Αντώνιος Μάρκος
Ρωμαίος στρατηγός (83-30 π.Χ.), φίλος του Ιουλίου Καίσαρα. Ο Μάρκος Αντώνιος (Marcus Antonius γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 83 π.Χ. και πέθανε την 1 Αυγούστου 30 π.Χ.). Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά την μετατροπή της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Πήρε μέρος σε εκστρατείες στην Ανατολή, κυρίως κατά των Ιουδαίων και των Αιγυπτίων. Το 44 π.Χ. ανήλθε στο αξίωμα του υπάτου και μετά τη δολοφονία του Ιουλίου Καίσαρα, παρέμεινε απόλυτος άρχων της Ρώμης. Τον επόμενο χρόνο ηττήθηκε από τον Οκταβιανό, αλλά μαζί μ' αυτόν και τον Λέπιδο σχημάτισαν τη δεύτερη τριανδρία. Το 42 π.Χ. νίκησε, στους Φιλίππους, τις δυνάμεις των δολοφόνων του Ιουλίου Καίσαρα. Το 40 π.Χ. έγινε διοικητής της Ανατολής και σχετίστηκε με τη βασίλισσα της Αιγύπτου Κλεοπάτρα, με την οποία σχεδίαζε να ιδρύσει ένα απέραντο δικό του κράτος με πρωτεύουσα την Αλεξάνδρεια. Σύντομα ήλθε σε ανοικτή ρήξη με τη Ρώμη και κατηγορήθηκε για προδοσία εξαιτίας των ενεργειών του που θεωρήθηκαν ως προσπάθεια σχηματισμού αυτοκρατορίας μέσα στην αυτοκρατορία. Νικήθηκε κατά τη ναυμαχία του Ακτίου (31 π.Χ.) από τον Οκταβιανό και αυτοκτόνησε το 30 π.Χ. Το ίδιο τέλος είχε και η Κλεοπάτρα, ενώ ο γιος τους Καισαρίων, πιθανός μελλοντικός διεκδικητής του θρόνου των Πτολεμαίων, δολοφονήθηκε από όργανα του Οκταβιανού (βλέπε λήμμα Ακτίου ναυμαχία, τόμος Α').
Ο έρωτας του Μάρκου Αντωνίου και της Κλεοπάτρας Ζ' της Αιγύπτου έχει παραμείνει ως ιστορικό γεγονός, ενέπνευσε δε και κατοπινούς μεγάλους δημιουργούς όπως ο Σαίξπηρ. Ο έρωτας όμως αυτός είχε και επιδράσεις επί της Κύπρου: Ο Μάρκος Αντώνιος, πριν από την εκστρατεία του στην Παρθία (38 π.Χ.), πρόσφερε στην Κλεοπάτρα την Κύπρο, καθώς και μερικές άλλες επαρχίες της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Την προσφορά του αυτή επιβεβαίωσε κι επικύρωσε το 34 π.Χ. μετά την ήττα του στην Παρθία.
Ο Πλούταρχος, στον Βίο του Αντωνίου, αναφέρει ότι αυτός αφού γέμισε με κόσμο το γυμναστήριο [της Αλεξάνδρειας] κι έστησε δυο χρυσούς θρόνους πάνω σε ασημένιο βήμα, ένα για τον εαυτό του και ένα για την Κλεοπάτρα, κι άλλους χαμηλότερους θρόνους για τα παιδιά του, ανακήρυξε πρώτα την Κλεοπάτρα βασίλισσα της Αιγύπτου και της Κύπρου και της Λιβύης και της Κοίλης Συρίας, με συμβασιλέα τον Καισαρίωνα ...κι έδωσε στον Αλέξανδρο την Αρμενία και τη Μηδία και την Παρθία, όταν θα την κατακτούσε, και στον Πτολεμαίο τη Φοινίκη και τη Συρία και την Κιλικία...
Την εκχώρηση της Κύπρου στην Κλεοπάτρα αναφέρουν και άλλοι αρχαίοι συγγραφείς όπως ο Στράβων, ο Δίων Κάσσιος κ.ά.
Η διανομή αυτή ρωμαϊκών επαρχιών από τον Μάρκο Αντώνιο δεν άρεσε βέβαια στη Ρώμη που τον κατηγόρησε ότι μετεβλήθη σε άβουλο όργανο της Κλεοπάτρας, της οποίας είχε γίνει από το 35 π.Χ. ο πρίγκηπας σύζυγος σύμφωνα προς το ελληνικό Δίκαιο, και χάριν της οποίας χώρισε, το 32 π.Χ., τη σύζυγό του Οκταβία, αδελφή του Οκταβιανού.
Οι αντιρωμαϊκές αυτές ενέργειές του, που θεωρήθηκαν προδοτικές, ώθησαν τον Οκταβιανό, που εξελέγη ύπατος το 31 π.Χ., να εκστρατεύσει αμέσως κατά του Μάρκου Αντωνίου. Ο δεύτερος ηττήθηκε στο Άκτιον από τον πρώτο.
Η Κύπρος, που είχε εμπλακεί στους έρωτες του Μάρκου Αντωνίου με την Κλεοπάτρα, θεωρήθηκε από τη Ρώμη μετά τη συντριβή των δυο εραστών και την εξουδετέρωσή τους, ως εχθρική χώρα που παραδόθηκε, όπως εξάλλου θεωρήθηκε και η Αίγυπτος. Τούτο είχε σοβαρές επιπτώσεις: Ούτε αποικίες ιδρύθηκαν στην Κύπρο, ούτε οι πόλεις του νησιού πήραν πλήρη αστικά δικαιώματα, ή έστω και περιορισμένα προνόμια.
Στο σύντομο διάστημα που η Κύπρος είχε αποδοθεί από τον Αντώνιο στην Κλεοπάτρα, είχε ίσως διαφοροποιηθεί και το διοικητικό σύστημα του νησιού. Ο Στράβων γράφει πως από την εποχή που ο Κάτων πήρε την Κύπρο, αυτή έγινε επαρχία του ρωμαϊκού κράτους κι ήταν, όπως και τώρα, με στρατηγό κυβερνήτη. Όμως για σύντομο χρόνο ενδιάμεσα, ο Αντώνιος την παρέδωσε στην Κλεοπάτρα και στην αδελφή της Αρσινόη, όμως όταν εκείνος καταστράφηκε, μαζί του καταστράφηκαν κι όλες του οι διευθετήσεις.