Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Πρώην πρόξενος της Κύπρου στη Χάγη, ιδρύτρια και πρόεδρος του Μη Κυβερνητικού Οργανισμού "Walk of Truth".

Γεννήθηκε στην Αµµόχωστο το 1959. Το 1974 αναγκάστηκε  µε την οικογένειά της να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, εξαιτίας της τουρκικής εισβολής και να μεταβεί στην Ολλανδία.  Eγκαταστάθηκε στη Χάγη και έγινε επιτυχημένη επιχειρηματίας. ∆ιετέλεσε επίτιμη πρόξενος της Κύπρου στην Ολλανδία από το 1987 μέχρι το 2000 και κατά τη θητεία της πάλεψε για την ανάκτηση της κλεµµένης πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονοµιάς της Κύπρου, προσπάθεια που κορυφώθηκε το 1997 µε την υπόθεση του Μονάχου. Είναι η ιδρύτρια του «Walk of Truth», µιας µη κυβερνητικής οργάνωσης µε αποστολή την ενθάρρυνση των πολιτών να εµπλέκονται ενεργά στην προστασία της πολιτιστικής τους κληρονομιάς και την ευαισθητοποίηση για τη σημασία της διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς σε εμπόλεμες περιοχές.

Όλα αυτά τα χρόνια η Τασούλα Χατζητοφή έχει προταθεί αλλά και αποσπάσει πολλά βραβεία και τιμητικούς τίτλους τόσο από την Κύπρο και την Ελλάδα όσο και διεθνώς. Το 2019 προτάθηκε από την Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Κύπρο ως υποψήφια για το βραβείο International Women of Courage Award που διεξάγεται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Την υποψηφιότητά της στήριξαν επίσης η Κυπριακή Δημοκρατία και το Βασίλειο των Κάτω Χωρών (Ολλανδία).

Αγώνας για επαναπατρισμό κλεμμένων θησαυρών:

Ο αγώνας που διεξάγει για επαναπατρισμό των κλεμμένων αρχαιοτήτων ξεκίνησε τη δεκαετία του ‘80 όταν την προσέγγισε ο  έμπορος  έργων τέχνης Μισιέλ Φον Ράιν και, με αδιαφανείς διαδικασίες, προσπάθησε να της πουλήσει, έναντι σεβαστού ποσού, καλλιτεχνήματα που είχαν κλαπεί από την Κύπρο. Η οργή της για τη σύληση της πατρίδας που έχασε, μαζί με το γεγονός ότι ορισμένοι αδίστακτοι έμποροι πλούτιζαν από την αγοραπωλησία συλημένων θησαυρών, την οδήγησε σε μια εντατική, ενίοτε επικίνδυνη διαδικασία με στόχο να διασφαλίσει την ανάκτησή τους, με τεράστιο προσωπικό ρίσκο και μεγάλο κόστος για την οικογενειακή της ζωή.

Εξασφάλισε την εμπιστοσύνη της κυπριακής κυβέρνησης και τη συνεργασία της αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Κύπρου, με την προσωπική στήριξη και έμπνευση του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Α’.

Υπόθεση Μονάχου:

Οι έρευνες που διεξήγαγε η Τασούλα σε συνεργασία με την αστυνομία, στον υπόκοσμο του λαθρεμπορίου τέχνης, οδήγησαν στη γνωστή «Υπόθεση Μονάχου». Το 1997, αναλαμβάνοντας σημαντικό προσωπικό ρίσκο, η Τασούλα σχεδίασε και συντόνισε μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις  τύπου «κεντρί» στην Ευρώπη, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με επίκεντρο το λαθρεμπόριο έργων τέχνης. Η επιχείρηση οδήγησε στην ανάκτηση περισσότερων από 5,000 καλλιτεχνημάτων από όλο τον κόσμο. Μερικές εκατοντάδες προέρχονταν από εκκλησίες της κατεχόμενης Κύπρου μεταξύ των οποίων και ψηφιδωτά από την εκκλησία της Κανακαριάς. 

Οι προσπάθειες της Τασούλας στην προάσπιση της πολιτιστικής κληρονομιάς συνέβαλε στην ψήφιση, το 2007, του ολλανδικού Νόμου περί Πολιτιστικής Περιουσίας που Προέρχεται από Κατεχόμενα Εδάφη. Ο νόμος επέτρεψε στην ολλανδική κυβέρνηση να κατάσχει τέσσερις εικόνες  από την εκκλησία του Αντιφωνητή που είχαν κλαπεί από το μοναστήρι στην κατεχόμενη Κύπρο, λίγο μετά την τουρκική εισβολή, και οι οποίες είχαν διοχετευτεί στην ολλανδική αγορά. Αυτές και πολλές άλλες εικόνες και μωσαϊκά που έχει ανακτήσει η Τασούλα από διάφορες χώρες, εδώ και τριάντα χρόνια, εκτίθενται τώρα στο Βυζαντινό Μουσείο, στη Λευκωσία.

