 1894 από την Αυστραλία, από την Βρετανική αποικιακή κυβέρνηση κατά την διοίκηση του νησιού από αυτούς, στο πλαίσιο προσπάθειας αποξύρανσης των ελών, λόγο της μεγάλης απορόφυσης νερού που κάνει ο Ευκάλιπτος, με αρκετά μεγάλη επιτυχία. Ο ευκάλυπτος ίσως εισήχθη στην Κύπρο από τον Παναγιώτη Γεννάδιο.
Βλέπε λήμμα: Αθαλάσσα
Το πρώτο έλος που αποξυράθηκε με αυτό τον τρόπο ήταν στο χώρο που βρίσκεται το Δάσος Άλσος στην Αγλαντζιά. Έτσι μείωσαν την διάβρωση και υπερχείλιση που υπήρχε σε ορισμένα σημεία που πλέον μπορούσαν να αξιοποιηθούν γεωργικά, αλλά κύριος αντιμετώπισαν δραστικά την μάστιγα της Μαλάριας και της Ελονοσίας
Στην συνέχεια δάσωσαν και αλλά έλλη σε ολόκληρη την Κύπρο αλλά και στις όχθες χειμάρρων, ποταμών και λιμνών. Επίσης οι ευκάλυπτοι φυτεύονταν σε μεγάλους κήπους λόγο της ταχείας ανάπτυξης τους, αλλά και στην κατά μήκος του οδικού και σιδηροδρομικού δικτιού του νησιού για καλλωπιστικούς αλλά και σταθεροποιητικούς σκοπούς, λόγο του μεγάλου ριζικού τους συστήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο παλιός δρόμος Λευκωσίας- Αμμοχώστου που καλύπτεται, σχεδόν εξολοκλήρου, από σκιώδης συστάδες Ευκαλύπτων Μικρά δασάκια φυτευτικά αργότερα από φαρμακευτικές βιομηχανίες, για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.
Βλέπε λήμμα: Επιδημίες
Μερικοί τον φυτεύουν στον κήπο του σπιτιού τους αφού εκτός της σκιάς και της δροσιάς που παρέχει έχει τη δυνατότητα να απομακρύνει και τα κουνούπια.
Τα φύλλα του ευκαλύπτου χρησιμοποιήθηκαν επίσης στην Κύπρο και για την καταπολέμηση του κρυολογήματος: αφού έβραζαν νερό, έριχναν σ' αυτό φύλλα ευκαλύπτου κι έκαναν ποδόλουτρο, ενώ ανέπνεαν και τον ατμό.
Βλέπε λήμμα: Βότανον
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
Φώτο Γκάλερι
