Θρησκεία
Η παράξενη θρησκεία των αρχαίων Αιγυπτίων, καθώς και η σχετική μυθολογία, είχαν όπως αποδεικνύεται, προσβάσεις από πολύ νωρίς προς βορρά και δύση, κι είχαν επηρεάσει σε αρκετό βαθμό τις θρησκείες και τις μυθολογίες άλλων λαών, όπως των Ελλήνων.
Σ’ ό,τι αφορά στην Κύπρο, ο επηρεασμός αυτός είχε δυο όψεις:
α) Λατρεία καθαρά αιγυπτιακών θεοτήτων που εμφανίστηκε στην Κύπρο πιο πριν και που εντάθηκε, όπως ήταν φυσικό, κατά την εποχή της αιγυπτιακής κυριαρχίας (569-546 π.Χ.). Αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι οι ναοί ήταν αφιερωμένοι σε (ή και σε) αιγυπτιακές θεότητες, ενώ αγάλματα, κύπελλα, κοσμήματα κ.ά. αντικείμενα που βρέθηκαν στην Κύπρο, ιδιαίτερα μεταξύ 7ου και 6ου αι. π.Χ., ήταν διακοσμημένα με παραστάσεις Αιγυπτίων θεών. Ανάμεσα στα ευρήματα περιλαμβάνεται κυπριακή παράσταση της θεάς Ίσιδος, αδελφής και συζύγου του πολύ δημοφιλούς θεού Όσιρι, στο ανάκτορο του Βουνιού. Η θεά, με μορφή καθιστής γυναίκας, κρατεί στα γόνατά της τον γιο της, τον φτερωτό Αρποκράτη. Άλλο άγαλμα παριστάνει τον θεό Όσιρι με στέμμα της Άνω Αιγύπτου, να κρατεί μαστίγιο και σκήπτρο. Αγάλματα του θεού Bes βρέθηκαν στον τάφο 79 της Σαλαμίνος του 8ου αι. π.Χ., στον βόθρο 6 του Κιτίου του 600-450π.Χ., σ’ ελεφάντινη πλάκα στο άδυτο του ναού 4 του Κιτίου του τέλους της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (1650-1050 π.Χ.), και στο ιερό της Αγίας Ειρήνης, όπως κι ένα αυγό στρουθοκαμήλου διακοσμημένο και εισαγμένο από την Αίγυπτο κατά την Αρχαϊκή περίοδο. Στην Αμαθούντα επίσης, η οποία είχε πυκνές εμπορικές σχέσεις με την Αίγυπτο, βρέθηκε άγαλμα του θεού Bes. Ο θεός Bes, που παριστάνεται με κωμική μορφή, εθεωρείτο σύμβολο ευτυχίας. Βρέθηκε επίσης στην Κύπρο παράσταση της θεάς Αθώρ, θεάς του ουρανού, της γης και του Άδη. Μια ακόμη παράσταση της θεάς Αθώρ βρέθηκε στην ακρόπολη της Αμαθούντος, στον εκεί ναό της Αφροδίτης, που αποκαλύφθηκε πρόσφατα. Είναι δε γνωστό ότι σε μερικές περιπτώσεις αιγυπτιακές θεότητες ετιμώντο στην Κύπρο μαζί με αντίστοιχες του ελληνικού πανθέου, όπως η Ίσις - Αφροδίτη με κοινό ναό.
β) Η δεύτερη μορφή επηρεασμού της αρχαίας ελληνικής θρησκείας (και κατ' επέκταση και της κυπριακής) από την αντίστοιχη αιγυπτιακή, είναι η μεταφορά από την Αίγυπτο και η μεταφύτευση στην Ελλάδα στοιχείων, μύθων και μορφών, που χρησιμοποιήθηκαν ωςπρότυπα για τη δημιουργία, σε εξελληνισμένη μορφή, πολλών θεών. Αυτοί μεταφέρθηκαν αργότερα και στην Κύπρο, με την εγκατάσταση εδώ αποίκων από την Ελλάδα. Αν και η αρχαία ελληνική θρησκεία επηρεάστηκε και από άλλες εκτός της αιγυπτιακής (όπως λ.χ. η ινδική), ωστόσο οι μελετητές εύκολα ταυτίζουν τον ελληνικό Δία με το πρότυπο του αιγυπτιακού Ρά- Άμμωνα, τov Θώτ, με τον Ερμή των Ελλήνων και ιδιαίτερα με τον Τρισμέγιστο Ερμή, τον αιγυπτιακό Ώρο, αδελφό του Όσιρι, με τον ελληνικό Απόλλωνα (ενώ άλλοι με τον Απόλλωνα ταυτίζουν τον ίδιο τον Όσιρι). Η αιγυπτιακή Ίσιδα θεωρείται από πολλούς μελετητές ως η πρόγονος της ελληνικής Άρτεμης κλπ.
Βέβαια ο επηρεασμός δεν ήταν μονόπλευρος. Μελετητές πιστεύουν ότι η Αθηνά των Ελλήνων στάθηκε το πρότυπο της αιγυπτιακής Νεΐθ που μεταφυτεύτηκε από την Ελλάδα, κυρίως στην Σαΐδα όπου βασικά λατρεύτηκε.