Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κορυφαίος Τούρκος συνταγματολόγος, καθηγητής πανεπιστημίου και πολιτικός. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το Κυπριακό. Διετέλεσε και πρωθυπουργός της Τουρκίας. Γεννήθηκε το 1912 στην πόλη Κοτζάελι και δολοφονήθηκε στις 19 Ιουλίου 1980 στην Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε νομικά  στην Κωνσταντίνουπολη και στο Παρίσι. Το 1942 έγινε καθηγητής του Πανεπιστημίου της Άγκυρας. Το 1945 εξελέγη ανεξάρτητος βουλευτής αλλά πιο ύστερα προσχώρησε στο Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Αργότερα υπηρέτησε και στην έδρα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, επικεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας. Το 1969, ως αντιπρόσωπος της Τουρκίας, εξελέγη αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Ευρώπης. Μεταξύ 1971 και 1973 τοποθετήθηκε δυο φορές από τους στρατιωτικούς ως πρωθυπουργός της Τουρκίας μετά το πραξικόπημα των υπό τον στρατηγό Μεμντούχ Ταγμάτς.  Κατά την περίοδο αυτή, που ίσχυε ο στρατιωτικός νόμος στη χώρα, κύριο χαρακτηριστικό της πολιτικής ζωής της ήσαν οι σκληρές διώξεις, οι συλλήψεις, τα φριχτά βασανιστήρια και οι δολοφονίες αριστερών. Εξαιτίας αυτών, ο Ερίμ βρήκε τον θάνατο το 1980 ύστερα από εκδικητική κατ' αυτού δολοφονική επίθεση.

Σχέσεις του προς την Κύπρο

Η πολιτική σταδιοδρομία του Ερίμ άρχισε το 1946, οπότε και εξελέγη ανεξάρτητος βουλευτής. Αργότερα όμως προσχώρησε στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα του Ισμέτ Ινονού. Ο Νιχάτ Ερίμ ήταν ο πολιτικός που χάραξε την γραμμή επί της οποίας θα στηριζόταν επί πολλά έτη η πολιτική της Τουρκίας επί του Κυπρτιακού ζητήματος. Με δύο υπομνήματά του, το 1956, προς την κυβέρνηση Μεντερές υποστήριξε ότι η απαίτηση της Τουρκίας για επιστροφή ολόκληρης της Κύπρου στην ίδια δεν είχε πιθανότητες επιτυχίας, αφού δεν θα έβρισκε τα απαραίτητα διεθνή ερείσματα. Στο αίτημα των Ελληνοκυπρίων για Ένωση με την Ελλάδα η Τουρκία θα αντιπαρέτασσε το αίτημα για χωριστή αυτοδιάθεση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, πράγμα το οποίο θα οδηγούσε σε διχοτόμηση. Υπό την εποπτεία του μάλιστα ετοιμάστηκαν και οι χάρτες διαμοιρασμού της Κύπρου.

Συμμετείχε σε διάφορες συνομιλίες, στο Λονδίνο και αλλού, για το Κυπριακό. Το 1959 ήταν μέλος της υπό τον πρωθυπουργό Μεντερές τουρκικής αντιπροσωπείας στις ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις ανωτάτου επιπέδου στη Ζυρίχη, από τις οποίες προήλθε η γνωστή συμφωνία βάσει της οποίας η Κύπρος κατέστη ανεξάρτητο κράτος. Το 1959/60 ήλθε στην Κύπρο ως εκπρόσωπος της τουρκικής κυβέρνησης για την σύνταξη και επεξεργασία του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Την Ελλάδα εκπροσωπούσε ο καθηγητής Θεμιστοκλής Τσάτσος, ενώ σύμβουλος ήταν ο Ελβετός συνταγματολόγος Μπιργκέλ.

Αργότερα, ως αρχηγός της τουρκικής αντιπροσωπείας στα Ηνωμένα Έθνη, ο Ερίμ μετείχε ενεργά στις μακρές συζητήσεις που έγιναν εκεί για το Κυπριακό. Κατά το διάστημα που διετέλεσε πρωθυπουργός της Τουρκίας, χειρίστηκε επίσης τα περί την Κύπρο τουρκικά ζητήματα και είχε σχετικές, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, επαφές με την ελληνική χούντα.

Πηγή:

1. Polignosi