Από την ίδρυσή του, το 1984, μέχρι σήμερα, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου έχει αναπτύξει πλούσια και πολύμορφη δραστηριότητα, υπηρετώντας τους σκοπούς που η Τράπεζα Κύπρου είχε θέσει με την ίδρυσή του. Βασικοί στρατηγικοί στόχοι του Πολιτιστικού Ιδρύματος είναι η προώθηση της έρευνας, της μελέτης και προαγωγής του κυπριακού πολιτισμού στους τομείς της αρχαιολογίας, της ιστορίας, της τέχνης και της λογοτεχνίας, καθώς επίσης και η διάσωση και προβολή της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς του νησιού, στην Κύπρο και στο εξωτερικό, με έμφαση στη διεθνή προβολή του μακραίωνου ελληνικού πολιτισμού.
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα έχει την έδρα του στο παλαιό κτήριο Διοίκησης της Τράπεζας Κύπρου, το οποίο οικοδομήθηκε το 1936 και βρίσκεται στην γειτονιά της Φανερωμένης, στο ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας.
H Τράπεζα Κύπρου, ως ο αρχαιότερος τραπεζικός οργανισμός του νησιού, από την ίδρυση της, το 1899, ανέλαβε και συνεχίζει να διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην οικονομική αλλά και στην κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της Κύπρου.
Η οικονομική ιστορία της Κύπρου κατά τον 20ό αιώνα είναι συνδεδεμένη με τις δραστηριότητες της Τράπεζας Κύπρου, ιδιαίτερα μετά το 1960, όταν η Κύπρος απέκτησε την ανεξαρτησία της. Από τότε, η Τράπεζα Κύπρου έχει εμπλουτίσει τις δραστηριότητές της με μια νέα διάσταση, τον πολιτισμό. Σταδιακά, η Τράπεζα Κύπρου εξελίχτηκε σε πρωτοστάτη και μείζονα χορηγό του πολιτισμού, της έρευνας και της δημιουργίας, διαθέτοντας ένα σημαντικό ποσοστό των ετήσιων κερδών της για το σκοπό αυτό και εκτείνοντας την παρέμβασή της τόσο στο νησί όσο και στο εξωτερικό. Η σημαντική αυτή διεύρυνση του ρόλου της, που συνεχίζει δημιουργικά μια παράδοση που εδραιώθηκε από τράπεζες του εξωτερικού, εμπέδωσε στην Κύπρο μια νέα αντίληψη περί κοινωνικής εταιρικής ευθύνης και αποτέλεσε το έναυσμα για παρόμοια δράση από πλευράς άλλων οικονομικών και φιλανθρωπικών οργανισμών στην Κύπρο.