Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μεσαιωνική εκκλησία των αγίων Ανδρονίκου και Αθανασίας βρίσκεται στην ομώνυμη συνοικία της Κυθρέας στην κατεχόμενη Κύπρο. Σε παλαιότερους χάρτες και στις φορολογικές καταστάσεις της εποχής της Τουρκοκρατίας η συνοικία αυτή σημειωνόταν σαν χωριστό χωριό, όπως συνέβαινε και σε άλλες περιπτώσεις μεγάλων χωριών. Στο κατάστιχο VI της Αρχιεπισκοπής, σ. 321, αναφέρεται ότι στα  1825  υπήρχαν  στον Άγιο Ανδρόνικο Κυθρέας δυο μοναχοί. Οι φορολογούμενοι ενορίτες ήσαν 84.

Στην αρχική του μορφή ήταν μονόκλιτος και καμαροσκεπής, ενώ κατά την ανακαίνιση του ναού τον 19ο αι. αφαιρέθηκε ο βόρειος τοίχος για να αντικατασταθεί από δύο κτιστούς κίονες πάνω στους οποίους στηρίχθηκαν σταυροθόλια.

Στο νότιο τοίχο του ναού σώζονται σε όχι καλή κατάσταση τοιχογραφίες των Αγίων Ανδρονίκου και Αθανασίας ανατολικά της νότιας εισόδου του ναού και τοιχογραφίες του Αγίου Μηνά Εφίππου και των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στα δυτικά της νότιας εισόδου. Το εικονοστάσιο ήταν ξυλόγλυπτο του 19ου αιώνα με εικόνες του Χριστού, της Παναγίας, του Αγίου Γεωργίου, των Αγίων Ανδρονίκου και Αθανασίας και του Αγίου Δημητριανού, του Αγίου Προκοπίου, του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του Αγίου Νικολάου και Μεγάλη Δέηση με 11 Αποστόλους. 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια