Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Το Μουσείο Μεσογειακής Τέχνης Στοκχόλμης Medelhavsmuseet, φιλοξενεί την μεγαλύτερη κυπριακή αρχαιολογική συλλογή, εκτός Κύπρου. Είναι ένα μουσείο  ιστορικής και  πολιτισμικής κληρονομιάς της Μεσογείου και ειδικεύεται σε Συλλογές από τις χώρες της Μεσογείου και της Εγγύς Ανατολής.

Από το 1982 το μουσείο στεγάζεται στο κτήριο της τράπεζας Inteckningsbanken, δίπλα στην πλατεία Γουσταύου Αδόλφου στη Στοκχόλμη. Το μουσείο δημιουργήθηκε το 1954, με συγχώνευση δύο προϋπαρχόντων, του Αιγυπτιακού Μουσείου και αυτού των Κυπριακών Συλλογών. Το Αιγυπτιακό Μουσείο ιδρύθηκε το 1928 στο κτήριο του Παλαιού Κοινοβουλίου, δίπλα στην πλατεία Järntorget στην Παλιά Πόλη (Gamla Stan). Βάση για το Μουσείο χρησιμοποιήθηκαν οι Κρατικές Συλλογές, που είχαν δημιουργηθεί από Δωρεές διπλωματών και ταξιδευτών από την αρχή του 19ου αιώνα. Τη δεκαετία 1930-1940 το Μουσείο έκανε σημαντικές αγορές από την Αιγυπτιακή Κυβέρνηση και ιδιωτικές συλλογές.

Οι Κυπριακές Συλλογές προέρχονται από τις μεγάλης κλίμακας ανασκαφές που έγιναν στην Κύπρο στο διάστημα 1927 - 1931 από της Σουηδική Αρχαιολογική Αποστολή υπό την διεύθυνση του Έιναρ Γκέρσταντ. Οι ανασκαφές έγιναν κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας στην Κύπρο και υπήρξε συμφωνία διαμοιρασμού των αρχαιοτήτων. 

Το Ιερό της Αγίας Ειρήνης

Δεδομένου του αριθμού των ευρημάτων, η κατανομή τους μεταξύ της Σουηδίας και της Κύπρου υπήρξε σύνθετη. Μετά από εκτεταμένες διαβουλεύσεις και την καλή προαίρεση και των δύο πλευρών, ο διαχωρισμός τους αποφασίστηκε επί τη βάσει της αρχής ότι ταφικά σύνολα και αποθέτες έπρεπε να παραμείνουν αδιαίρετα είτε στην Κύπρο είτε στη Σουηδία, ώστε να μη διασπαστούν τα αρχαιολογικά σύνολα και συμφραζόμενα. Εξασφαλιζόταν επίσης ότι η Σουηδική Αποστολή θα αποκτούσε αντιπροσωπευτικές σειρές ευρημάτων όλων των τύπων και περιόδων, μολονότι τα μοναδικά ευρήματα θα παρέμεναν στην Κύπρο. Στην πράξη όμως αυτοί οι κανονισμοί υπόκεινταν σε διαφορετικές ερμηνείες, με αποτέλεσμα αξιοσημείωτες παρεκκλίσεις από τις βασικές αρχές κατανομής των ευρημάτων. Η διαίρεση των πήλινων αγαλμάτων και ειδωλίων από την Αγία Ειρήνη, παρά την εύρεσή τους στον ίδιο αποθέτη, αποτελεί ενδεικτική περίπτωση τέτοιων τροποποιήσεων. Η Σουηδία απέκτησε τελικά τα δύο τρίτα των ευρημάτων της Σουηδικής Αποστολής, περίπου 12.000 από τα συνολικά 18.000 κινητά ευρήματα.  Το 1931, 771 ξύλινα κιβώτια με περίπου 13.000 καταγεγραμμένα αντικείμενα φορτώθηκαν σε ένα πλοίο στην Κύπρο με προορισμό τη Στοκχόλμη. Μεταφέρθηκαν σιδηροδρομικώς από τη Λευκωσία στην Αμμόχωστο και από εκεί με πλοίο στη Σουηδία. Στη Σουηδία αποδόθηκε επίσης το σύνολο των διαγνωστικών οστράκων, απόφαση που εμπλούτισε περαιτέρω τις κυπριακές συλλογές της.

Το σημαντικότερο έκθεμα είναι ένα σύνολο από περίπου 1.000 πήλινα είδωλα και ειδώλια από το ιερό της Αγίας Ειρήνης. Σε αντίθεση με τις κυπριακές συλλογές των περισσότερων μουσείων, αυτές του Medelhavsmuseet ανεσκάφησαν επιστημονικά και μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία για τη μελέτη της κυπριακής αρχαιολογίας. Πολυάριθμα όστρακα και άλλα αντικείμενα φυλάσσονται σε αποθήκες έξω από τη Στοκχόλμη.

Το Ίδρυμα Αναστάσιος Γ. Λεβέντης  έχει βοηθήσει το μουσείο να επεκτείνει και να αφιερώσει περισσότερο χώρο στις κυπριακές συλλογές  στην Αίθουσα Κυπριακών Αρχαιοτήτων όπου στεγάζεται η μόνιμη έκθεση με τα κυπριακά ευρήματα.

Πηγή:

www.polignosi.com