Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Δύο σπαράγματα τοιχογραφιών  από την εκκλησία Αψινθιώτισσα παρέδωσε στην Κυπριακή Δημοκρατία η Τασούλα Χατζητοφή, πρόεδρος του Walk of Truth  σε ειδική τελετή που έγινε στην πρεσβεία της Κύπρου στη Χάγη στις 21 Ιανουαρίου 2019. Η πρώτη τοιχογραφία απεικονίζει την Παρθένο από τη σκηνή της Αποκαθήλωσης, και η δεύτερη ένα Μάρτυρα. Στην ίδια τελετή παραδόθηκαν ακόμα δύο τοιχογραφίες. Μια εκ των δύο πιθανότατα προέρχεται από την Εκκλησία της Παναγίας στην κατεχόμενη Άσσια, ενώ η τέταρτη δεν έχει εξακριβωθεί η ακριβής προέλευση της.

Αξιοποιώντας πληροφορία που προήλθε από το εμπόριο αρχαιοτήτων, η Τασούλα Χατζητοφή προσέγγισε τον συλλέκτη που τις κατείχε ενημερώνοντάς τον ότι οι τοιχογραφίες του ήταν αντικείμενα λεηλασίας. Η Χατζητοφή δεν γνώριζε τι ακριβώς είχε στην κατοχή του ο συλλέκτης, γι’ αυτό και εξεπλάγη όταν, το 2014, η Fedex τής παρέδωσε τέσσερις τοιχογραφίες σε δωμάτιο ξενοδοχείου στο Λονδίνο. Ο μοναδικός όρος του συλλέκτη ήταν να παραμείνει ανώνυμος και να επιστραφούν οι τοιχογραφίες στον νόμιμο ιδιοκτήτη τους. 

Η κ. Χατζητοφή προσέλαβε κορυφαίους ειδικούς για ταυτοποίηση και συντήρηση των σπαραγμάτων. Μετά από εξέταση του βυζαντινολόγου Δρ. Παπαγεωργίου κατέληξε στο  συμπέρασμα ότι οι δύο τοιχογραφίες προέρχονται από το Μοναστήρι της Παναγίας Αψινθιώτισσας στην κατεχόμενη Κερύνεια. Το συγκεκριμένο μοναστήρι ανήκει στο Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων το οποίο αντιπροσωπεύεται από την Εξαρχία του Παναγίου Τάφου στη Λευκωσία υπό τον Μητροπολίτη Βόστρων, Τιμόθεο. Η κ. Χατζητοφή επικοινώνησε με τον Μητροπολίτη Τιμόθεο ο οποίος εξέφρασε την επιθυμία του όπως οι τοιχογραφίες επιστρέψουν στην Κύπρο και να του παραδοθούν από την κ. Χατζητοφή.

Μετά από απευθείας επικοινωνία με το Γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας, η κ. Χατζητοφή οργάνωσε  τελετή επαναπατρισμού στην Κυπριακή Πρεσβεία στη Χάγη. Οι τέσσερις τοιχογραφίες παραδόθηκαν στην υπουργό Συγκοινωνιών, Βασιλική Αναστασιάδου.

Οι τοιχογραφίες παραδόθηκαν στο Βυζαντινό Μουσείο στη Λευκωσία και όχι στην Εξαρχία του Πανάγιου Τάφου.