Walk of Truth:

Το 2011, η Τασούλα ίδρυσε τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Walk of Truth, με έδρα την Χάγη, που αποσκοπεί στην προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, μέσα από τον εντοπισμό και τον επαναπατρισμό λαφυραγωγημένων αρχαιοτήτων, αλλά και στην ανάδειξη της δυσχερούς θέσης χωρών χτυπημένων από πολέμους που υφίστανται καταστροφή και σύληση της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Ο οργανισμός αξιοποιεί ένα ευρύ δίκτυο συνεργατών  σε κυβερνήσεις, μουσεία και πολιτιστικές υπηρεσίες, όπως η UNESCO και η Ιντερπόλ. Η εμπειρία που έχει αποκομίσει μέσα από την περίπτωση της πατρίδας της είναι εφαρμόσιμη και σε άλλες χώρες, ενώ τα μαθήματα που αντλήθηκαν από την περίπτωση της Κύπρου είναι πολύτιμα για κάθε λεηλατημένο έθνος, όπως η Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ και το Μαλί. Το έργο της Τασούλας έχει εμπνεύσει και ενδυναμώσει νέες και νέους που νοιάζονται για την πολιτιστική κληρονομιά, τόσο μέσα από τη δραστηριοποίησή τους στον οργανισμό Walk of Truth αλλά και μέσα από τις διαλέξεις που δίνει σε σχολεία και κολέγια. Έχει αναπτύξει ένα δίκτυο νέων ανθρώπων που παρακολουθούν τη διαδρομή του λαθρεμπορίου και της προσκομίζουν πληροφορίες. Ο οργανισμός Walk of Truth έχει συνδιοργανώσει συζητήσεις με θέμα το πολιτιστικό έγκλημα στο Παλάτι της Ειρήνης στη Χάγη, στη Βουλή των Λόρδων, Λονδίνο, και στο Δημαρχείο του Λονδίνου, ενώ ανέλαβε τη γραμματεία της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Ομάδας για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, που ιδρύθηκε στο Η.Β., εν μέρει χάρη στην πρωτοβουλία και ηγετική καθοδήγηση της Τασούλας. Η εκεί δραστηριοποίησή της έχει συμβάλει σε νομοθετικές αλλαγές, όπως η τροποποίηση του Νομοσχεδίου περί της Αντιτρομοκρατίας και η κύρωση της Σύμβασης της Χάγης του 1954 για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε Περίπτωση Ένοπλης Σύρραξης. Έχει κάνει παρουσιάσεις σε εκδηλώσεις που οργανώθηκαν από το Ινστιτούτο Γκαίτε, το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, το Μουσείο Βικτώριας και Αλβέρτου, το Υπουργεία Πολιτισμού της Βουλγαρίας, το Πανεπιστήμιο Γιέηλ, και τη Σχολή Νομικής και Διπλωματίας Φλέτσερ στο Πανεπιστήμιο Ταφτς των Ηνωμένων Πολιτειών.

Το 2018 κυκλοφόρησε στην Αμερική το βιβλίο της «The icon hunter: A Refugee's Quest to Reclaim Her Nation's Stolen Heritage» (Pegasus books). Το βιβλίο κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Λιβάνη με τίτλο «Η κυνηγός εικόνων.»                             

Links:

• Introduction video of Tasoula Hadjitofi 
• Tasoula’s book, The Icon Hunter: A Refugee’s Quest to Reclaim Her Nation’s Stolen Heritage, was published in 2017. 
• Article on Tasoula Hadjitofi on NRC Handelsblad published on 11 July 2015
• "Art Trafficking and Restitution" Round table debate, 16th of September 2013, Peace Palace, The Hague Invitation and Program.
• Peace Palace Video. 
• House of Lords presentations organised by Walk of Truth in cooperation with Baroness Berridge, 16th of December 2014, Invitation and Program.
• House of Lords video. 
• A fascinating account of a Greek Cypriot woman's journey to return pillaged, priceless objects.
• An Icon Hunter’s Crusade to Reclaim Her Cultural Heritage 
• Destruction, Looting of Antiquities Robs Nations of Their Heritage, Bankrolls Terrorism